
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,894,874 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,941,991 |
کمی کردن روش کیفی ژئومرفولوژی برای برآورد فرسایش آبی(مطالعه موردی: سه زیرحوزه آبخیز سد لتیان) | ||
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود) | ||
مقاله 1، دوره 61، شماره 5 - شماره پیاپی 1000379، فروردین 1388 اصل مقاله (318.37 K) | ||
نویسندگان | ||
حسن احمدی؛ محسن ملکی؛ محمد جعفری؛ جمال قدوسی؛ حسین آذرنیوند؛ مرضیه مسیبی* | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک تهدیدی جدی برای محیط زیست، سلامت و رفاه انسانها بوده و پس از رشد جمعیت دومین چالش مهم زیست محیطی فرا روی جهان میباشد (20). بررسی فرسایش خاک در ایران قدمتی 40 ساله داشته و به دلیل تنگناهای موجود در زمینه حفاظت خاک و مبارزه با فرسایش آن در کشور و اقتباسی بودن بیشتر روشهای مورد بهرهگیری از دیگر کشورها، این مدلها تاکنون نتوانستهاند پاسخ مناسب، منطقی و مورد انتظار به دست دهند، از این رو برای رفع این معضل پایهی در کشور نیاز به ابداع و ارائه یک روش کمی برآورد فرسایش و رسوب مبتنی بر شرایط اقلیمی متنوع آبخیزهای ایران بسیار ضروری بوده است. نظر به اینکه روش کیفی ژئومرفولوژی (احمدی، 1374)، برای برآورد وضعیت فرسایش و رسوب در طی سالهای اخیر در مناطق مختلف ایران بهکار گرفته شده و نتایج قابل قبولی داشته است، این پژوهش اولین تلاش برای کمی نمودن این روش بشمار میآید. در این پژوهش که در حوزه آبخیز سد لتیان به انجام رسیده است، تعداد 81 شاخص در قالب 9 معیار مؤثر در فرسایش خاک و تولید رسوب شامل رخسارههای ژئومرفولوژی، سنگشناسی، توپوگرافی، اقلیم، هیدرولوژی، خاک، چگونگی بهره برداری از زمین، پوشش گیاهی و اقتصادی- اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. با انجام آزمونهای آماری، 19 شاخص مربوط به معیارهای یاد شده، برای تعیین شدت فرسایش خاک در قالب مدل مفهومی مورد بهرهگیری قرار گرفت. برای کمی کردن مدل مفهومی، از نظریه مجموعههای فازی بهرهگیری و با بهکارگیری هفت عملگر فازی نقشههای شدت فرسایش تهیه شد. بالاترین دقت مربوط به نقشه تهیه شده با بهرهگیری از عملگر گامای فازی 8/0 بوده که در آن ضریب دقت کلی به 91 درصد رسیده است. همچنین بهترین معادله رگرسیونی برآورد رسوب، با بهرهگیری از متغیرهای ضریب شدت فرسایش و مساحت زیرحوزه بهدست آمد که میزان ضریب همبستگی تعدیل شده در مدل رگرسیونی نهایی به 09/99 درصد رسید. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش؛ معیارها و شاخصها؛ نظریه مجموعههای فازی؛ نقشه فرسایش خاک | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Quantification of qualitative geomorphology method for water erosion estimation (Case Study: Three sub-watersheds of Latian Dam basin) | ||
چکیده [English] | ||
Soil erosion by water is considered as one of the major threats for sustainable land management. In Iran, soil erosion studies has begun since 40 years ago, but there is no native model to evaluate soil erosion yet. This research is the first attempt to develop a new erosion model, based on the fuzzy logic approach. The study is took place in Latian Dam basin, Iran. Using GI Systems some effective factors on soil erosion including geomorphologic, lithology, topographic, climatic, hydrologic, vegetation, land use and soil properties factors that contain 81 indices, were analyzed using correlation matrix, cluster analysis and Kruskal-Wallis test. The effects of 19 factors were significant which used to develop conceptual model. To quantify conceptual model, a fuzzy modeling approach was used. Seven fuzzy operators were used within a GI System for determining erosion hazard. The results show that the erosion map derived from fuzzy Gamma operator (?=0.8), has the best prediction of soil erosion hazard over the study area and its overall accuracy is up to 92%. Predicting the amount of specific sediment yield of the 3 sub-watersheds of the study area was done using multivariate regression analysis with stepwise method using a data set of eight input parameters. The results indicated that the equation that included variables of erosion coefficient and area of sub-watershed stated adjusted square correlation coefficients (R2adj=99.09%). The results suggest that fuzzy approach is very useful to predict soil erosion and sediment yield over the study area. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
erosion, Effective Factors, Fuzzy Sets Theory, GI systems, Soil erosion map | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,157 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,990 |