
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,772 |
تعداد مقالات | 72,975 |
تعداد مشاهده مقاله | 132,477,489 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,839,985 |
اقدامات مدیریت برداشت آب زیرزمینی با مدل ریاضی تفاضل محدود: مطالعه موردی آبخوان مرودشت استان فارس | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اردیبهشت 1404 اصل مقاله (4.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2025.390956.669888 | ||
نویسندگان | ||
محمد غفاری سولا1؛ حامد کتابچی* 2؛ داود محمودزاده3 | ||
1گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
3دانشکده مهندسی، دانشگاه بریتیش کلمبیای شمالی، پرینس جورج، کانادا | ||
چکیده | ||
در این مطالعه یک مدل ریاضی تفاضل محدود برای شبیهسازی جریان آب زیرزمینی در آبخوان یک محدوده مطالعاتی واقعی در استان فارس استفاده شد. در این روند، ابتدا در یک دوره شبیهسازی 15 ساله، تغییرات تراز آب زیرزمینی و بیلان آبخوان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس مقادیر ضرایب آب برگشتی، ضریب نفوذ از بارش و ضریب تغذیه آب زیرزمینی واسنجی شد. براساس واسنجی مشخص شد که ضریب نفوذ از بارش برای کل محدوده، در حدود 23 درصد است اما در مقابل ضریب آب برگشتی در بخشهای مختلف محدوده متفاوت است و مقدار بین 20 الی 50 درصد را به خود اختصاص داده است. سپس به جهت پیشبینی وضعیت منابع آب زیرزمینی برای یک دوره آینده، چندین اقدام مدیریتی مدنظر قرار گرفت. نتایج حاصل از شبیهسازی این اقدامات نشان داد که اقدام تغییر سیستم آبیاری از سنتی و سطحی به تحت فشار بیشترین تغییرات را نسبت به سایر اقدامات بر روی بیلان و تراز آبخوان در محدوده مطالعاتی داشته به طوری که در محل اعمال این اقدام، 17 متر افت تراز سطح آب زیرزمینی مشاهده شده و کسری مخزن 8/7 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. دو اقدام تغییر الگوی کشت و کاهش برداشت از آبخوان تاثیر مثبتی را بر روی بیلان آبخوان و تراز آب زیرزمینی داشتهاند، طوری که این دو اقدام به ترتیب سبب افزایش تراز آب زیرزمینی به میزان 4 و 7/11 متر در محل پیادهسازی شدند. برای مدیریت پایدار و استفاده بهینه از منابع آب بهتر است سیاستهای تغییر الگوی کشت و کاهش برداشت از آبخوان به جای سیاست تغییر سیستم آبیاری مورد توجه قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان مرودشت؛ استان فارس؛ برآورد تغذیه؛ روش تفاضل محدود؛ مدلسازی آب زیرزمینی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Groundwater withdrawal management measures using a finite difference mathematical model: A case study of Marvdasht aquifer in Fars province | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Ghaffari-Sola1؛ Hamed Ketabchi2؛ Davood Mahmoodzadeh3 | ||
1Department of Water Engineering and Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
2Associate Professor, Department of Water Engineering and Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
3School of Engineering, University of Northern British Columbia, British Columbia, Canada | ||
چکیده [English] | ||
In this study involves a finite difference mathematical model was used to simulate the groundwater flow in an aquifer within a real study area in Fars Province. Firstly, a 15-year simulation period was conducted to analyze groundwater level fluctuations and the aquifer water balance. Subsequently, key parameters, including return flow coefficients, infiltration rate from precipitation, and groundwater recharge coefficient, were calibrated. Based on the calibration results, it was determined that the infiltration rate from precipitation across the entire study area was approximately 23%. However, the return flow coefficient varied across different parts of the region, ranging between 20% and 50%. To predict the future status of groundwater resources, several management measures were considered. The simulation results indicated that changing the irrigation system from traditional surface irrigation to a pressurized irrigation system had the most significant impact on the aquifer balance and groundwater levels compared to other scenarios. Specifically, in the area where this scenario was implemented, the groundwater level declined by 17 meters, and the aquifer storage deficit increased by 7.8 million cubic meters. In contrast, the crop pattern modification and groundwater withdrawal reduction scenarios had a positive effect on the aquifer balance and groundwater levels. These two scenarios led to an increase in groundwater levels by 4 meters and 11.7 meters, respectively, in the affected areas. Overall, for sustainable water management and optimal use of water resource, it is recommended that crop pattern modification and groundwater withdrawal reduction policies be prioritized over changing the irrigation system policies. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Marvdasht aquifer, Fars province, recharge estimation, finite difference method, groundwater modeling | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 97 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |