تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,555 |
تعداد مقالات | 70,740 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,729,967 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,929,926 |
واکنش فتوسنتزی 4 رقم یونجه بومی ایران نسبت به تنش شوری | ||
مجله علوم کشاورزی ایران | ||
مقاله 24، دوره 36، شماره 6 - شماره پیاپی 1466، شهریور 1384 اصل مقاله (272.25 K) | ||
نویسندگان | ||
بابک درویشی؛ کاظم پوستینی؛ رضا توکل افشاری* | ||
چکیده | ||
شوری یکی از مهمترین موانع تولید محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است که عملکرد گیاه زراعی را به روشهای مختلف تحت تاثیر قرار میدهد. کاهش سطح برگ بعنوان نخستین اثر شوری، توانایی بالقوه گیاه جهت فتوسنتز را کاهش میدهد. به همین ترتیب تخریب کلروفیل توسط یونهای سمی از جمله سدیم، کاهش فتوسنتز را به دنبال خواهد داشت. یونجه که بعنوان یک گیاه نسبتا متحمل به شوری شناخته شده، عموما در قالب 3 مرحله رشدی مورد مطالعه قرار میگیرد: 1- جوانه زنی 2- ظهور گیاهچه و رشد ساقه های هوایی 3- رشد گیاه بالغ. در این مطالعه واکنش فتوسنتزی 4 رقم یونجه بومی ایران در شرایط تنش شوری و رابطه آن با وزن خشک اندام هوایی، سطح برگ و محتوای کلروفیل برگها مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش شوری محیط، میزان تجمع ماده خشک در اندام هوایی(عملکرد) تمام ارقام، در هر 3 مرحله هستی زایی(گیاهچه ای یا برداشت اول، برداشت دوم و برداشت سوم) بطور معنی داری کاهش یافت. اگرچه بیشترین وزن خشک اندام هوایی در مرحله گیاهچه ای مربوط به رقم شیرازی، در برداشت دوم مربوط به رقم همدانی و در برداشت سوم نیز مربوط به همین رقم (همدانی) بود، اما متحمل ترین ارقام نسبت به افزایش شوری محیط در این مراحل بترتیب ارقام شیرازی، همدانی و بمی بودند که از کمترین میزان کاهش وزن خشک اندام هوایی در شرایط تنش شوری برخوردار بودند. افزایش شوری سطح برگ تمام ارقام مورد مطالعه را در هر 3 مرحله رشدی کاهش داد. در مرحله گیاهچه ای سطح برگ ارقام همدانی و شیرازی بطور معنی داری بیشتر از 2 رقم دیگر بود. در برداشت دوم نیز علی رغم اینکه همین دو رقم دارای سطح برگ بیشتری بودند، اما تفاوت ها معنی دار نبود. در برداشت سوم نیز ارقام همدانی و شیرازی دارای سطح برگ بیشتری نسبت به دو رقم دیگر بودند. بدین ترتیب می توان به وجود یک رابطه مستقیم بین سطح برگ و وزن خشک اندام هوایی پی برد. عملکرد ارقام یونجه در طی 3 مرحله مورد بررسی دارای یک روند افزایشی بود که حاکی از افزایش تحمل به شوری ارقام با پیشرفت مراحل رشد و توسعه گیاه است. سطح اول شوری (7 دسی زیمنس بر متر) غلظت کلروفیل را در برگها کاهش داد، در حالیکه در سطح بالاتر شوری (12دسی زیمنس بر متر) غلظت کلروفیل در برگ افزایش یافت. شوری میزان تبادل دی اکسید کربن را در تمام ارقام مورد مطالعه افزایش داد. افزایش معنی دار غلظت کلروفیل در سطح دوم شوری، با افزایش معنی دار فتوسنتز در این سطح همراه بود. با توجه به اهمیت فرایندهای فیزیولوژیک در ایجاد و هدایت مکانیسمهای تحمل به شوری، مطالعه سایر خصوصیات فیزیولوژیکی موثر در مقاومت به شوری نظیر فرایند انتقال کربوهیدراتها و نیتروژن از ریشه به شاخساره نیز می تواند در مطالعات آتی از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تنش شوری؛ فتوسنتز؛ کلروفیل؛ وزن خشک اندام هوایی؛ یونجه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Salinity is an impeding factor in crop production in arid and semi arid regions. It affects crop yield in several ways. The first effect of salinity is a reduction in leaf area, which in turn results in a reduction of photosynthesis potential in plant. Also chlorophyll degradation by toxic ions such as Na will lead to reduction in photosynthesis. Alfalfa which is known as a moderately tolerant crop to salinity is often studied in three growth stages, namely: germination, seedling emergence along with shoot growth, and mature plant growth. In this study photosynthetic response of four Iranian alfalfa cultivars to salinity as well as relationship with crop shoot dry weight, leaf area and leaf chlorophyll content were investigated. Shoot dry weight in all cultivars any of the three growth stages (seedling, second, and third cut) was reduced with increase in salinity. Although cultivar Shirazi yielded the highest shoot dry weight at seedling stage, and the cultivar Hamedani yielded a higher dry weight at the second and third harvests, yet the most tolerant cultivars to salinity stress in these three stages are Shirazi, Hamedani and Bami cultivars respectively in which minimum shoot dry weight reduction was detected. Increase in salinity level reduced the leaf area in all cultivars at any of the three growth stages. In seedling stage, the leaf area in Hamedani and in Shirazi cultivars was reduced to a larger extent than in the other two cultivars. Thus it is confirmed that there is a direct relationship between leaf area and crop yield. The yield in all cultivars had an increasing trend in the three stages and in salinity conditions, which indicates increase in tolerance to salinity with progress in plant growth. Low level of salinity (7 dS!m) decreased chlorophyll content in leaves, but chlorophyll content the higher salinity increased in level (12 dS!m). In all studied cultivars, salinity caused an increase in CER (CO2 Exchange Rate). A significant increase in chlorophyll content, at the second level of salinity (12 dS!m), was accompanied by a significant increase in photosynthesis. Considering the importance of physiological processes in providing the needed tolerance mechanisms against salinity stress, it is recommended that the other physiological aspects such as carbohydrate as well as nitrogen retranslocation from the root to the shoot be investigated as well. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Alfalfa, Chlorophyll, photosynthesis, Salinity stress, yield | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,837 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,995 |