1استادیار، بخش باغبانی، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر، کرج، ایران
2استادیار، بخش اصلاح و تهیۀ نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، شهرکرد، ایران
3کارشناس پژوهشی، بخش تحقیقات آب و خاک، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، اصفهان، ایران
چکیده
بهمنظور ازدیاد رویشی پایههای نماگارد، سنتجولین A، تترا و GF677 از طریق کشت قلمه، دو آزمایش جداگانه بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. قلمههای نیمهچوبی در اواخر مرداد از پایههای مورد نظر تهیه شده و با غلظتهای صفر، 1500، 2000، 2500 و 3000 میلیگرم در لیتر IBA تیمار شدند. قلمهها در بستر کشت پرلیت و در گلخانۀ مجهز به سیستم مهپاش کشت شدند. در آذرماه قلمههای چوب سخت از پایههای مذکور تهیه و با IBA به غلظتهای صفر، 2500، 3000، 3500 و 4000 میلیگرم در لیتر تیمار شده و در بستر کشت دارای پاگرما کشت شدند. پس از گذشت دو ماه، صفات تعداد و طول ریشه و نیز درصد ریشهزایی ثبت شد. نتایج نشان داد که قلمههای نیمهچوبی GF677 و پس از آن نماگارد و تترا بیشترین تعداد ریشه و بیشترین درصد ریشهزایی را داشتند. طول ریشه در این سه پایه اختلاف معناداری با یکدیگر نداشت. کمترین ریشهزایی متعلق به پایۀ سنتجولین A بود. غلظتهای 2000، 2500 و 3000 میلیگرم در لیتر IBA مناسبترین غلظت برای قلمههای نیمهچوبی بود. قلمههای چوبی GF677 با تیمار 4000 میلیگرم در لیتر IBA بیشترین تعداد ریشه و درصد ریشهزایی را به خود اختصاص دادند. قلمههای چوبی تترا اصلاً ریشهزایی نشان ندادند. در کلیۀ پایهها درصد ریشهزایی قلمههای نیمهچوبی بیش از قلمههای چوبی بود. بهطور کلی، استفاده از قلمههای نیمهچوبی پایههای مورد آزمایش و تیمار آنها با غلظتهای 2000 و 2500 میلیگرم در لیتر IBA توصیه میشود.
1Assistant Professor, Department of Horticulture, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran
2Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Department, Agriculture and Natural Resources Research Center, Shahrekord, Iran
3Trainer, Soil and Water Research Department, Agriculture and Natural Resources Research Center, Isfahan,
Iran
چکیده [English]
For vegetative propagation of Nemaguard, St Julien A, Tetra and GF677 rootstocks via cutting, two separate experiments were carried out in a factorial based on completely randomized design. Semi hardwood cuttings were taken in late August and then treated with concentrations of zero, 1500, 2000, 2500 and 3000 mg/l IBA. Cuttings were cultured in perlite medium and in a greenhouse with mist system. In December, hardwood cuttings were taken and treated with concentrations of zero, 2500, 3000, 3500 and 4000 mg/l IBA. Cuttings were cultured in greenhouse that equipped with bottom heat. After two months, the percentage of rooting, root number and root length were recorded. The results showed that semi hardwood cuttings of GF677 and then Nemaguard and Tetra had the highest root number and the most rooting percentage. Root length of these three rootstocks was not significantly different from each other. St Julien A showed the lowest rooting. Most appropriate concentrations for semi hard wood cutting was 2000, 2500 and 3000 mg/l IBA. Hardwood cuttings of GF677 in 4000 mg/l IBA treatments produced the most number of roots and the highest rooting percentage. Hardwood cuttings of Tetra did not produce any roots. Rooting percentage of semi-hardwood cuttings was higher than hardwood cuttings. In general, application of semi-hard wood cutting of these rootstocks and treatment of those with concentrations of 2000 and 2500 mg/l IBA is advisable.
کلیدواژهها [English]
Clonal rootstocks, Indolebutyric acid, Semi hardwood cutting, Stone fruit trees, Wood cutting
مراجع
پیرخضری م، آتشکار ح، حاجنجاری ح و فتحی د (1389) اثر تیمارهای مختلف در ریشهزایی تعدادی از پایههای رویشی سیب (Mallus domestica Borkh.). مجله بهزراعی نهال و بذر. 2: 193-206.
جعفری م و بوذری ن (1389) اثر زمانهای مختلف قلمهگیری و غلظتهای هورمونی بر ریشهزایی قلمههای چوبی سخت و نیمهسخت در پایۀ گیلاس گزیلا 6. مجلۀ بهزراعی نهال و بذر. 3: 343-357.
رادنیا ح (1375) پایههای درختان میوه (ترجمه). نشر آموزش کشاورزی. 248 صفحه.
رمضانی م، طلایی ع، اقدامی م ت و بنیادی ا (1383) بررسی برخی عوامل مؤثر در ریشهزایی قلمههای نیمهخشبی ارقام سخت ریشهزای زیتون. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 66: 74-81.
صادقی ح (1380) مدیریت تولید زیتون. نشر آموزش کشاورزی. 350 صفحه.
میرسلیمانی ع و راحمی م (1386) اثرات دو نوع اکسین مصنوعی بر ریشهزایی قلمههای چوب سخت دورگة هلو× بادام در شرایط فضای آزاد. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 76: 89-96.
Almehdi AA, Parfitt DE and Chan H (2002) Propagation of pistachio rootstock by rooted stem cuttings. Scientia Horticulturae. 96: 359-363.
Bartolini G, Fabbri A and Tathini M (1986) Effects of phenolic acids and auxin on rooting of Olea europaea L. cuttings Horticulture. Congress, Davis (U. S. A). HortScience. 21(3) sect. 2:662
Beckman TG and Lang GA (2003) Rootstock breeding for stone fruits. Acta Horticulturae. 622:531-551.
Cristofori V, Rouphael Y and Rugini E (2010) Collection time, cutting age, IBA and putrescine effects on root formation in Corylus avellana L. cuttings. Scientia Horticulturae. 124: 189-194
Day JS and Loveys BR (1998) Propagation from cuttings of two woody ornamental Australian shrubs, Boronia megastigma Nees (brown boronia) and Hypocalymma angustifolium Endl. (white myrtle). Australian Journal Experimental Agriculture. 38: 201-206.
Denaxa NK, Vemmos SV and Roussos PA (2012) The role of endogenous carbohydrates and seasonal variation in rooting ability of cuttings of an easy and a hard to root olive cultivars (Olea europaea L.). Scientia Horticulturae. 143: 19-28.
Exdaktylo E, Thmidis T and Tsipouindis C (2005) Factors influencing the rooting of Gisela5 cherry rootstock hard wood cutting. Australian Journal of Experimental Agriculture. 46(12): 1633-1637.
Husen A and Pal M (2007) Metabolic changes during adventitious root primordia development in Tectona grandis Linn. F. (teak) cuttings as affected by age of donor plants and auxin (IBA and NAA) treatment. New Forest. 33: 309-323.
McKenna JR (1997) Clonal propagation of Paradox walnut rootstocks by conventional methods. University of California, Davis, M.S. Thesis.
Ersoy N and Aydin M (2008) The effect of some hormone and humidity levels on rooting of Mahaleb (Prunus mahaleb) soft wood top cutting. Suleyman Demired Universitesi Ziraat Fakultesi Degisi. 3(1): 32-41.
Fiona P (1997) Effects of auxin treatment, cutting type and air and root zone temperatures on cutting propagation of eastern species of Conospermum and Persoonia with potential horticultural value. School of Botany, La Trobe University Report to the Australian Flora Foundation.
Guerrero JR, Garrido G, Acosta M and Sanchez-Bravo J (1999) Influence of 2,3,5-triiodobenzoic acid and 1-N-naphthylphthalamic acid on indoleacetic acid transport in carnation cuttings: relationship with rooting. Journal of Plant Growth Regulation. 18: 183-190.
Hartmann HT, Kester DE, Davies FT and Geneva RL (2002) Plant Propagation. 7th Edition. Haworth Press, USA. 410 pp.
Ivanchenko MG, Napsucialy Mendivil S and Dulrousky JG (2010) Auxin-induced inhibition of lateral root initiation contributes to root system shaping in Arabidopsis thaliana. Plant Journal. 65: 740-752.
Kibbler H, Johnston ME and Williams RR (2004) Adventitious root formation in cuttings of Backhousia citriodora F. Muell 2. Seasonal influences of temperature, rainfall, flowering and auxins on the stock plant. Scientia Horticulturae. 102: 343-358.
Osterc G, Trobec M, Usenik V, Solar AS and Tampar F (2004) Changes in polyphenols in leafy cuttings during the root initiation phase regarding various cutting types at Castanea. Phyton-Annales. Rei Botanicae. 44: 109-19.
Sharma SD and Aier NB (1989) Seasonal rooting behavior cuttings of plum cultivars as influenced by IBA treatments. Scientia Horticulture. 40:297-303.
Silva AL, Rogalski M and Moraes LK (2003) In vitro establishment and multiplication of Prunus rootstock. Revista Brasileira de Fruticultura. 25: 297-300.
Szecsko V, Csikos A and Hrotko K (2002) Timing of hardwood cuttings in the propagation of plum rootstocks. . Acta Horticulturae. 577:115-119.
Taiz L and Zeiger E (1991) Plant Physiology. Sperktrum Akademischer Verlag, 559 p.
Tewfik AA (2002) Effect of IBA, planting media and type of cutting on rootng of nemaguard peach rootstock under egyptian conditions. Acta Horticulturae. 592: 169-175.
Trobec M, Tampar FS, Veberic R and Osterc G (2005) Fluctuations of different endogenous phenolic compounds and cinnamic acid in the first days of the rooting process of cherry rootstock ‘GiSelA 5’ leafy cuttings. Journal of Plant Physiology. 162: 589-597.
Tsipouridis C, Thomidis T and Isaakidis A (2003) Rooting of peach hardwood and semi-hardwood cuttings. Australian Journal Experimental Agriculture. 43: 1363-1368.
Tsipouridis C, Thomidis T and Michailides Z (2005) Influence of some external factors on the rooting of GF677, peach and nectarine shoot hardwood cuttings. Australian Journal of Experimental Agriculture. 45: 107-113.
Tsipouridis C, Thomidis T and Michailides Z (2005) Short communication factors influencing the rooting of peach GF677 (peach×almond hybrid) hardwood cuttings in a growth chamber. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science. 33: 93-98.
Tsipouridis C, Thomidis T, Bladenopoulou S (2006) Seasonal variation in sprouting of GF677 peach×almond (Prunus persica×Prunus aygdalus) hybrid root cuttings. Crop and Horticultural Science. 34: 45-50.
Tworkoski T and Takeda F (2007) Rooting response of shoot cuttings from three peach growth habits. Scientia Horticulturae. 115: 98-100.
Ughini V and Roversi A (2005) Adventitious root formation course in hazelnut hardwood cuttings as a consequence of forcing treatments. Acta Horticulturae. 686: 227-234