پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,885,761 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,254,987 |
چارچوب اصلاح ساختار حکمرانی آب (مطالعه موردی: دشت فردوس) | ||
| حکمرانی منابع طبیعی | ||
| مقاله 1، دوره 2، شماره 2، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jnrg.2025.402192.1055 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسینی1؛ کامران داوری* 2 | ||
| 1گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| بحران آب در دشت فردوس طی دهه‌های اخیر نتیجه ترکیبی از عوامل ساختاری، مدیریتی و اجتماعی بوده است که ریشه آن در تغییر الگوی حکمرانی آب از مدل بومی مشارکتی به مدل متمرکز دولتی نهفته است. در الگوی بومی گذشته، انتخاب مدیران محلی و تصمیم‌گیران منابع آب با مشارکت مستقیم ذینفعان انجام می‌گرفت و سازوکارهای شفافیت، پاسخگویی و نظارت اجتماعی از طریق قراردادهای عرفی و ضمانت‌های اجتماعی نهادینه‌شده بود. این تغییر ساختار موجب کاهش سرمایه اجتماعی، تضعیف شفافیت نهادی و افزایش تخلفات برداشت غیرمجاز شد. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و بهره‌گیری مؤلفه‌های حکمرانی تطبیقی، نقاط قوت حکمرانی سنتی را شناسایی و در قالب چارچوبی پیشنهادی، آن‌ها را با مؤلفه‌های حکمرانی مطلوب مدرن ترکیب و ارائه کرده است. چارچوب ارائه‌شده در پژوهش حاضر بر احیای مشارکت و تأثیر مستقیم ذینفعان، استقرار سازوکارهای ترکیبی پاداش و جریمه، ارتقای شفافیت از طریق سامانه‌های دیجیتال، پاسخگویی چند سطحی و مدیریت تطبیقی مبتنی‌بر داده تأکید دارد. این مدل ترکیبی می‌تواند ضمن بازسازی اعتماد میان دولت و بهره‌برداران، پایداری بلندمدت مصرف آب را تضمین کند و به‌عنوان الگوی بازطراحی حکمرانی آب در سایر دشت‌های بحرانی کشور نیز به‌کار رود. نتایج پژوهش‌های مشابه نشان می‌دهد که پیوند میان ظرفیت‌های بومی و استانداردهای علمی حکمرانی، شرط کلیدی موفقیت در مدیریت پایدار منابع آب است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| چارچوب مفهومی حکمرانی؛ حکمرانی مطلوب؛ مدیریت مشارکتی؛ مدیریت منابع آب؛ مدیریت بومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Framework for reforming the water governance structure (Case study: Ferdows Plain) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hosseini1؛ Kamran Davary2 | ||
| 1Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 2Department of Water Science and Engineering, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The water crisis in the Ferdows plain over recent decades has resulted from a combination of structural, managerial, and social factors, rooted in the transformation of water governance from a participatory, community-based model to a centralized, state-driven framework. In the former indigenous system, the selection of local managers and water resource decision-makers took place through the direct involvement of stakeholders, while mechanisms of transparency, accountability, and social oversight were institutionalized through customary contracts and social guarantees. The structural shift toward centralized control diminished social capital, weakened institutional transparency, and increased violations such as unauthorized water extraction. This study, adopting a qualitative and comparative approach, identifies the strengths of indigenous governance and integrates them into a proposed framework aligned with modern good governance principles. The framework emphasizes revitalizing genuine stakeholder participation, establishing hybrid mechanisms of rewards and sanctions, enhancing transparency through digital platforms, fostering multi-level accountability, and advancing adaptive, data-driven management. The hybrid model is expected not only to rebuild trust between the state and water users but also to secure the long-term sustainability of water consumption, serving as a replicable model for redesigning water governance in other crisis-affected plains of the country. The findings demonstrate that linking indigenous capacities with scientific standards of governance is a critical condition for achieving sustainable water resource management. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Conceptual framework of governance, good governance, participatory management, water resources management, indigenous management | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب