تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,525 |
تعداد مقالات | 70,442 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,986,937 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,109,377 |
بررسی و تعیین عوامل موثر بر رسوبدهی حوزههای آبخیز | ||
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود) | ||
مقاله 5، دوره 60، شماره 6 - شماره پیاپی 1000373، اسفند 1387 اصل مقاله (226.93 K) | ||
نویسندگان | ||
محمد شعبانی؛ سادات فیضنیا؛ حسن احمدی؛ جمال قدوسی* | ||
چکیده | ||
فرسایش و تولید رسوب تابع عاملهای پیچیدهای است، بنابراین مشخص کردن این عوامل و شناخت اثر آنها بر فرسایش و رسوب یک حوزه، به برنامهریزیهای بهتر برای کاهش خسارات ناشی از فرسایش و رسوب در یک حوزه کمک میکند. در این تحقیق برای مشخص کردن عوامل موثر بر رسوبدهی، حوزه آبخیز طالقان به عنوان حوزه مورد مطالعه انتخاب شد. این حوزه که در 90 کیلومتری شمال شرق تهران قرار دارد، یکی از حوزههای مهم آبخیز سفیدرود به شمار میرود که نقش مهمی در تولید بخشی از رسوب ورودی به سد سفیدرود دارد. پس از مشخص کردن شاخصهای موثر بر رسوبدهی در 4 گروه کلی و 17 زیر گروه به عنوان متغیر های مستقل، مقادیر رسوب تولیدی در هر زیرحوزه به عنوان متغیر وابسته نیز مشخص شد و سپس با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عاملی و ایجاد رگرسیون چندمتغیره بین متغیرهای مستقل انتخابی و متغیر وابسته با استفاده از نرم افزار SPSS مناسبترین رابطه آماری بین رسوبدهی زیرحوزهها و مشخصات حوزه آبخیز بهدست آمد. نتایج حاصل از انتخاب مدل یاد شده نشان میدهد که مقدار رسوبدهی زیرحوزهها در حوزه آبخیز طالقان، به چهار عامل مساحت اراضی کشاورزی (دیم و آبی)، مساحت زیرحوزهها، مجموع مساحت سازندهای حساس و نیمهحساس به فرسایش پیش از کواترنر و پستی و بلندی حوزه بستگی دارد. این چهار عامل 88 درصد تغییرات رسوبدهی را کنترل میکنند که در سطح اعتماد 5 درصد معنیدار است. با توجه به نتایج حاصل میتوان بیان کرد که از بین دیگر عوامل موثر بر رسوبدهی در حوزههای آبخیز طالقان، عوامل موثر بر فرسایش و رسوب این حوزه را میتوان به سه گروه انسانی، توپوگرافی و زمینشناسی تقسیمبندی کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
کاربری اراضی؛ رسوبدهی؛ حوزهی آبخیز طالقان و آنالیز رگرسیونی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigation and determination of effective factors on sediment production and yield of drainage basins | ||
چکیده [English] | ||
Erosion and sediment production depend on complex factors and parameters. Determining factors and parameters that play the main role in erosion and sediment production in a drainage basin can help better management of catchments and reducing damages caused by erosion and sediment production. In this research, for determining the factors affecting sediment yield, Taleghan Drainage basin was chosen as the subject of study. This drainage basin is located 90 km northwest of Tehran and is one of the main drainage of Sefid-Rood Drainage Basin and plays important role in input of sediments to Sefid-Rood Dam. After determining the parameters influencing sediment yield in four general groups and seventeen subgroups as independent variable, the amount of sediment yield in each sub-catchment was also determined as a dependent variable, and then, using SPSS software and through factorial analysis and performing multiple regression analysis between selected independent variables and the dependent variable, the most suitable statistical relationship between sediment yield of sub-catchment and drainage basin characteristics was obtained. The result of chosen model shows that sediment yield of sub-catchments in Taleghan drainage basin depends on four following factors: The area of agricultural lands (dryland and irrigated farming), sub-catchments area, the total area of pre-quaternary erodible and semi-erodable formations and relief (topographical features). According to results of the research, the factors influencing erosion and sedimentation in Taleghan drainage basin can be divided into three groups: human, topographical and geological factors. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Land Use, Sediment yield, Taleghan Drainage Basin, regression analysis | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 867 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,008 |