پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,878,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,588 |
«دیگری» در آینه: تحول گفتمانی بازنمایی مهاجران افغانستانی در سینمای ایران | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| دوره 16، شماره 2، تیر 1404، صفحه 109-122 اصل مقاله (891.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2025.392852.666378 | ||
| نویسنده | ||
| حسین میرزائی* | ||
| استادیار گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با بررسی هشت فیلم شاخص در بازه زمانی 1367 تا 1397، به تحلیل تحول گفتمان بازنمایی مهاجران افغانستانی در سینمای ایران می‌پردازد. رویکرد پژوهش، ترکیبی از تحلیل گفتمان انتقادی، نشانه‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی تصویری است. هدف اصلی، کشف الگوهای پنهان در بازنمایی مهاجران، سازوکارهای قربانی‌سازی و مقاومت، و تحولات گفتمان «دیگری‌سازی» است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بازنمایی مهاجران در سینمای ایران در چرخه‌ای سیال قرار دارد؛ از گفتمان قربانی‌سازی حماسی در دهه‌های 60 و 70، به غریب‌سازی در دهه 80، و سپس ظهور مقاومت خاموش و خودبازنمایی در دهه 90. این پژوهش با ارائه مفهوم «سینمای دیاسپورای درونی» و نظریه «چرخه بازنمایی متناقض»، الگویی نوآورانه برای تحلیل بازنمایی اقلیت‌ها ارائه می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد سینما، فضایی برای مقاومت فراهم می‌کند. این مطالعه با ترکیب روش‌های مردم‌شناختی‌و‌‌سینمایی، به درک عمیق‌تری از تحولات گفتمانی و سازوکارهای پنهان قدرت در سینمای ایران می‌پردازد. نتایج پژوهش می‌تواند به سیاست‌گذاران فرهنگی در کاهش کلیشه‌های رسانه‌ای و بهبود روابط بینافرهنگی کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مهاجران افغانستانی؛ سینما؛ بازنمائی؛ دیگری؛ دیاسپورا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Other in the Mirror: Discursive Transformations in the Representation of Afghan Immigrants in Iranian Cinema | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein MIRZAEI | ||
| Assistant Professor, Department of Cultural Studies, Allameh Tabataba'i University | ||
| چکیده [English] | ||
| This study presents a critical examination of the evolving cinematic representations of Afghan immigrants in Iranian cinema through an interdisciplinary analysis of eight seminal films produced between 1988 and 2018. Employing an innovative methodological framework that combines critical discourse analysis (CDA), cultural semiotics, and visual anthropology, the research maps the dynamic transformations in how Afghan immigrant identities have been constructed, contested, and renegotiated in Iranian film narratives. The investigation reveals three distinct discursive phases in this thirty-year period: The late 1980s-1990s were characterized by narratives of heroic victimization, where Afghan characters were predominantly framed as noble sufferers within the context of Iran-Iraq war narratives. The 2000s witnessed a shift toward discourses of estrangement, marked by the symbolic distancing and "othering" of Afghan identities. Most remarkably, the 2010s saw the emergence of subtle resistance and self-representation, with Afghan characters gradually acquiring narrative agency. The study makes two significant theoretical contributions: First, it introduces the concept of "Internal Diaspora Cinema" to describe the unique position of Afghan immigrants in Iranian cinema as both internal and external Others. Second, it proposes the "Paradoxical Representation Cycle" model, which captures the contradictory dynamics of simultaneous visibility and marginalization in minority representation. Methodologically, this research breaks new ground by synthesizing close textual analysis with ethnographic insights, examining both cinematic texts and their reception contexts. The findings demonstrate that Iranian cinema has served as both a site of cultural hegemony and a platform for counter-discourses, where dominant representations are both reinforced and subverted. These insights carry important implications for cultural policy, suggesting pathways for more equitable media representations that could foster improved intercultural understanding. The study also provides a transferable analytical framework for examining minority representations in other national cinemas facing similar challenges of migration and cultural diversity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Afghan immigrants, cinema, representation, Other, diaspora | ||
| مراجع | ||
|
بشیر، حسن؛ حسینی، سیدباقر (1394). زنانگی‌و‌مردانگی در جامعه افغانستان: تحلیل‌گفتمان فیلم سنگ‌صبور. مطالعات فرهنگ-ارتباطات، 16(30)، 67-87.
دووینیو، ژان (1379) جامعه‌شناسی هنر، ترجمة مهدی سحابی، نشر مرکز.
فرمانفرمایی، تکتم؛ جعفرزاده، پریسا (1397). نقش سینمای ایران در پذیرش مهاجران‌افغان. مطالعات مدیریت شهری، 10 (36)، 75-88.
قنبری‌نیک، محسن؛ کریمی، محمود (1401). بازنمایی شخصیت مهاجرین افغانستانی در سینمای ایران. معارف‌اسلامی و تبلیغ‌و‌ارتباطات 10 (1). 93-122.
کشاوری، الهام ، رایانی‌مخصوص، مهرداد؛ عارف، محمد (1403). گونه‌های هویتی مهاجرین افغان براساس نسبت «خود و دیگری» در آثار سینمایی. رسانه‌های دیداری‌و‌‌شنیداری، 18(50)، 89-118.
میرزائی، حسین (1392). انسان‌شناسی قومی ـ زبانی مهاجرین هزاره در ایران. پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران, 3(2), 144-123.
میرزائی، حسین (1393). مطالعة انسان‌شناختی هویت زبانی مهاجران افغان در ایران. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 8(3)، 109-128.
میرزائی، حسین (1395). راهبردهای فرهنگ‌پذیری‌و‌‌بهداشت‌روانی مهاجرین افغانستانی در شهرک قائم قم (مطالعه‌ای انسان‌شناختی). پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 3(7)، 189-245.
میرزائی، حسین (1396). بررسی انطباق تحصیلی مهاجران افغانستانی در ایران. پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 4(11)، 43-84.
میرزائی، حسین (1397). انسان‌شناسی پزشکی: پیش‌گیری و درمان‌سنتی در بین مهاجران افغانستانی. دوفصلنامه دانش‌های بومی ایران، 5(10)، 33-102.
یاراحمدی، لعیا؛ فرشاد، متین و تقی‌زادگان، معصومه (1389). تحلیل جامعه‌شناختی آثار مسعود کیمیایی. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات, 2(1), 197-224.
Bashir, Hassan; Hosseini, Seyed Bagher (2015). Femininity and Masculinity in Afghan Society: A Discourse Analysis of the Film "Sang-e Sabour." Cultural and Communication Studies, 16(30), 67-87. (in Persian)
Blackman, A., Southam, D., Lawrie, G., Williamson, N., & Thompson, C. (2024). Chemistry: core concepts. John Wiley & Sons.
Bourdieu, P. (1991). Language and symbolic power. Harvard University Press.
Duvignaud, Jean (1999). Sociology of Art, translated by Mehdi Sahabi, Markaz Publishing. (in Persian)
Farmarfarmayi, Toktam; Jafarzadeh, Parisa (2018). The Role of Iranian Cinema in the Acceptance of Afghan Migrants. Urban Management Studies, 10(36), 75-88. (in Persian)
Fornäs, J. (2024). Stuart Hall (1973) ‘Encoding and Decoding’. In Classics in Media Theory (pp. 151-165). Routledge.
Foucault, M. (1972). The Archaeology of Knowledge. Pantheon Books.
Ghanbari-Nik, Mohsen; Karimi, Mahmoud (2022). Representation of Afghan Migrant Characters in Iranian Cinema. Islamic Culture and Propaganda & Communication, 10(1), 93-122. (in Persian)
Hall, S. (1997). Representation: Cultural representations and signifying practices. Sage.
Keshvari, Elham; Rayani Mokhtas, Mehrdad; Aref, Mohammad (2024). Identity Types of Afghan Migrants Based on the "Self and Other" Relationship in Cinematic Works. Audiovisual Media, 18(50), 89-118. (in Persian)
Mirzaei, Hossein (2013). Ethnolinguistic Anthropology of Hazara Migrants in Iran. Iranian Anthropological Research, 3(2), 123-144. (in Persian)
Mirzaei, Hossein (2014). An Anthropological Study of Linguistic Identity of Afghan Migrants in Iran. Iranian Journal of Social Studies, 8(3), 109-128. (in Persian)
Mirzaei, Hossein (2016). Cultural Adaptation and Mental Health Strategies among Afghan Migrants in Qaem Town, Qom: An Anthropological Study. Social Work Research Journal, 3(7), 189-245. (in Persian)
Mirzaei, Hossein (2017). Academic Adjustment of Afghan Migrants in Iran. Social Work Research Journal, 4(11), 43-84. (in Persian)
Mirzaei, Hossein (2018). Medical Anthropology: Traditional Prevention and Healing Practices among Afghan Migrants. Iranian Journal of Indigenous Knowledge, 5(10), 33-102. (in Persian)
Patel, R. (2024). Representation Matters: Diversity and Inclusion in Contemporary Cinema. Shodh Sagar Journal of Language, Arts, Culture and Film, 1(1), 42-46.
Ruby, J. (2000). Picturing Culture: Explorations of Film and Anthropology. University of Chicago Press.
Shanavas, S. P. (2024). The Rise of Subaltern from Fiction to Film: Postmodern Identity and Self in the White Tiger. Quarterly Review of Film and Video, 41(4), 433-437.
Yarahmadi, La'ya; Farshad, Matin; Taghizadegan, Ma'soumeh (2010). Sociological Analysis of the Works of Masoud Kimiai. Journal of Sociology of Art and Literature, 2(1), 197-224. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 45 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 28 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب