تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,350 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,883 |
نحوه عمل ژن و وراثتپذیری شاخصهای مقاومت به تنش خشکی درکلزا1 | ||
مجله علوم کشاورزی ایران | ||
مقاله 8، دوره 35، شماره 1 - شماره پیاپی 1460، فروردین 1383 اصل مقاله (259.04 K) | ||
نویسندگان | ||
حسن امیری اوغان؛ محمد مقدم؛ محمدرضا احمدی؛ سید جعفر داوری* | ||
چکیده | ||
نحوه عمل ژن و وراثتپذیری عملکرد و شاخصهای مقاومت به تنش خشکی در کلزا، با استفاده از طرح تلاقیهای دی آلل مطالعه شد. تعداد 28 ژنوتیپ متشکل از21 دورگ نسل 2F و هفت والد تحت دو رژیم آبیاری (تنش و بدون تنش رطوبتی در گیاه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. واریانس ژنوتیپها برای صفات از نظر آماری معنیدار بود، بنابراین تنوع ژنتیکی بالایی در بین ژنوتیپها وجود داشت. تجزیه دی آلل هر دو عمل افزایشی و غیر افزایشی ژنها را در کنترل عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی و نیز در کلیه شاخصها بجز شاخص پاسخ به خشکی نشان داد. نتایج مبین وجود هتروزیس برای عملکرد دانه و کلیه شاخصها بجز شاخص تحمل بود. وراثتپذیری عمومی بالای برای صفات مورد بررسی تعیین گردید. حال آنکه وراثتپذیری خصوصی صفات از کم تا زیاد متغیر بود. از میان شاخصها، تنها دو شاخص پاسخ به خشکی2 ومتوسط بهرهوری3 از وراثتپذیری خصوصی بالایی به ترتیب معادل 58/96 و 01/68 درصد برخوردار بودند. میانگین درجه غالبیت و تحلیل اجزای واریانس، اثرفوق غالبیت و در نتیجه اهمیت بیشتر غالبیت ژنی را در کنترل ژنتیکی عملکرد دانه و اغلب شاخصها نشان داد، ولی به علت انحراف از فرضیات مدل، به نظر میرسد که این فوق غالبیت از نوع کاذب باشد. همچنین والدهای مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه و اغلب شاخصها دارای آللهای غالب بیشتری نسبت به آللهای مغلوب بودند. کلیه شاخصهای مقاومت به تنش خشکی بجز شاخص پاسخ به خشکی دارای همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه در شرایط مطلوب بودند. در حالیکه در شرایط تنش عملکرد دانه تنها با شاخصهای تحمل به تنش و متوسط بهرهوری همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد. شاخص متوسط بهرهوری به علت داشتن تنوع ژنتیکی بالا، قابلیت توارث زیاد و نیز همبستگی معنیدار با عملکرد دانه برای گزینش ارقام متحمل به تنش خشکی مناسب به نظر میآید. | ||
کلیدواژهها | ||
تنش خشکی؛ شاخص؛ عمل ژن؛ کلزا؛ وراثتپذیری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Gene action and heritability of seed yield as well as drought stress tolerance indices were studied in rapeseed, using diallele crosses. The 28 genotypes including 21 F2 progenies and 7 parents were studied under two irrigation regimes (drought stress and normal). Genotypic variances were significant for all traits, indicating high genetic diversity among genotypes. Diallele analysis showed additive and non-additive gene action for genetic control of seed yield in both growing conditions as well as in all indices except drought response index (DRI). The results showed heterosis for seed yield and for all indices except tolerance index (TOL). Broad sense heritability was high for all traits, whereas narrow sense heritability for traits varied from low to high. Among indices, DRI and mean productivity (MP) were of high narrow sense heritability (96.58 and 68.01 respectively). The degree of dominace and variance component analysis indicated over-dominance gene action for seed yield as well as for most indices. However this over-dominance might be resulted from deviation from model assumptions, therefore it is classified as pseudo over-dominance. Also in parental lines, the frequency of dominant alleles are more than recessive ones for seed yield and for most indices. All indices except DRI show significant positive correlation with seed yield under normal growing conditions, whereas, seed yield shows a significant positive correlation only with stress tolerance index (STI) and MP under stress condition. It is concluded from this study that MP can be utilized to select drought tolerance genotypes. This index shows high genetic diversity and heritability as well as significant positive correlation with high seed yield. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Drought stress, gene action, heritability, index, rapeseed | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,186 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,181 |