
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,881,402 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,242,692 |
ارزیابی مکانی-زمانی کیفیت آب زیرزمینی دشت همدان-بهار با استفاده از GIS و خوشهبندی سلسله مراتبی | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2025.400777.669997 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا بداغی1؛ علی مریدی* 2؛ رضا خلیلی3 | ||
1گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران، آب ومحیطزیست، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران. | ||
2گروه مهندسی عمران،دانشکده عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی | ||
3گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران، آب و محیطزیست، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
رشد جمعیت و محدودیت منابع آب شیرین، اهمیت ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی را در مناطق خشک و نیمهخشک دوچندان کرده است. دشت بهار، در شمالغرب استان همدان و با اقلیم نیمهخشک سرد، منبع مهم تأمین آب شرب و کشاورزی منطقه است. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفی آب زیرزمینی دشت همدان-بهار برای مصرف شرب است. در جهت ارزیابی کیفی، بررسی تغییرات مکانی و زمانی چهار شاخص pH، نیترات، بیکربنات (HCO₃⁻) و هدایت الکتریکی (EC) طی سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ انجام شده است. دادهها از 20 حلقه چاه برداشت و با روش درونیابی معکوس فاصله وزنی (IDW) بر اساس قدرت همسایگی در محیط GIS پهنهبندی گردیدند. نتایج نشان داد که pH در محدوده 7/6 تا 9/7 تغییر کرده و در تمام سالها در بازه مطلوب (5/6 تا 5/8) باقی مانده است. نیترات در برخی نقاط به بیش از ۵۰ میلیگرم بر لیتر رسیده و روند افزایشی تدریجی در طی سالها داشته است. EC در بخشهایی از دشت از ۱۰۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر فراتر رفته و بیانگر شروع شرایط شور است. مقادیر بیکربنات در هیچ نقطهای از 10 میلیگرم بر لیتر تجاوز نکردهاست و در حالت مطلوب قرار دارد. برای شناسایی الگوهای کیفی، از تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی استفاده شد. چاهها بر اساس همه شاخصها به چهار خوشه اصلی تقسیمبندی شدهاند، خوشه بندی بر اساس فاصله اقلیدسی میان دادههای نرمال شده و با استفاده از روش ward انجام شد. این یافتهها بر لزوم مدیریت متمرکز بر مناطق شرقی و جنوبی دشت و پایش مستمر تغییرات کیفی تأکید دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
آب زیرزمینی؛ دشت همدان - بهار؛ کیفیت آب؛ نیترات | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Spatiotemporal Assessment of Groundwater Quality in the Hamedan-Bahar Plain Using GIS and Hierarchical Clustering | ||
نویسندگان [English] | ||
Alireza Bodaghi1؛ Ali Moridi2؛ Reza Khalili3 | ||
1Department of Environmental Engineering, Faculty of Civil, Water and Environmental Engineering, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
2Civil, Water and Environmental Engineering Faculty, Shahid Beheshti University | ||
3Department of Water, Wastewater and Environmental Engineering, Faculty of Civil, Water and Environmental Engineering, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Population growth and the limitations of freshwater resources have heightened the importance of assessing the quality of groundwater resources in arid and semi-arid regions. The Bahar Plain, located in the northwest of Hamadan Province and characterized by a cold semi-arid climate, is a major source of drinking water and agricultural supply for the region. The objective of this study is to evaluate the groundwater quality of the Hamadan–Bahar Plain for drinking purposes. For quality assessment, spatial and temporal variations of four indicators—pH, nitrate, bicarbonate (HCO₃⁻), and electrical conductivity (EC)—were examined over the period 2020–2024. Data were collected from 20 wells and spatially interpolated using the inverse distance weighting (IDW) method based on neighborhood power in a GIS environment. The results indicated that pH values ranged from 7.6 to 7.9, remaining within the desirable range (6.5–8.5) throughout the study period. Nitrate concentrations in some areas exceeded 50 mg/L, showing a gradual increasing trend over time. EC values in parts of the plain surpassed 1,000 µS/cm, indicating the onset of salinity conditions. Bicarbonate levels did not exceed 10 mg/L at any point, remaining within acceptable limits. To identify water quality patterns, hierarchical cluster analysis (HCA) was applied. Based on all indicators, the wells were classified into four main clusters, using Ward’s method with Euclidean distance applied to normalized data. These findings emphasize the necessity of focused management in the eastern and southern regions of the plain, along with continuous monitoring of groundwater quality changes. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Groundwater, Hamedan-Bahar Plain, Water Quality, Nitrate | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 20 |