سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,098,971
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,206,545
عبادی, احمد. (1393). نقد دین‌پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل‌گرای صدق. , 11(3), 485-510. doi: 10.22059/jpht.2014.52845
احمد عبادی. "نقد دین‌پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل‌گرای صدق". , 11, 3, 1393, 485-510. doi: 10.22059/jpht.2014.52845
عبادی, احمد. (1393). 'نقد دین‌پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل‌گرای صدق', , 11(3), pp. 485-510. doi: 10.22059/jpht.2014.52845
عبادی, احمد. نقد دین‌پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل‌گرای صدق. , 1393; 11(3): 485-510. doi: 10.22059/jpht.2014.52845

نقد دین‌پژوهی مبتنی بر نظریۀ عمل‌گرای صدق

مجله علمی " فلسفه دین "
مقاله 4، دوره 11، شماره 3، آبان 1393، صفحه 485-510    اصل مقاله (515.28 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2014.52845
نویسنده
احمد عبادی*
استادیار دانشگاه اصفهان
چکیده
نظریۀ عمل‌گرای صدق، از جمله نظریه‌های مهم در بابِ مفهوم صدق است. بر اساس این نظریه، «گزارۀ P صادق است، اگر و تنها اگر، گزارۀ P در عمل سودمند باشد». اخذ این نظریه در مطالعۀ دینی، فضای فکری مستقل و متفاوتی را در گستره‌های گوناگونِ دین‌پژوهی پدید می‌آورد. در این نوع دین‌پژوهی، به‌جای بررسی مطابقت یا عدمِ مطابقتِ تعالیم و گزاره‌های دینی با واقعیت، آثار محسوس و نتایج عملی آنها سنجش و ارزیابی می‌شود. حقانیتِ آموزه‌ها و گزاره‌های دینی را نه مطابقتِ آنها با واقعیت، که نتایجِ عملی و پیامدهای عینی آنها تعیین می‌کند. این رهیافت، علاوه بر اشکال‌های معرفت‌شناختی، با فضای فکریِ حاکم بر ادیان آسمانی ناسازگار و متعارض است و انتقادهای متعددی به آن وارد شده است: نسبیت‌گرایی معرفتی، انسان‌مَداری و حذف خدامحوری، به فراموشی‌ سپردنِ «واقعیت خدا» و نشاندنِ «تصور خدا» به جای آن، بی‌توجهی به پیام‌وارگیِ ادیان آسمانی، تحویلی‌نگری در بابِ دین و تقلیل آن به آثار و نتایج عملی، ترویجِ نگرشِ سودانگارانه و ابزارپندارانه به دین، عدمِ توجه به مرگ‌آگاهی و آخرت‌اندیشیِ ادیان آسمانی، ناتوانی در فهمِ حقیقتِ خالصِ دین و...
کلیدواژه‌ها
انسان‌مَداری؛ دین‌پژوهی؛ روش‌شناسی مطالعات دینی؛ نظریۀ عمل‌گرای صدق؛ ویلیام جیمز
عنوان مقاله [English]
Criticism of Religious Study Based on the Pragmatic Theory of Truth
نویسندگان [English]
Ahmad Ebadi
assistant prof. of university of Istahan
چکیده [English]
Pragmatic theory of truth is one of the theories of the concept of truth. According to this theory P is a true proposition, if and only if, P is useful in practice. This theory creates an Independent and different attitude in religious study. In this religious study, instead of studying of correspondence or non correspondence of religious teachings to the reality, practical works and objective results of these teachings have evaluating. Truth of religious teachings is depending on their practical outcomes and objective results. This approach is be criticized; because It is incompatible with teachings of revealed religions. Numerous criticisms of this approach are: cognitive relativism, humanism and removing the theism, forgetting "the reality of God" and setting "the concept of God" instead of it, lake of attention to revealed essence of religions, reductionism and reducing the religions to their practical and objective results, propagating a utilitarian and Instrumentalist attitude about religions, lake of attention to death and resurrection, disability to understanding of essence of religion…
کلیدواژه‌ها [English]
pragmatic theory of truth, methodology of religious study, religious study, humanism, William James
مراجع
  1. ارسطو (1385ش)، مابعدالطبیعه، ترجمه­ی محمدحسن لطفی تبریزی، تهران، انتشارات طرح نو.
  2. اسپینوزا (1364ش)، اخلاق، ترجمه­ی محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  3. اسکفلر، اسرائیل (1366ش)، چهار پراگماتیست، ترجمه­ی محسن حکیمی، تهران، نشر مرکز.
  4. افلاطون (1382ش)، «رساله­ی تئوتتوس» در: چهار رساله، ترجمه­ی محمود صناعی، تهران، هرمس.
  5. پویمن، لوئیس پی. (1387ش)، معرفت­شناسی (مقدمه­ای بر نظریه­ی شناخت)، ترجمه­ی رضا محمدزاده، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  6. جیمز، ویلیام (1372ش)، دین و روان، ترجمه­ی مهدی قائنی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (شرکت سهامی)، تهران.
  7. حسین­زاده، محمد (1390ش)، پژوهشی تطبیقی در معرفت­شناسی معاصر، قم، مرکز انتشارات مؤسسه­ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  8. خسروپناه، عبدالحسین (1382ش)، آسیب­شناسی دین­پژوهی معاصر، قبسات، ش28، ص131- 160.
  9. خندان، اصغر (1388ش)، مغالطات، قم، بوستان کتاب قم.
  10. راسل، برتراند (1365ش)، تاریخ فلسفه غرب، ج2، ترجمه­ی نجف دریابندری، تهران، نشر پرواز.
  11. شمس، منصور (1387ش)، آشنایی با معرفت­شناسی، تهران، انتشارات طرح نو.
  12. طباطبائی، محمدحسین (1421ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج15، قم، انتشارات جامعه­ی مدرسین حوزه­ی علمیّه­ی قم.
  13. فرامرز قراملکی، احد (1385ش)، اصول و فنون پژوهش در گستره­ی دین­پژوهی، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه­ی علمیّه­ی قم.
  14. ــــــــــ (1388ش)، روش­شناسی مطالعات دینی، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  15. فعالی، محمدتقی (1379ش)، درآمدی بر معرفت­شناسی دینی و معاصر، قم، انتشارات معارف.
  16. محمدرضایی، محمد (1382ش)، نگاهی به دین­پژوهی، قبسات، ش27، ص39- 71.

17. مک­کویری، جان (1375ش)، تفکر دینی در قرن بیستم، ترجمه­ی عباس شیخ­شعاعی و محمد محمدرضایی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه­ی علمیّه­ی قم.

  1. ویلم، ژان پل (1377ش)، جامعه­شناسی ادیان، ترجمه­ی عبدالرحیم گواهی، تهران، مؤسسه­ی فرهنگی انتشاراتی تبیان.
  2. همیلتون، ملکم (1377ش)، جامعه­شناسی دین، محسن ثلاثی، تهران، مؤسسه­ی فرهنگی انتشاراتی تبیان.
  3.  Pojman, Louis, P. (2000), What Can We Know?, Wadsworthe.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,770
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 891


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب