![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,689,858 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,919,172 |
بررسی هیدروژئوشیمی منابع آب شهر گرگان با استفاده از روش تحلیل عاملی و روش تحلیل خوشهای | ||
محیط شناسی | ||
مقاله 8، دوره 33، شماره 43 - شماره پیاپی 1791، آذر 1386 اصل مقاله (340.62 K) | ||
نویسندگان | ||
مجتبی قره محمودلو؛ مصطفی رقیمی؛ علی حشمت پور* | ||
چکیده | ||
به منظور بررسی هیدروژئوشیمی منابع آبی شهر گرگان با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای از اطلاعات مربوط به دو دوره نمونه برداری در بهار و زمستان استفاده شده است. براساس ماتریس همبستگی، در فصل های بهار و زمستان بجز فسفات، بیکربنات و پتاسیم بیشتریون های آبزیرزمینی همبستگی به نسبت بالایی با هدایت الکتریکی دارند. در بهار، کلر با یون منیزیم بیشترین همبستگی را نشان میدهد در حالی که در زمستان بالاترین همبستگی بین کلسیم و سولفات وجود دارد. نمودارهای خوشه ای فصل بهار نشان دهندة آن است که بین یون های کلر و منیزیم آب زیرزمینی شباهتی بیش از 88% و بین یون های سولفات وکلسیم شباهتی بیش از 80% وجود دارد ،در حالیکه بیشترین شباهت در فصل زمستان بین یون های سولفات و کلسیم (بیش از 88%) و سپس کلر و منیزیم (بیش از 80%)، وجود دارد براین اساس و با توجه به ماتریس همبستگی، تیپ غالب آب زیرزمینی در فصل بهار کلرید منیزیک و در زمستان سولفات کلسیک بوده است. باتوجه به روش تحلیل عاملی، سه عاملی که بر ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی شهر گرگان مؤثرند عبارتند از: فرایندهای هیدروژئوشیمیایی آبخوان، زیرا اغلب کاتیونها و آنیونها دارای بار عاملی بالا هستند. تغذیه از طریق آبهای سطحی(رودخانه و ...)، به دلیل اینکه باعث افزایش غلظت بیکربنات و فسفات آب زیرزمینی شده است. و فعالیت های انسانی(نشت پساب های شهری و چاه های جذبی خانگی و...)، زیرا نیترات دارای بالاترین بار عاملی است غلظت نیترات در آبزیرزمینی بیشتر متأثر از نفوذ فاضلاب های شهری و آبشویی کودهای کشاورزی است. ضمن اینکه در عامل سوم غلظت سدیم و کلر، افزایش چشمگیری داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل خوشه ای؛ تحلیل عاملی؛ تیپ غالب آب زیرزمینی؛ فرایندهای هیدروژئوشیمیایی آبخوان؛ ماتریس همبستگی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Using factor analysis and cluster analysis for hydro geochemical analysis of Gorgan water sources, the related data of two sampling periods in spring and winter is used. According to correlation matrix, in spring and winter, Po4-3, HCo3- and K+ much of the groundwater is correlated with electrical conductivity. Cl- has more combination with Mg-2 in spring, while there is the most combination between the Ca+2 and So4-2 in winter. The cluster diagrams show that there is similarity between Cl ions and Mg-2 in groundwater more than 88%, and 80% between So4-2 and Ca+2 ions in spring while there are the most similarity between So4-2 and Ca+2 in winter, and then Cl- and Mg-2, according to this and correlation matrix, the dominated type of groundwater is Mg-2- Cl- in spring and is Ca+2- So4-2 in winter. According to the analysis method, three factors which are effective on chemical combination of groundwater include: 1- Aquifer hydro geochemical Process, because most of the cations and onions have factor-load in high level. 2-Feeding by surface water (river, runoff,) because of increase of HCo3-, s concentration and groundwater’s Po4-3. 3- Human activity (seepage of wastewater, absorbing wells and…) because nitrate is showing the highest load in third factor. The nitrate’s concentration in groundwater is more influenced by wastewater and irrigation of agriculture fertilizers. In the third factor, the concentrations of Na+ and Cl- are considerably increased. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Aquifer hydro geochemical Process, Cluster Analysis, Correlation Matrix, Dominated type of Groundwater, factor analysis | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,403 |