تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,087,274 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,190,348 |
بررسی عملکرد شبکه پخش سیلاب موغار اردستان در تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی | ||
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود) | ||
مقاله 3، دوره 55، شماره 2 - شماره پیاپی 1432، تیر 1381 اصل مقاله (664.42 K) | ||
نویسندگان | ||
جعفر کیاحیرتی؛ سعید سعیداسلامیان؛ حسین خادمی؛ امیرحسین چرخابی* | ||
چکیده | ||
یکی از راه حل های کارآمد و مناسب برای بهینه سازی استفاده از روناب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک‘ استفاده از شبکه های پخش سیلاب است‘ که ضمن کاهش خسارات ناشی از سیل‘ در تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی‘ احیای مراتع وبیابان زدایی موثر است. هدف از این تحقیق‘ بررسی عملکرد شبکه پخش سیلاب موغار در تغذیه مصنوعی و نقش آن در بهبود کیفیت سفره آب زیرزمینی منطقه اردستان است. با مطالعه آمار سطح آب زیرزمینی چاه های مشاهده ای در منطقه‘ آزمایش های نفوذپذیری و نمونه برداری از رسوبات برجای مانده در نوارهای پخش سیلاب و خاک های طبیعی منطقه پخش و نیز اندازه گیری ویژگی های شیمیایی نمونه سیلاب در نوارهای پخش سیلاب و چاه های موتوری منطقه مورد مطالعه مشخص گردید که طی چهارنوبت آبگیری در نوارها‘ بیش از 100000 تن رسوبات ریزدانه با متوسط ضخامت 43 سانتی متر که عمدتا ذرات سیلت می باشند‘ در پنج نوار انباشته شده است. از آنجایی که مقدار شن رسوبات از نوار اول تا پنجم کاهش و در مقابل مقدار رس در رسوبات افزایش یافته‘ سرعت نفوذ آب از 35/1 سانتی متر در ساعت در نوار اول به 65/0 سانتی متر در ساعت در نوار پنجم کاهش پیدا می کند. بستر نوارهای پخش سیلاب به سبب وجود سله سطحی متراکم در سطح خاک از نفوذپذیری برخوردار نیست. آبگیری نوبت دوم با افزایش متوسط 50 سانتی متر سطح آب زیرزمینی نسبت به سایر آبگیری ها بیشترین تاثیر را در افزایش سطح سفره آب زیرزمینی منطقه داشته است. کاهش نفوذپذیری در سطوح رسوب گرفته شده نوارها‘ هدر رفت سیلاب با کیفیت بسیار خوب از طریق تبخیر‘ بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی به ویژه در فصول خشک و وقوع خشکسالی های اخیر با شدت بالا‘ سبب کاهش تاثیر شبکه در افزایش رقوم سطح و کیفیت آب زیرزمینی منطقه شده است. چنانچه در خصوص کاهش گل آلودگی سیلاب ورودی و رسوب زدایی شبکه های پخش سیلاب چاره اندیشی نشود‘ بخش قابل توجهی از آب ذخیره شده در نوارها قبل از نفوذ به صورت تبخیر هدر خواهد رفت. بنابراین توصیه می شود که طرح های آبخوانداری در قالب طرح جامع آبخیزداری انجام پذیرد که این خود سبب افزایش نسبت سود به زیان این گونه طرح ها به دلیل کاهش گل آلودگی سیلاب خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
افت سطح سفره آب زیرزمینی؛ پخش سیلاب؛ تغذیه مصنوعی؛ کیفیت منابع آب زیرزمینی؛ نفوذپذیری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Floodwater spreading system is an efficient and appropriate method for optimization of runoff utilization, particularly in arid and semirid regions. Beside the reduction of flood damages, this technique is also useful for artificial recharge, rangeland rehabilitation, and desertification control. The objective of this research was to evaluate the efficiency of Moghar floodwater spreading system which was designed and performed for artificial recharge of groundwater and for improving groundwater quality in the region. First, data on piezometric wells were collected. Then, infiltration rate as well as the physical properties of both sediments deposited in different strips and those of the natural soil of the area were determined. Groundwater samples from different irrigation wells as well as the flood water entered the system were taken and their chemical characteristics were evaluated. The results indicated that more than 100,000 tons of fine sediments with mean thickness of 43 cm and mostly containg silt-sized particles were deposited in the system. From the frist to fifth strip, the amount of sand content in the sediments decreased whereas the clay content increased. Consequently, the infiltration rate decreased from 1.35 cm/h in the first strip to 0.65 cm/h in the fifth one. Due to the formation of a thick and dense crust in different strips, their infiltration rate is not high. The second time flooding occurred in 1375 and seems to have had the highest influence on rising the groundwater level. Reduction of infiltration, evaporation of a very good quality floodwater, overuse of groundwater resources by farmers particularly in dry seasons, and the occurence of recent severe drought lowered the efficiency of this system. It seems that a great portion of water entering the system would be lost through evaporation if no measure is taken for reducing the floodwater turbidity. In conclusion it is highly recommended that an integrated watershed management system is implemented in the area in order to reduce the turbidity of floodwater, which in turn increases the profitabity of the system. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Atrificial recharge, Floodwater spreading, groundwater, Groundwater quality, Infiltration | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,430 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 925 |