پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,114,108 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,912 |
بررسی افت‌وخیزهای زمستانی ازن کلی جوّ مربوط به امواج مقیاس همدیدی در منطقه ایران | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 10، دوره 40، شماره 4، دی 1393، صفحه 139-154 اصل مقاله (994.36 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2014.52425 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا شرعی‌‌پور* 1؛ عباسعلی علی‌اکبری بیدختی2 | ||
| 1کارشناس ارشد هواشناسی، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در این تحقیق، پریشیدگی‌های ازن کلی ایجاد شده از امواج وردسپهر بالایی زمستانی در منطقه ایران برای سال‌های 2005 تا 2013 بررسی شده است. حضور ناوه‌‌ها و پشته‌‌های وردسپهر بالایی زمستانی در منطقه می‌‌تواند باعث افزایش و کاهش مقدار روزانه ازن کلی در منطقه شود. این الگوهای توزیع ازن کلی از نقشه‌‌های ارتفاع ژئوپتانسیلی در سطح hPa 300 تبعیت می‌‌کنند. افزایش روز‌به‌روز ازن در اثر ناوه ممکن است تا مقدار DU 140 و کاهش روز‌به‌روز ازن در اثر پشته ممکن است تا مقدار DU 75 برسد. اغلب این افزایش‌‌ها و کاهش‌‌های ازنی، کل منطقه ایران را تحت‌تأثیر قرار می‌‌دهد ولی بیشینه آنها بیشتر در محدوده عرض‌های 30-35 درجه شمالی و 50-60 درجه شرقی رخ می‌‌دهد. این بیشینه‌‌های افزایش روز‌به‌روز ازن یا در محدوده بیشینه روزانه ازن و یا در نزدیکی گرادیان شدید پربندهای ازنی روزانه تشکیل می‌‌شوند. موقعیت بیشینه افزایش و کاهش روزانه ازن به‌‌ترتیب در نزدیک محور ناوه‌‌ها و پشته‌‌ها و همچنین در سرعت‌‌های کم جریان جتی جنب‌‌حاره‌‌ای قرار دارد. در مناطق گرادیان افقی شدید ازنی در محدوده محور ناوه و در راستای نصف‌النهاری، مقدار افزایش ازن بر کاهش ارتفاع ژئوپتانسیلی برای الگوهای گوناگون بین DU/gpm 2/0 تا 8/0و به‌طور متوسط DU/gpm 5/0 است. در اغلب الگوهای به‌دست آمده، بیشینه سرعت نزولی هوا بیش از Pa/s 2/0 و نمونه بیشینه سرعت نصف‌النهاری باد بیش از m/s 30 و نشان‌‌دهنده فعالیت موج قابل ملاحظه‌‌ای است. این فعالیت موج می‌‌تواند هوای با غلظت زیاد ازن وردسپهر فوقانی را که از منطقه شکست امواج سیاره‌‌ای راسبی در پوشن‌سپهر (stratosphere) عرض‌های بالا منشأ می‌گیرد، به عرض‌های کمتر در این منطقه بیاورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ازن کلی؛ امواج همدیدی؛ ناوه و پشته؛ فرارفت افقی و قائم؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of atmospheric total ozone variations due to winter synoptic scale disturbances over Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Z. Sharie1؛ A. A. Bidokhti2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Ozone is an important chemical constituent of the atmosphere, and stratosphere it protects the Earth surface from harmful UV radiations, such that it is known as “good ozone” while, in the lower troposphere it is a highly oxidizing pollutant and known as “bad ozone”. It is also a greenhoure gas that can affect the climate. Hence, the study of spatial and temporal variations of ozone is important in the atmosphere. Large scale atmospheric flows, specially large scale wave activities can contribute to stratosphere-troposphere interaction, leading to the vertical exchange of ozone. Specially transfer of good ozone to the troposphere where it can chemically react fast, through which regionally changes the total atmospheric ozone. These large-scale synoptic systems often occur in winter when the condition of baroclinic conversion of the potential energy to the kinetic energy in the middle latitudes is the largest. The wave activities at this time are also greatest, leading to meridional and vertical transfer of air. In this work the total atmospheric ozone variations over Iran due to upper tropospheric wave activities in winter for the period of 2005-2013 have been investigated. The data are acquired from the Ozone Monitoring Instrument (OMI) satellite, while the ground ozone data are from the Geophysics Station (51。23’E 35。44’N and 1419 m above sea level), University of Tehran. The OMI data has a resolution of 1 degree and have been acquired from TOMS site The synoptic data have also been obtained from NOAA. Results show that large-scale synoptic troughs and ridges are associated with the daily variations of increase (up to 140 DU) and decrease (down to 75 DU) of total ozone, respectively. The pattern of total ozone distributions over this area are well correlated with the 300hpa geopotentail maps. The variations of total ozone cover most of the Iranian Plateau, particularly 30-35°N and 50-60°E. Regions with the maximum variations of total ozone are also found in areas with the largest gradients of ozone concentrations. The areas with the largest decrease or increase of total ozone are found at the axes of troughs and ridges, respectively where large vertical motions are expected, and the westerly component of the subtropical jet stream has the least intensity. It is also found that at the axes of troughs, the gradient of ozone with respect to the geopotentail height is between 0.2 and 0.8 DU/gpm, with an average of 0.5 DU/gpm. In the dominant synoptic patterns associated with variations of total ozone, the vertical motions of 0.2 Pa/s and typical meridional velocity of 30 m.s-1 are found, indicating large wave activities in the region. Also, regions of maximum ozone appear as bands with their axes often being in the northeast-southwest direction, corresponding to the final stage of the development of large-scale mid-latitude baroclinic disturbances. These regions with such activities also cover the whole area of Iran usually from the Persian Gulf to the Caspian Sea. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,999 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,427 |
||