پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,878,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,588 |
بررسی نظام‌مند روابط میان بینش‌ها، گرایش‌ها، و کنش‌ها در انسان‌شناسی علامه طباطبایی و مقایسة آن با نظریة نظام شناختی‌ـ عاطفی (CAPS) | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| دوره 22، شماره 3، مهر 1404، صفحه 233-247 اصل مقاله (1.45 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2025.397300.1006128 | ||
| نویسنده | ||
| محسن کهتری* | ||
| دکترای مدرسی معارف اسلامی، دانشکدة معارف و اندیشة اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش تلاشی است برای ترسیم رابطة نظام‌مند میان قوای ادراکی، انگیزشی، و کنشی در ساختار نفس از منظر علامه طباطبایی. با رجوع به المیزان و آثار فلسفی ایشان و با استفاده از الگوی سیستمی و روش تحلیل مفهومی، چگونگی تعامل حلقه‌وار میان شناخت، احساس، اراده، و عمل در ساحت وجودی انسان بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که از نظر علامه هر عمل اختیاری حاصل یک زنجیرة ادراکی و عاطفی است که در نهایت به شکل‌گیری ملکات پایدار در انسان می‌انجامد. این تبیین افقی نو در فهم تربیت دینی و نظام اخلاق اسلامی می‌گشاید و در تربیت اخلاقی یا فلسفة تعلیم و تربیت کارگشا است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادراک؛ اراده؛ علامه طباطبایی؛ ملکات نفسانی؛ هیجان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Systematic Study of the Interrelations among Cognition, Disposition, and Action in Allameh Tabataba'i’s Anthropology and Its Comparison with The Cognitive-Affective Personality System (CAPS) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Kehtari | ||
| Department of Teaching Islamic knowledge, Faculty of Islamic Knowledge and Thought, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This study aims to delineate the systematic relationship among the faculties of cognition, motivation, and action within the structure of the human soul from the perspective of Allameh Tabatabaei. Drawing on primary sources, particularly Al-Mizan and his philosophical works, and employing a systemic model and conceptual analysis method, the study explores the circular interaction among cognition, emotion, will, and action within the existential dimensions of human beings. The findings indicate that, according to Allameh, every voluntary action stems from a chain of perceptual and emotional processes, ultimately leading to the formation of enduring dispositions (malakāt) in individuals. This exposition opens new horizons for understanding religious education and the Islamic ethical system and, in addition, offers practical insights for moral education and the philosophy of education. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cognition, Emotion, Human Soul, Allameh Tabatabaei, Volition | ||
| مراجع | ||
|
ارشدریاحی، علی (1390). ارتباط مراتب وجود با مراتب ادراک از نظر ملاصدرا. مطالعات اسلامی: فلسفه و کلام، ش 43، 10 ـ 45.
امیررستمی بناب، طه و موسوی‌نسب، سید محمدرضا (۱۳۹۹). مبانی شناختی و تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. معرفت اخلاقی، ش ۲۸، ۳۵-۵۰.
داستانی، محمد؛ نوروزی، رضاعلی و عابدی، منیره (۱۳۹۰). انسان از دیدگاه علامه طباطبایی(ره) و مبانی تربیتی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش ۱۱، 7 ـ28.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۸). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: اسرا.
علی زمانی، امیرعباس و آقاجانلو، امیر، (1389). محبت از دیدگاه علامه طباطبایی و ابوحامد غزالی. اندیشه دینی، دوره: 10، ش 35، 1 ـ 20.
صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) (1360). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. قم: مصطفوی.
طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۶۰). تفسیر المیزان (متن عربی). قم: اسماعیلیان.
ــــــــــــــــــــــــــــ (۱۳۷۴). تفسیر المیزان. مترجم: محمدباقر موسوی همدانی. چ 5. قم: اسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۷). نهایه الحکمه. تصحیح و تعلیق: غلام‌رضا فیاضی. چ 2. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ــــــــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۹). رساله الولایه. ترجمه و شرح: علی شیروانی. قم: دارالفکر.
نراقی، محمدمهدی (۱۳۶۵). جامع السعادات. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات. ج 3.
نوری، نجیب الله (۱۳۹6). عوامل و ساختار انگیزش رفتار انسان در اندیشة علامه طباطبایی. روان شناسی و دین، ش 40، 5 ـ 22.
Amir Rostami Banab, T. & Mousavi-Nasab, S. M. (2020). Cognitive foundations and ethical education from the perspective of Allameh Tabatabaei in Tafsir al-Mizan. Marifat Akhlaqi, 28, 45-62. (in Persian)
Nouri, N (2017). Factors and structure of human behavior motivation in Allameh Tabatabaei’s thought. Pazhoheshnameh Akhlagh, 40, 5-22. (in Persian)
Dastani, M., Norouzi, R. A., & Abedi, M. (2011). Human being from Allameh Tabatabaei’s perspective and educational foundations. Pazhohesh dar Masael-e Talim va Tarbiyat-e Eslami, 11, 7-28. (in Persian)
Javadi Amoli, A. (2009). The form and essence of human in the Quran. Qom: Isra Publications. (in Persian)
Mischel, W. & Shoda, Y. (1995). A cognitive-affective system theory of personality: Reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review, 102(2).
Naraqi, M. M. (1986). Jami’ al-Sa’adat. Beirut: Al-A’lami Institute for Publications. Vol. 3. (in Persian)
Nouri, N (2017). Factors and structure of human behavior motivation in Allameh Tabatabaei’s thought. Pazhoheshnameh Akhlagh, 40, 5-22. (in Persian)
Riahi, A. (2011). The Relationship between Levels of Existence and Levels of Perception according to Mulla Sadra. Islamic Studies: Philosophy and Theology, No. 86/2, 9-45.
Sadr al-Din Shirazi, Mulla Sadra (1981). Al-Hikmah al-Muta‘aliyyah fi al-Asfar al-‘Aqliyyah al-Arba‘ah. Qom: Mostafavi. (in Arabic)
Tabatabaei, S. M. H. (1981). Tafsir al-Mizan (Arabic text). Qom: Esmailian Publications. (in Persian)
---------------------------. (1995). Tafsir al-Mizan. Translated by Mohammad Baqer Mousavi Hamedani. Qom: Islamic Publications. (in Persian)
--------------------------. (2008). Nihayat al-Hikmah. Edited by Gholamreza Fayyazi. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. (in Persian)
--------------------------. (2010). Risalat al-Wilayah. Translated and annotated by Ali Shirvani. Qom: Dar al-Fikr. (in Persian)
Zamani, A. A., & Aghajanlou, A. (2010). Love from the perspective of Allameh Tabatabaei and Abu Hamid Ghazali. Andishe-ye Dini, 10(35), 1-20. (in Persian)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 22 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب