تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,488 |
تعداد مقالات | 70,078 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,081,799 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,316,758 |
تساهل و مدارا در تصوف اسلامی (براساس متون نثر از آغاز تا پایان سدۀ چهارم قمری) | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
مقاله 3، دوره 46، شماره 2، آبان 1392، صفحه 165-191 اصل مقاله (350.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2013.51113 | ||
نویسنده | ||
مهدی حیدری* | ||
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تساهل و مدارا در عرصههای گوناگون و به دلایل مختلفی پدید میآید. گاه، منفعتطلبی موجب مدارا با گروههای متنازع میگردد و گاه، پشتوانة فکری دیگری دارد. در میان برخی عارفان، روحیۀ تساهل و مدارا بهسبب آمیختن قواعد عالم وحدت و کثرت پدید میآید؛ بدین معنی که آنان در عالم وحدت باقی مانده، و خواستهاند که با نگاه وحدتگرایانه به عالم کثرت بنگرند؛ پس، به خلط مراتب و آمیختن قواعد روی آوردهاند. درحقیقت، این گروه وارد اجتماع میشوند، اما میخواهند با قواعد عالم وحدت بازی کنند. جبراندیشی و در عمل° «صلح کل بودن» از جلوههای مهم این نگاه به شمار میرود. در میان تساهلگرایان، گروه دیگری نیز هست که رفتارشان منشأ اعتقادی و فقهی دارد؛ این گروه تحت تأثیر رواج برخی اندیشههای مداراگر در فقه اهلسنت قرار دارند و علت تساهلپیشگی آنان پیروی از فقها در این زمینه است. گذشته از انگیزههایی که برای رویآوردن به تساهل بیان شد، دستۀ دیگری نیز از این شیوه بهعنوان حربهای اخلاقی و اجتماعی بهره میبرند. این رفتار ناشی از عطوفت وجودی این عارفان است و از این راه مردم را مجذوب خود میسازند؛ پیروان این نگرش با ستمگران نیز تقیه پیش میگیرند تا از آسیبهای بزرگ جلوگیری کنند. در این پژوهش، برآنیم که این نگاههای متفاوت را با تشریح بیشتر مبانی نظری، و بررسی شواهد و نمونههای تاریخی تبیین نماییم. | ||
کلیدواژهها | ||
تساهل؛ تصوف؛ صوفیان کثرت؛ مدارا؛ نخستین؛ وحدت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Islamic Mysticism and Tolerance (According to theoretical basics and historical evident from the beginning till 4th A.H) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mahdi Heidari | ||
PhD student of Persian Literature & Language, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
In Islam, the world and hereafter life, plurality and unity, and inner and outer part each has its own place. Islamic spirituality as an inner knowledge finds connection with Islamic social idea. The purpose of which is a kind of social education and human life edification in all aspects, because, in view of the Gnostics, the outer and inner worlds have longitudinal relationship. The mystics in coping with world, sometimes have emphasized only either of two criteria of unity and plurality and for this reason they have missed half of the truth. Another group of mystics have combined rules of the worlds of unity and plurality with each other and hence by mixture of stages have been caught up in politics. However, this nonchalance was sometimes under influence of jural decision among the Sunnite. So tolerance for different reasons emerges. There are more groups on the Gnostics that use tolerance as a social tool. This type of behavior which can be called the positive tolerance is a deeper way to attract people to the community and prevent the bad occurrence. In this study, we are trying to explain these different looks to tolerance and classify them with theoretical evidence and historical examples. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
tolerance, Sufism, the early Sufis, Pluralism, affability, Unity | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,633 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,415 |