
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,885,761 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,254,987 |
پهنهبندی خطر فرسایش خاک و رسوبدهی در حوضه حاجی قوشان استان گلستان با مدل WaTTEM/SEDEM | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2025.398094.669971 | ||
نویسندگان | ||
حامد ضیائی کیا1؛ حسین اسدی* 2؛ محمود عرب خدری3؛ زینب عسکریان چایجان1 | ||
1گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
2علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، داشگاه تهران، کرج، ایران | ||
3پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک بهعنوان یکی از مهمترین مشکلات جهانی با ایجاد اختلال در زیستبومهای طبیعی، حیات انسان و محیط زیست را تهدید میکند. بهمنظور حفاظت و بهرهبرداری پایدار از خاک، ایجاد امنیت غذایی و سلامت محیط زیست، ارزیابی میزان فرسایش خاک و رسوبدهی ناشی از آن ضروری است. در مطالعه حاضر، ابتدا خطر فرسایش خاک حوضه حاجیقوشان با معادله جهانی هدررفت خاک تجدیدنظر شده (RUSLE) و با بهرهگیری از سیستم اطلاعات مکانی و سنجشازدور براورد شد. سپس، میزان فرسایش و رسوبدهی حوضه با مدل WaTEM/SEDEM براورد و مورد بررسی قرار گرفت. دادههای مختلف شامل مدل رقومی ارتفاعی، آمار بارندگی مربوط به ایستگاههای باراننگار، تصاویر ماهوارهای و ویژگیهای خاک بهعنوان داده موردنیاز برای براورد عاملهای RUSLE و لایههای ورودی WaTEM/SEDEM استفاده شد. متوسط خطر فرسایش خاک در حوضه 61 تن در هکتار در سال براورد شد. نتایج براورد فرسایش با WaTEM/SEDEM همبستگی بالایی با نتایج RUSLE در سطح حوضه داشت، اما دارای بیشبراوردی سیتماتیک بود. ارتباط مناسبی میان رسوبدهی براوردی با WaTEM/SEDEM با مقادیر مشاهدهای رسوبدهی سالانه مشاهده نشد. نتایج نشان داد که رسوبدهی سالانه بهشدت متأثر از رخدادهای سیلابی است که منجر به تغییرات شدیدی در سالهای مختلف میشود. مبنای براورد با مدل، فرسایندگی سالانه است که تغییرات آن بسیار کمتر از تغییرات رخدادها است. مدل WaTEM/SEDEM توانایی براورد رسوبدهی سالهایی که رخدادهای سیلابی با شدت یا فراوانی بیشتر رخ میدهد، را نداشته و دارای کمبراوردی بود. از سوی دیگر، در سالهایی که رخدادهای سیلابی چندانی رخ نمیدهد، مقدار رسوبدهی را بیشبراورد میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
تولید رسوب سالانه؛ فرسایندگی باران؛ هدررفت خاک؛ Google Earth Engine؛ RUSLE | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Mapping of soil erosion risk and sediment yield using WaTEM/SEDEM in Hajighoshan watershed of Golestan province | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamed Ziaeikia1؛ Hossein Asadi2؛ Mahmood Arabkhedri3؛ Zeinab Askarian-Chaijan1 | ||
1Soil Science Dep., Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
2Soil Science Dep., Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
3Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Soil erosion (SE), as one of the most important problems in the world, threatens life and the environment by disrupting natural ecosystems. To protect and sustainably utilize soil, ensure food security, and maintain environmental health, it is essential to assess SE and the resulting sediment yield (SY). In this study, the SE risk of the Haji-Ghoshan watershed was estimated with the Revised Soil Loss Equation (RUSLE) and using a spatial information system and remote sensing. Then, the SE and SY of the watershed were estimated and examined using the WaTEM/SEDEM. Various data including DEM, rainfall statistics from rain gauge stations, satellite imageries, and soil properties were used to estimate RUSLE factors and WaTEM/SEDEM input layers. The average SE risk in the watershed was estimated to be 61 ton ha-1 y-1. Predicted SE by WaTEM/SEDEM showed a high correlation with RUSLE at the watershed level, but had a systematic overestimation. A good agreement was not observed between the estimated SY by WaTEM/SEDEM and the annual measured SY. The annual SY was strongly affected by flood events, which led to many changes in SY over the years. The basis of the estimation with the model is the annual rainfall erosivity, which its annual changes are much less than the changes of individual flood events. The WaTEM/SEDEM model was not able to estimate the SY in years when extreme flood events occurred, and had an underestimation. On the other hand, in years when flood events do not occur much, it overestimates the SY. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Annual sediment yield, Google earth engine, RUSLE, Rainfall intensity, Soil loss | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 16 |