پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,878,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,588 |
آینده‌نگاری راهبردی کسبوکارهای پایدار ساحلی با محوریت صنعت پرورش ماهی در جزیرة قشم | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی | ||
| دوره 18، شماره 3، شهریور 1404، صفحه 46-68 اصل مقاله (1015.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقالات پژوهشی آمیخته | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jed.2025.103844 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی جعفری* 1؛ مهدی قربانی* 2؛ شراره پورابراهیم آبادی* 3؛ لیلا عوضپور* 4 | ||
| 1گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
| 2گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
| 3گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 4گروه حکمرانی کشاورزی، آب و محیط زیست، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: سواحل علاوه بر تنوع زیستی بالا، ظرفیت‌های گسترده‌ای برای فعالیت‌های اقتصادی از جمله شیلات، گردشگری، انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل دریایی دارند. پرورش ماهی به‌عنوان یکی از فعالیت‌های اقتصادی مهم در مناطق ساحلی، نقشی کلیدی در تأمین امنیت غذایی، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار ایفا می‌کند. جزیره قشم به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه، دسترسی به منابع غنی دریایی و شرایط مناسب اقلیمی، ظرفیت بالایی برای توسعه این صنعت دارد. با این حال، بهره‌برداری نادرست و فقدان برنامه‌ریزی جامع می‌تواند منجر به تهدیدهایی همچون تخریب زیست‌بوم‌های دریایی، کاهش تنوع زیستی و پیامدهای منفی اجتماعی شود. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای صنعت پرورش ماهی در جزیره قشم با رویکرد تحلیل راهبردی و بهره‌گیری از ابزارهایی نظیر ماتریس SWOT میباشد. روش: در ابتدا کسب و کارهای پرورش ماهی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شدند و سپس از جامعه آماری (بهرهبرداران محلی) جهت تولید دادههای مورد نیاز، نمونه‌گیری هدفمند صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل فعالان و کارشناسان حوزه کسبوکارهای ساحلی و پرورش ماهی در جزیره قشم بود که حدوداً 84 واحد تولیدی را شامل میشود. با توجه به محدودیت‌های دسترسی و حجم جمعیت هدف، نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری هدفمند (غیرتصادفی) انجام شد تا افراد دارای تجربه و آگاهی مرتبط با موضوع تحقیق (افرادی که بیش از 5 سال سابقه فعالیت مرتبط را در این زمینه داشته‌اند)، انتخاب شوند. در نهایت، تعداد 23 پرسشنامه معتبر تکمیل و برای تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت. این نمونه‌گیری به پژوهش امکان داد تا با دقت و تمرکز بر گروه هدف، تحلیل راهبردی مؤثری ارائه دهد.روایی پرسشنامه با استفاده از نظر خبرگان حوزه شیلات و پرورش آبزیان تأیید شد و تضمین گردید که سوالات به‌خوبی مفاهیم مرتبط با تحلیل SWOT را پوشش می‌دهند. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار آن 89% بوده و نشان‌دهنده ثبات و هماهنگی مناسب سوالات میباشد. در ادامه با استفاده از ماتریس عوامل داخلی و خارجی، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای کسب و کار پرورش ماهی در جزیره قشم استخراج و از طریق ماتریس SWOT مورد تحلیل قرار گرفت و راهبردهای نهایی با استفاده از رهیافت QSPM اولویتبندی گردیدند. یافته‌ها: بر اساس نتایج بدست آمده - گسترش فروش ماهی ارگانیک و محصولات متنوع (SO1) و پرورش ماهی ارگانیک با فناوری نوین (SO1)، بعنوان اولویت اول، مدیریت زیست‌محیطی و پایش کیفیت آب (WO1) و برندسازی و فروش آنلاین محصولات (SO2) بعنوان اولویت دوم، بهبود زیرساخت حمل‌ونقل و نگهداری (ST2)، بعنوان اولویت سوم، آموزش فنی و جذب نیروی ماهر (ST1) و کاهش هزینه با تجهیزات پیشرفته (WT1) و حمایت دولتی و اصلاح قوانین صادرات (WT2) بعنوان اولویت چهارم و در نهایت همکاری برای تطابق با تغییرات اقلیمی (WO2) بعنوان اولویت پنجم شناخته شدند. نتیجه: پرورش ماهی در جزیره قشم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های اقتصادی و اشتغال‌زایی در مناطق ساحلی کشور، نقشی کلیدی در توسعه پایدار این منطقه ایفا می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که موقعیت جغرافیایی ممتاز، منابع طبیعی غنی و حمایت‌های نهادی، فرصت‌های ارزشمندی برای رشد و گسترش این صنعت فراهم کرده‌اند. در مقابل، چالش‌هایی مانند کمبود فناوری‌های نوین، ضعف زیرساختی، فشارهای محیطی و تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی می‌توانند تداوم و پایداری آن را با مخاطره مواجه کنند. بر این اساس، توسعه آینده صنعت پرورش ماهی در قشم نیازمند راهبردهایی جامع و پایدار است. به طور کلی، نتایج این مطالعه تأکید می‌کند که تنها با اتخاذ رویکرد راهبردی و آینده‌نگرانه می‌توان از ظرفیت‌های موجود به شکلی کارآمد بهره‌برداری کرد و همزمان منافع اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی را برای نسل‌های حاضر و آینده تضمین نمود. این امر نه‌تنها به ارتقاء جایگاه قشم در صنعت آبزی‌پروری کمک می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای توسعه پایدار کسبوکارهای ساحلی در سایر مناطق کشور نیز فراهم سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتصاد دریا محور؛ کارآفرینی پایدار؛ آبزی پروری؛ صنایع ساحلی؛ قشم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Strategic Foresight for Sustainable Coastal Businesses with a Focus on the Fish Farming Industry in Qeshm Island | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ali Jafari1؛ Mehdi Ghorbani2؛ Sharareh Pourebrahim Abadi3؛ Leila Avazpour4 | ||
| 1Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| 2Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| 3Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| 4Department of Agriculture, Water and Environment Governance, Faculty of Governance, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: In addition to high biodiversity, coasts have extensive potential for economic activities, including fisheries, tourism, renewable energy, and maritime transportation. Fish farming, as one of the important economic activities in coastal areas, plays a key role in ensuring food security, creating employment, and sustainable development. Qeshm Island has a high potential for the development of this industry due to its special geographical location, access to rich marine resources, and suitable climatic conditions. However, improper exploitation and lack of comprehensive planning can lead to threats such as the destruction of marine ecosystems, loss of biodiversity, and negative social consequences. Accordingly, the purpose of this study is to examine the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of the fish farming industry on Qeshm Island using a strategic analysis approach and using tools such as the SWOT matrix. Method: Initially, fish farming businesses in the study area were identified, and then purposeful sampling was conducted from the statistical population (local operators) to produce the required data. The statistical population of the present study included activists and experts in the field of coastal businesses and fish farming on Qeshm Island, which includes approximately 84 production units. Due to access limitations and the size of the target population, sampling was conducted using purposive (non-random) sampling to select individuals with experience and knowledge related to the research topic (individuals who have had more than 5 years of relevant activity in this field). Finally, 23 valid questionnaires were completed and used for data analysis. This sampling allowed the research to provide an effective strategic analysis with precision and focus on the target group. The validity of the questionnaire was confirmed using the opinions of experts in the field of fisheries and aquaculture, ensuring that the questions well covered the concepts related to SWOT analysis. The reliability of the questionnaire was also calculated using Cronbach's alpha coefficient, which was 89%, indicating the stability and appropriate coordination of the questions. Next, using a matrix of internal and external factors, the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of the fish farming business on Qeshm Island were extracted and analyzed through the SWOT matrix, and the final strategies were prioritized using the QSPM approach. Results: Based on the results obtained - expanding the sale of organic fish and diverse products (SO1) and organic fish farming with modern technology (SO1), as the first priority, environmental management and water quality monitoring (WO1) and branding and online sales of products (SO2) as the second priority, Improving transportation and maintenance infrastructure (ST2) was identified as the third priority, technical training and attracting skilled labor (ST1) and reducing costs with advanced equipment (WT1), government support and reforming export laws (WT2) as the fourth priority, and finally cooperation for climate change adaptation (WO2) as the fifth priority. Conclusion: Fish farming on Qeshm Island, as one of the most important economic and employment generating capacities in the coastal areas of the country, plays a key role in the sustainable development of this region. Studies show that the privileged geographical location, rich natural resources, and institutional support have provided valuable opportunities for the growth and expansion of this industry. On the other hand, challenges such as lack of modern technologies, weak infrastructure, environmental pressures, and threats from climate change can jeopardize its continuity and sustainability. Accordingly, the future development of the fish farming industry in Qeshm requires comprehensive and sustainable strategies. Overall, the results of this study emphasize that only by adopting a strategic and forward-looking approach can existing capacities be efficiently exploited while simultaneously ensuring economic, social, and environmental benefits for present and future generations. This will not only help promote Qeshm's position in the aquaculture industry, but it can also provide a model for the sustainable development of coastal businesses in other regions of the country. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Marine-based economy, sustainable entrepreneurship, aquaculture, coastal industries, Qeshm | ||
| مراجع | ||
عوض پور، لیلا. (1404). بررسی اثرات گردشگری طبیعت‌محور بر توان‌افزایی زنان روستایی (منطقۀ مورد مطالعه: دشت سوسن، شهرستان ایذه). نشریه کسب و کار اجتماعی، 2(2)، 214-225. ttps://doi.org/10.22059/jsbu.2025.384600.1008عوض پور، لیلا. (1403). توان‌افزایی بهرهبرداران مرتع؛ کاربست راهکارهای دستیابی به کسب‌وکار پایدار بر پایۀ زنبورداری، نشریه کسب و کار اجتماعی، 1(2)، 144-159. https://doi.org/10.22059/jsbu.2025.384600.1008Agyeman, D., van Senten, J., Engle, C., & Schwarz, M. (2024). Consumer perceptions of farmed marine fish in the southeastU.S. Aquaculture Economics & Management. 28(4), 733-761. https://doi.org/10.1080/13657305.2024.2333313
Avazpour, L. (2024). Empowerment of Rangeland Users: Applying Accessibility Solutions for Sustainable Beekeeping-Based Businesses, Social Business, 1(2), 144-159. https://doi.org/10.22059/jsbu.2025.384600.1008
Avazpour, L. (2025). Investigating the Effects of Nature-Based Tourism on the Empowerment of Rural Women (Case Study: Susan Area, Izeh County), Social Business, 214-225. https://doi.org/10.22059/jsbu.2025.396169.1032
Babatunde, M., Deborah, R.A., Gan, M., & Simon, T. (2021). Quantitative SWOT analysis of key aquaculture species in South Africa. Aquaculture and Fisheries, 6(5), 498-507. https://doi.org/10.1002/aff2.19
Barbier, E. B. (2017). Marine ecosystem services. Current Biology, 27(11), R507-R510. https://doi.org/10.1016/j.cub.2017.03.020
Bennett, N. J., Di Franco, A., Calò, A., Nethery, E., Niccolini, F., Milazzo,. M., & Guidetti, P. (2019). Local support for conservation is associated with perceptions of good governance, social impacts, and ecological effectiveness. Conservation Letters, 12(4), e12640. https://doi.org/10.1111/conl.12640
Boldt, N. C., Engle, C. R., van Senten, J., Cassiano, E. J., & DiMaggio, M. A. (2023). A regulatory cost assessment of ornamen-tal aquaculture farms in Florida. Journal of the World Aquaculture Society, 54(3), 714–733. https://doi.org/10.1111/jwas.12881
Boons, F., & Lüdeke-Freund, F. (2013). Business models for sustainable innovation: State-of-the-art and steps towards a research agenda. Journal of Cleaner Production, 45, 9-19. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2012.07.007
Bostock, J., Lane, A., Hough, C., & Yamamoto, K. (2016). An assessment of the economic contribution of EU aquaculture and influence of policies for sustainable development. Aquaculture International, 24(3), 699-733. https://doi.org/10.1007/s10499-016-9992-1
Botta, B., Court, C. D., Ropicki, A., & Camp, E. V. (2021). Evaluating the regional economic contributions of US aquaculture:Case study of Florida's shellfish aquaculture industry. Aquaculture Economics & Management, 25(2), 223–244. https://doi.org/10.1080/13657305.2020.1869860
Chiessa, I. R. (2021). Implementing four modeling improvement strategies to measure the economic contribution of the alligatorfarming industry in Louisiana (Ph.D dissertation). Louisiana State University, Baton Rouge, Louisiana.
Cicin-Sain, B., & Knecht, R. W. (1998). Integrated coastal and ocean management: Concepts and practices. Island Press.
Engle, C. R., & van Senten, J. (2022). Resilience of communities and sustainable aquaculture: Governance and regulatoryeffects. Fishes, 7(5), 268. https://doi.org/10.3390/fishes7050268
Engle, C. R., & van Senten, J. (2023). U.S. hybrid striped bass and redfish farms: Economic effects of the U.S. regulatoryframework. North American Journal of Aquaculture, 85(4), 293–310. https://doi.org/10.1002/naaq.10297
Engle, C. R., van Senten, J., & Schwarz, M. (2023). Characterization of supply of marine finfish species with potential forcommercial growth in the United States. Journal of the World Aquaculture Society, 54(1), 54–72. https://doi.org/10.1111/jwas.12921
Faghih, N., Bonyadi, E. & Sarreshtehdari, L. Comparison of the entrepreneurial motivation in different economic groups. J Glob Entrepr Res 11, 29–39 (2021). https://doi.org/10.1007/s40497-021-00268-z
Ghaderi, D., Soleimani Kahnuoj, E., Shamsaie, R., Rahbani, M., & Sourinejad, I. (2024). Cage culture site selection in the surrounding water of Qeshm Island (the northern Persian Gulf). Journal of Aquaculture. Economy, 14 (2), 27-42. https://doi.org/10.1111/jwas.12921
Ghasemi, S., Javid, A.H., Farsad, F. et al. An evaluation of the marine environmental resilience to the north of Qeshm Island. Environ Monit Assess, 193, 859 (2021). https://doi.org/10.1007/s10661-021-09627-5
Ghorbani, M., Avazpour, L., & Heydari, S. (2018). Appraising the Structural Characteristics of Social Capital of Local Beneficiaries Network in Keeping with Collaborative Natural Resource Governance (Pilot: Sarayan County, South Khorasan Province). Journal of Range & Watershed Management, 71(1): 241-252. https://doi.org/10.22059/jrwm.2017.203990.995
Ghorbani, M., Avazpour, L., Rasekhi, S. (2016). Social Capital Analysis of Rural Women Network in Line with Empowerment of Local, Quarterly of Social Studies and Research in Iran. 5(2), 273-294. https://doi.org/10.22059/jisr.2016.59243
Ghorbani, M., Esmaeili, B., Akbari, E., Yazdanparast, M., Avazpour, L. (2024). Measuring the adaptive capacity of rangeland users under drought stress in North-eastern Iran: application of social network analysis, Journal of Arid Environments, 225, 105254. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2024.105254
Kay, R., & Alder, J. (2005). Coastal planning and management. Routledge.
Kumar, G., Engle, C. R., & Hanson, T. (2024). Economic contribution of U.S. aquaculture farms. Journal of the World Aquaculture Society, 55(6), e13091. https://doi.org/10.1111/jwas.13091
Martínez, M. L., et al. (2007). The coasts of our world: Ecological, economic and social importance. Ecological Economics, 63(2-3), 254-272.
Minh-Thu, P., et al. (2023). A SWOT analysis of aquaculture for sustainable management in coastal waters of Ba Ria–Vung Tau Province, Vietnam. Marine Policy. 25(4), 127-138. https://doi.org/10.9734/ajfar/2023/v25i4690
Nguyen, H. T., Le, A. T., & Tran, V. Q. (2024). Impacts of aquaculture practices on the sustainability of social-ecological systems in coastal zones of the Mekong Delta. Ocean & Coastal Management. 258, 107392. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2024.107392
Rexroad, C., Rust, M. B., Riche, M., Wills, P., & Davis, M. (2021). Opportunities for U.S. marine fish aquaculture. Journal of the World Aquaculture Society, 52(3), 501–508. https://doi.org/10.1111/jwas.12791
Sunarno, M. T. D., Farradia, Y., Kurniawan, K., Syamsunarno, M. B., Samsudin, R., Fahlevi, M., Zulham, A., Pratama, I., Sutisna, E., Saputra, A., Kontara, E. K. M., Wardono, B., Syukur, M., & Prabakusuma, A. S. (2024). A Value Chain and SWOT Analysis for Optimizing the Self-Sufficiency of Fish Feed to Strengthen Freshwater Aquaculture Production in Indonesia. Journal of Integrated Pest Management, 8(7), 4552. https://doi.org/10.1111/jwas.13091
Thomas, L.R., Clavelle, T., Klinger, D.H. (2019). The ecological and economic potential for offshore mariculture in the Caribbean. Nat Sustain 2, 62–70 (2019). https://doi.org/10.1038/s41893-018-0205-y
Van Senten, J., Engle, C., Parker, M., & Webster, D. (2019). Analysis of the economic benefits of the Maryland shellfish aqua-culture industry. In Final Project Report, Chesapeake Bay Foundation, Annapolis, MD.
WCED (World Commission on Environment and Development). (1987). Our Common Future. Oxford University Press.
Zajicek, P., Corbin, J., Belle, S., & Rheault, R. (2021). Refuting marine aquaculture myths, unfounded criticisms, and assumptions. Reviews in Fisheries Science and Aquaculture, 30(1), 1–28. https://doi.org/10.1080/23308249.2021.1980767
Zarei, M., & Zakeri, M. (2018). Strategic planning of human settlement development of Qeshm Island by using SWOT model, Technology and Sustainable Development, 13(4), 382-396. https://doi.org/10.1504/WRSTSD.2017.089555
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 57 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب