پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,878,820 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,588 |
بررسی تطبیقی سیمای جنگاور در اساطیر هندوایرانی و اسلاوی | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.401428.459932 | ||
| نویسندگان | ||
| سید توفیق حسینی1؛ زینب صادقی سهل‌آباد* 2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به بررسی تطبیقی سیمای جنگاور اژدهاکش در اساطیر دو سنت هندوایرانی و اسلاوی می‌پردازد و به‌ویژه بن‌مایه‌های مشترک این روایت در هر دو فرهنگ را مورد تحلیل قرار می‌دهد. اگرچه میان این دو حوزۀ فرهنگی فاصله‌های زمانی و مکانی قابل توجهی وجود دارد، متون اسطوره‌ای و حماسی آن‌ها از لحاظ مفهومی و معنایی حاوی اشتراکات برجسته‌ای است که نشان از خاستگاهی مشترک در زیربنای هندواروپایی دارد. محور روایت‌ها در هر دو سنت، جنگاوری است که با یاری قهرمان یا ایزد آهنگر و سلاحی جادویی، در نبرد با اژدهای سه‌سر به پیروزی می‌رسد. غالباً این نبرد با حضور زنان جادوگر همراه است و در نهایت، شاه‌دختِ اسیرِ اژدها آزاد می‌گردد که نمادی از بازگشت باروری و تداوم نظم اجتماعی است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل تطبیقی این بن‌مایۀ حماسی در دو فرهنگ مذکور می‌باشد. روش تحقیق به‌صورت تحلیلی-توصیفی و با استناد به منابع متنی، فولکلور و مظاهر زبان‌شناسی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که جنگاور اژدهاکش نمایندۀ کارکرد دومِ جامعه، یعنی طبقۀ جنگاوران در ساختار سه‌گانۀ جامعۀ هندواروپایی است. این جنگاوران با بهره‌مندی از سلاح ویژه‌ای که توسط آهنگر جادویی ساخته شده، به نابودی دشمنی که نمادی از آشوب و خشکسالی است، مبادرت می‌ورزند. از این پیروزی، بازتولید نظم، باروری و هم‌بستگی اجتماعی حاصل می‌شود. نکته تأمل‌برانگیز در این دست روایت‌ها، استفادۀ جنگاور از حیله و نیرنگ برای کشتن اژدهاست؛ عملی که برخلاف آداب و الگوهای شجاعت جنگاوری تلقی شده و بر اساس آن، قهرمان دچار آلودگی آیینی می‌شود و ناگزیر به طی مراسم تطهیر و یا تبعید می‌گردد. این وضعیت نمادی از تعارض میان خشونت و اخلاقیات در اسطوره‌های هندواروپایی و بازتاب ساختار سه‌گانۀ اجتماعی است که با کارکردهای پادشاهی، جنگاوری و باروری پیوند دارد. مطالعه همچنین به نقش محوری آهنگر به‌عنوان واسطه‌ای میان این کارکردها تأکید می‌کند که با قدرت جادویی خویش، سلاح ویژۀ جنگاور را می‌سازد و زمینۀ تحقق پیروزی و بازتولید نظم را فراهم می‌آورد. نزدیکی واژگانی و مضمونی میان نام‌های قهرمان و آهنگر در هر دو فرهنگ، نشانگر اصل مشترک و میراث هندواروپایی این اساطیر است. بر اساس این یافته‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که روایت جنگاور اژدهاکش نه تنها بازتابی از ساختار اجتماعی ـ فرهنگی جوامع هندواروپایی است، بلکه نشان‌دهندۀ پیوند عمیق میان اسطوره، آیین و هویت تاریخی این اقوام می‌باشد. افزون بر آن، این مطالعه بر استمرار و انعطاف‌پذیری بن‌مایه‌های اسطوره‌ای در مواجهه با تغییرات فرهنگی و دینی تأکید می‌کند و اهمیت تحلیل تطبیقی در بازشناسی ریشه‌ها و تحولات اسطوره‌های باستانی را نمایان می‌سازد. همچنین این پژوهش با شناسایی وجوه مشترک و تفاوت‌های فرهنگی، زمینه‌ساز مطالعات آینده در حوزۀ اسطوره‌شناسی تطبیقی و تحلیل کارکردهای اجتماعی اسطوره‌ها می‌گردد. در نهایت، نتایج به‌دست آمده می‌تواند به درک بهتر نقش اساطیری جنگاوران در شکل‌گیری نمادهای هویتی و فرهنگی در اقوام هندواروپایی یاری رساند و پارادایم‌هایی نوین برای بررسی تعامل میان اسطوره، فرهنگ و جامعه فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسطوره؛ اسلاوی؛ بن‌مایۀ جنگاور اژدهاکش؛ هندوایرانی؛ هندواروپایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Warrior Archetype in Indo-Iranian and Slavic Mythologies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Toufiq Hosseini1؛ Zeinab Sadeghi Sahlabad2 | ||
| 1Assistant Professor of Department of History. Faculty of Literature. Alzahra University. Tehran. Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Russian Language, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A Comparative Study of the Warrior Archetype in Indo-Iranian and Slavic Mythologies Abstract This study undertakes a comparative analysis of the dragon-slaying warrior motif in the mythologies of the Indo-Iranian and Slavic traditions, with a particular focus on their shared narrative elements. Despite considerable temporal and spatial distances between these cultural spheres, their mythological and epic texts exhibit significant conceptual and thematic correspondences indicative of a common Indo-European origin. Central to the narratives in both traditions is a warrior who, aided by a heroic or divine smith and empowered by a magical weapon, triumphs over a three-headed dragon. Frequently, this heroic battle is accompanied by sorcerous female figures, culminating in the liberation of a princess held captive by the dragon—a symbol of the restoration of fertility and social order. The principal aim of the research is to identify and comparatively analyze this epic motif in the two cultures. The research methodology is analytical-descriptive, grounded in textual sources, folklore, and linguistic manifestations. Findings demonstrate that the dragon-slaying warrior represents the second social function, that of the warrior class, within the tripartite social structure of Indo-European societies. These warriors, equipped with a special weapon forged by a magical smith to vanquish an adversary symbolizing chaos and drought. From this victory ensues the restoration of social order, fertility, and communal cohesion. A notable aspect of these narratives is the warrior’s use of cunning and deceit to slay the dragon—actions that contravene the ideal codes of warrior valor and result in the hero’s ritual impurity, necessitating rites of purification and exile. This motif symbolizes the tension between violence and morality in Indo-European myths and reflects the tripartite social order encompassing sovereignty, warfare, and fertility. The study further emphasizes the critical role of the smith as an intermediary between these social functions, whose magical craftsmanship creates the hero’s special weapon, facilitating victory and the regeneration of order. The lexical and thematic proximity of the hero and smith’s names in both cultures attests to the shared Indo-European heritage of these myths. Based on these findings, it can be concluded that the dragon-slaying warrior narrative not only reflects the socio-cultural structure of Indo-European societies but also manifests a profound link among myth, ritual, and historical identity. Furthermore, the study highlights the persistence and adaptability of epic motifs amid cultural and religious transformations and underlines the significance of comparative analyses for uncovering the roots and evolutions of ancient mythologies. By identifying cultural commonalities and divergences, this research lays a foundation for future studies in comparative mythology and the social functions of myths. Ultimately, the results offer deeper insight into the mythic role of warriors in shaping Indo-European identity symbols and cultural paradigms, providing novel frameworks for examining the interaction among myth, culture, and society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dragon-slaying warrior, Indo-Iranian, Indo-European, mythology, Slavic | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 15 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب