پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,179,404 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,007,403 |
بررسی توازن نحوی در شعر نظامی بر مبنای قرینه سازی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 36، بهمن 1403، صفحه 23-46 اصل مقاله (909.62 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2024.383591.2024 | ||
| نویسندگان | ||
| عقیله آراسته* 1؛ احمد گلی2؛ ناصر علیزاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، رشته زبان و ادبیات فارسی. | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز. ایران. | ||
| 3استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، رشته زبان و ادبیات فارسی، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهمترین ویژگیهای سبکی نظامی که در ساختار شعر از طریق الگوهای تکرار سبب هماهنگی و تناظر میشود، توازن نحوی است. توازن نحوی، با دربرگرفتن تکرارهای کلامی خلاق، به شیوه قاعده افزایی، عاملی نقشمند در ساخت موسیقی زبان و القای کلام است. خمسه نظامی را میتوان گنجینهای ارزشمند از تکرارهای هنری دانست که اسباب ایجاد نظم را فراهم میسازند. نظامی با بهرهگیری آگاهانه از نیروی زبان، به شیوه ترکیب و سازوارگی، مجموعهای از واژگان را کنار هم قرار داده که در روابط نحوی، با اسلوب تکرار، مبناهای موسیقی را شکل میدهند. عامل مهمی که شاکله توازن نحوی را در خمسه بنا نهاده، وجود انواع قرینه است. قرینه، با ایجاد تکرارهای پنهان در متن، پیوندهایی جمالشناسانه خلق میکند که اساس موسیقی در شعر تلقی میشوند. نظامی در خمسه با تکرار نقشهای دستوری و جابهجاییهای نقشی، بر مبنای قرینههای نحوی و واژگانی، در ساخت زبانی شعر، و با چیدمانهای نقشی یکسان و همسانسازیهای هجایی، بر اساس قاعده قرینههای نحوی و هجایی در ساخت بلاغت شعر، سبب خلق توازن نحوی شده است. توازن نحوی در خمسه نظامی غالباً بر اساس الگوی تباین است که نسبت به الگوهای تشابه وجه هنری تری دارد و مخاطب را به تکرارهای پنهان در نظام همنشینی رهنمون میشود. این جستار میکوشد تا با ارائه رویکردهای نوین در حوزه تکرار، به شیوه توصیفی - تحلیلی، چشماندازهای متفاوتی از زبان شعر نظامی عرضه کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توازن نحوی؛ خمسه نظامی؛ ساخت زبانی و بلاغی؛ قرینهسازی؛ موسیقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Syntactic balance, Nizami`s language, linguistic and rhetorical constructions, music, symmetrization | ||
| نویسندگان [English] | ||
| aghileh arasteh1؛ ahmad goli2؛ nasser alizadeh3 | ||
| 1Ph.D. Candidate of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani, Azerbaijan, Tabriz | ||
| 2Professor of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani , Tabriz. Iran | ||
| 3Professor of Persian Language and Literature, University of Azerbaijan Shahid Madani , Tabriz. Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important stylistic features of Nizami`s language that creates harmony and correspondence in the structure of poetry through repetition patterns is syntactic balance. Syntactic balance, by including creative verbal repetitions, in a rule-enhancing manner, is a key factor in creating the music of language and inducing speech. Nizami`s Khamsa can be considered a valuable treasure trove of artistic repetitions that provide the means to create verse. By consciously utilizing the power of language, Nizami has put together a set of words through composition and arrangement, which through syntactic relationships and repetition, form the foundations of music. An important factor that establishes the structure of vatious types of parallelism. By creating hidden repetitions in the text, parallel creates aesthetic connections that are considered the basis of music in poetry. Nizami in Khamsa has created syntactic balance by repeating grammatical patterns, based on syntactic and lexical parallels, in the linguistic structure of the poem, and by using indentical pattern arrangements and syllabic assimilations, based on the rule of syntactic and syllabic symmetry, in the rhetorical structure of the poem. Syntactic balance in Nizami`s poem is often based on a pattern of contrast, which is more artistic than similarity and leads the audience to hidden repetitions in the system of conjunctions. This essay attempts to present different perspectives on the language of Nizami`s poetry in a descriptive-analytical manner by presenting new approaches in the field of repetition | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Syntactic balance, Nizami`s language, linguistic and rhetorical constructions, music, symmetrization | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اسکویی، نرگس (۱۳۹۱). «کاربردهای تکرار نزد شاعران سبک آذربایجانی». مجلة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، سال ۳، شمارة ۶، ۱۱-۳۵.
امیرمشهدی، محمد، و طاهری، زهرا (۱۳۹۲). «تکرار و تداعی، ویژگی سبکی نظامی در منظومة خسرو و شیرین». سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال ششم، شمارة ۲۰، ۳۶۳-۳۸۱.
باقری، مهری (۱۳۹۳). مقدمات زبانشناسی. چ هجدهم، تهران: قطره.
براهنی، رضا (۱۳۸۰). طلا در مس. ج ۲، چ اول، تهران: زریاب.
بنیطالبی، امین، و فروزنده، مسعود (۱۳۹۶). «بررسی انواع تکرار و کارکردهای آن در ویس و رامین». فنون ادبی، سال نهم، شمارة۲۰، صص ۲۷-۴۲.
حسنلی، کاووس، و حسامپور، سعید (۱۳۸۴). «قرینهگرایی خیّام در رباعیات». نشریة نثرپژوهی ادب فارسی، دورة جدید، شمارة ۱۴، ۱-۲۶.
رادویانی، محمد بن عمر (۱۹۴۹م). ترجمانالبلاغه. تصحیح احمد آتش، استانبول، چاپخانة ابراهیم خروس.
سامخانیانی، علیاکبر، و باغبان، علیرضا (۱۳۹۵). «قرینهپردازی در نفثهالمصدور». فنون ادبی، سال هشتم، شمارة ۱۵، ۶۷-۸۴.
سوسور، فردینان دو (۱۳۸۲). دورة زبانشناسی عمومی. ترجمة کورش صفوی، چ دوم، تهران: هرمس.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۸). رستاخیز کلمات؛ درسگفتارهایی دربارة نظریة ادبی صورتگرایان روس. چ پنجم، تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــ (۱۴۰۱). موسیقی شعر. چاپ بیست و دوم، تهران: آگه.
شمیسا، سیروس (۱۴۰۳). جادوی زبان. چ سوم، تهران: قطره.
صفوی، کورش (۱۳۸۳). از زبانشناسی به ادبیات. ج۱: نظم، چ اول، تهران: سوره مهر.
قیس رازی، شمس (۱۳۸۸). المعجم فی معاییر اشعار العجم. تصحیح علامه محمد بن
عبدالوهاب قزوینی، تصحیح مجدد مدرس رضوی و سیروس شمیسا، تهران، علم.
علوی مقدم، مهیار (۱۳۸۱). نظریههای نقد ادبی معاصر (صورتگرایی و ساختارگرایی). چاپ دوم، تهران: سمت.
محبتی، مهدی (۱۳۸۰). بدیع نو. تهران: سخن.
ناتل خانلری، پرویز (۱۳۴۵). شعر و هنر. تهران: ایران چاپ.
نظامی، الیاس بن یوسف (۱۳۸۶). اقبالنامه. تصحیح حسن وحید دستگردی، چ اول، تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۸الف). مخزنالاسرار. تصحیح حسن وحید دستگردی، چ دوم، تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۸ب). خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحید دستگردی، چ دوم، تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ (۱۳۹۰). لیلی و مجنون. تصحیح حسن وحید دستگردی، چ چهارم، تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ (۱۳۸۹). هفت پیکر. تصحیح حسن وحید دستگردی، چ دوم، تهران: زوار.
ــــــــــــــــــــــ (۱۴۰۰).شرفنامه. تصحیح حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ دهم، تهران: قطره.
نظری، نجمه (۱۳۹۰). «بررسی تکرار نحوی در غزل سعدی». سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال چهارم، شمارة ۱۲، ۲۴۹-۲۶۴.
نوروزپور، لیلا؛ فرضیشوب، فرشته؛ جوان ولویی، رقیه (۱۴۰۱). «توازن: رویکردی دستوری – بلاغی». مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دورة ۸، شمارة ۱، ۱۲۳- ۱۴۳.
نیازی، شهریار؛ رحمانی، نعیم (۱۳۹۲). «همبستگی قرینهها در فهم معنی از منظر تمّام حسّان نظریهای جدید یا بازتاب سخن پیشینیان». ادب عربی، سال ۵، شمارة ۲، ۲۳۹-۲۶۱.
وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۷۹). بدیع از دیدگاه زیباییشناسی. تهران: نشر دوستان.
ولک، رنه؛ وارن، اوستین (۱۴۰۰). نظریة ادبیات. ترجمة ضیاء موحد و پرویز مهاجر، چ چهارم، تهران: نیلوفر.
همایی، جلالالدین (۱۳۸۶). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چ بیست و ششم، تهران: هما.
References Oskui, N (2012). "The Uses of Repetition in Poets of Azerbajani Style", The Journal of Fasa`s Islamic Azad University, year 3, No 6, 11-35. AmirMashhadi, M, & Taheri, Z (2013). "Repetition and Association, A Style Feature of Nizami in Khosrow and Shirin Poem", Persian and Prose Stylistic (Bahar-e-Adab), Year 6, No 20, 363-381. Bagheri, M (2014). Linguistic Cases, 18th ed., Tehran: Ghatreh (In Persian). Baraheni, R (2001). Gold in Copper, 2 vol., 1st ed., Tehran: Zaryab (In Persian). Banitalebi, A, & Forouzande, M (2017). "A Study of The Types and Functions in Vis and Ramin", Literary Arts, Year 9, No. 20, 27-42. Hassanli, K, & Hessampour, S (2005). "Symmetry Processing of Khayyam in Rubaiyat", Journal of Lettersand Language, New Period, No 14, 1-26. Radoyani, M.O (1949). Tarjoman al-Balagheh, edited by Ahmad Atash, Istanbul, Ibrahim Khorous Printery (In Persian). SamKhaniani, A, & Baghban, A (2016). "Symmetry processing in Nafsat al-Masdur", Literary Arts, Year 8, No 15, 67-84. Doi: 1022108/LIAR. 2016. 20568. Sussure, F.de (2003). Course in General Linguistics, translated by Kourosh Safavi, 2nd ed, Tehran, Hermes (In Persian). Shafiei Kadkani, M.R (2022). The Music of Words, 22th ed., Tehran, Agah (In Persian). ________________ (2019). Resurrection of Words; Lectures about Literary Theory of Russian Formalists, 5th ed, Tehran, Sokhan (In Persian). Shamisa, S (2022). Magic of Language, 3th ed, Tehran, Ghatreh (In Persian). Safavi, K (2004). From Linguistics to Literature, 1 vol:Poetry, 1st ed, Tehran, Sureh Mehr (In Persian). Qais Ar-Razi, S.M (2009). Al-Moʼjam Fi Maaeeri Ashʼaril-Ajam, edited by Allamah Muhammad Ibn Abdul-Wahab Qazvini & Modarres Razavi & Sirous Shamisa, Tehran, Elm (In Persian). Alavi Moqaddam, M (2002). Contemporary Theories of Literary Criticism (Formalism and Structuralism), 2nd ed, Tehran: Samt (In Persian). Mohabbati, M (2001). New Badiʼ, Tehran, Sokhan (In Persian). Natel-Khanlari, P (1966). Poetry and Art, Tehran, IranChap (In Persian). Nizami, Ilyas-Ibn-Yusuf (2007). Iqbalnameh, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, 1st ed, Tehran, Zavar (In Persian). ___________________ (2009A). Makhzan-ol-Asrar, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, 2nd ed, Tehran, Zavar (In Persian). ___________________ (2009B). Khosrow and Shirin, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, 2nd ed, Tehran, Zavar (In Persian). ___________________ (2011). Leili and Majnoon, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, 4th ed., Tehran, Zavar (In Persian). ___________________ (2010). Haft Peykar, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, 2nd ed, Tehran, Zavar (In Persian). ___________________ (2021). Sharafnameh, edited by Hassan Vahid Dastgerdi, Saeed Hamidian, 10th ed, Tehran, Ghatreh (In Persian). Nazari, N (2010). "Study of Syntactic Repetition in Saadi`s Lyric Poem", Persian and Prose Stylistic (Bahar-e-Adab), Year 4, No12, 249-264. Norouzpour, L, & Farzishoub, F, & Javanvalui, R (2022). "Balance: A Grammatical-Rhetorical Approach", Study of Literature, Mysticism and Philosophy, Year 8, No 1, 123-143. Niazi, Sh, & Rahmani, N (2014). "The Symmetric Correlation in Understanding Meaning from the View Point of Tammam Hassan: A New Theory or a Reflection of Predecessors Idead", Arabic Adab, Year 5, No 2, 239-261. Doi: 10.22059/jalit.2014.50325. Vahidian Kamyar, T (2000). Rhetoric (Badi`) from the Aesthetic Point of View, Tehran, Doostan (In Persian). Wellek, R, & Warren, A (2021). Theory of Literature, translated by Zia Movahed and Parviz Mohajer, 4th ed, Tehran, Niloofar (In Persian). Homai, J (2007). Rhetoric Arts and Literary Devices, 26th ed. Tehran, Homa (In Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 118 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 66 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب