تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,834 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,400 |
نظریه ذره و نگرش فخر رازی پیرامون جوهر فرد (بررسی تطبیقی) | ||
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود) | ||
مقاله 16، دوره 37، شماره 4 - شماره پیاپی 628، دی 1383 اصل مقاله (403.42 K) | ||
نویسنده | ||
اسحاق طاهری سرتشنیزی* | ||
چکیده | ||
نظریه ذره حاصل پژوهش های نخستین فیلسوفان طبیعی یونان است که لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورانده اند . باور به اجزای بنیادی و خلاء در جسم اساس این نظریه است. این اجزا به لحاظ تعداد و نیز نوع شکل نامتناهی و از حرکت همیشگی و جسمیت برخوردار و مطلقا نفوذ ناپذیرند. تجمع و تفرق آنها سبب کون و فساد می گردد و بازآرایی انها بر اثر حرکت استحاله و دگرگونی را به دنبال دارد. فخر الدین رازی نیز به رغم سخنان متعارضش اجزای بنیادی و خلاء را در جسم پذیرفته است اما اجزای مورد نظر وی فاقد بعد و شکل و تعداد آنها در هر جسم واحد متناهی است او می گوید این اجزا به تنهایی هیچ گونه بعد و اندازه ای ندارند و در صورت اجتماع بعد پیدا می کنند این دو دیدگاه از خلاء تصور واحدی دارند و آ ن را فضای خالی از جسم می دانند از نظریه ذره نمی توان اشتمال جسم واحد بر اجزای بنیادی نامتناهی و در عین حال دارای اندازه را پذیرفت و رازی نیز آنگاه که جسم واحد و دارای بعد را حاصل اجزای فاقد بعد دانسته گرفتار خطا شده است و افزون بر آن متناهی دانستن اینگونه اجزا و تاکید بر آن نیز وجهی ندارد با این وجود نظریه ذره با پیشرفت دانش تجربی طی سه سده بسیار قوت گرفت و آثار فراوانی بر جای گذاشت که از جمله می توان پیدایش و پیشرفت شگفت انگیز فیزیک ریاضی و شیمی نوین را بر شمرد سرانجام در نیمه اول قرن 20 م نظریه کوانتم مطرح گردید با این امر نگرش رازی رجحان یافت و تبیین ریاضی جای تبیین هندسی را در پژوهش طبیعت گرفت و شکل جزء بنیادی نیز که پیش از این بیانگر تغییر در کیفیات ثانوی پنداشته می شد منزلت خود را از دست داد | ||
کلیدواژهها | ||
اجزای بنیادی؛ جوهر فرد؛ خلاء؛ دموکریتوس؛ فخر الدین رازی؛ کون و فساد؛ لوکیپوس؛ نظریه ذره | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Atomism, originated from early Greek philosopher's studies on nature, owes its philosophical full form to Leucippus and DemocfJitus. On this view. there are indivisible bodies, of perpetual movement and infinite both in number and variety of their shapes, of which everything else is composed. Fundamental particles in a definite sensible body arc separated from one another by void and their association, their dissociation and their rearrangement leads respectively to coming- to -be, passing -away and alteration. Fkhr aI-Din al-Razi, in spite of his contradictory saying, has finally agreed with the existence of invisible substcmtial particles, like physical points, and void in sensible: bodies. For him, these point-like substances are of no shape and dimension and their number in a certain sensible body is, contrary to what is said in atomism, finite. In this view, dimension is known to be due to the association of fundamental particles. This paper does not agree with atomism when it says that an infinite number of dimensional particles are found in a certain sensible body and neither does with al-Razi when he says that the dimensions observed in a certian sensible body are due to association and that the number of those point-like particles in every sensible body is infinite. Now during the last three centuries experimental sciences have been greatly developed and in this way quantum physics has occurred, a kind of study which proves no shape and dimension for fundamentals. Al-Razi's view has heen, therefore, strengthened and mathematical explanation has heen preferred to geometrical one. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
atomism, coming-to-be and passing-away, Democritus, Fkhr aI-Din al-Razi, fundamental particles, Leucippus, single substancc, void | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,108 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 933 |