تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,455 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,209 |
ارزیابی و مکان یابی بهینه جهت های توسعه فضایی - کالبدی شهر بوکان | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 5، دوره 47، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 47-62 اصل مقاله (1.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2015.53387 | ||
نویسندگان | ||
براتعلی خاکپور* 1؛ ایوب معروفی2؛ بایزید شریفی2؛ واحد احمدتوزه3؛ هادی سلیمانی3 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
رشد شتابان و بیرویة شهرها، بر بسیاری از جنبههای اقتصادی- اجتماعی و زیستمحیطی در داخل و اطراف شهرها تأثیر گذاشته است. بههمیندلیل، باید در آینده، دیدگاهی جامعهنگر به توسعة کالبدی- فضایی شهرها ایجاد شود. از اینرو، شناخت و مکانیابی اراضی مناسب برای گسترش آیندة شهر، از تصمیمهای مهم برنامهریزان شهری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و مکانیابی بهینة جهتهای توسعة کالبدی- فضایی شهر بوکان است. بدینمنظور، برای ارزیابی چگونگی توسعة کالبدی شهر در سالهای 1375 تا 1385، از مدل آنتروپی شانون استفاده شد. سپس با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، به مکانیابی بهینه برای رشد کالبدی شهر بوکان در سالهای آتی پرداخته شد. لایههای مورد استفاده در این پژوهش عبارتاند از: لایههای خطوط برق فشار قوی، فاصله از روستاهای اطراف، فاصله از زمینهای سیلابی، آبهای سطحی (رودها)، راههای ارتباطی، شیب و کاربری اراضی. نتایج نشان میدهد که رشد کالبدی- فضایی شهر بوکان در چند دهة گذشته برنامهریزیشده نبوده و رشد پراکندهای را تجربه کرده است. این نوع رشد، مشکلهای اقتصادی و زیستمحیطی زیادی را برای شهر بوکان ایجاد کرده است. نتایج بعدی پژوهش نشان داد که مناسبترین اراضی برای رشد کالبدی شهر بوکان، در سمت شرقی و محور جادة بوکان- شاهیندژ واقع شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعة فضایی- کالبدی؛ رشد پراکندة شهری؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ شهر بوکان؛ مکانیابی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis and Selection of Optimum Direction of Bokan Physical- Spatial Development | ||
نویسندگان [English] | ||
Baratali Khakpoor1؛ Aiub Maroofi2؛ Bayazid Sharifi2؛ Vahed Ahmad Tozeh3؛ Hadi Soleymani3 | ||
1Associate professor of geography and urban planning, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
2MA student in geography and urban planning, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran | ||
3MA student in geography and urban planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Introduction Influenced by the global economy, urbanization has been accelerated in most parts of the world. This is actually changing the shape of the world. The growth in the urban population and the increase in rural migration to cities have fundamentally changed all the social, economic, environmental and physical aspects of cities. This turned them from a static and stable state into an dynamic environment replete with paradoxes. This population growth has had its own problems. One of the problems is the speeding physical development of cities. Urban physical development is a dynamic and continuous process and in this process the limits and physical space at cities will increase both qualitatively and qualitatively in vertical and horizontal directions. If this process is unplanned, the environmental and physical aspects of cities will face with too much problems. This is why the optimal planning and site selection and development of physical aspects in cities is of much importance in their future development. Based on the 2007 census, the city with a population of 150703 is the third city in population in the west Azarbaijan Province. According to population and physical aspects, the cities has undergone some major changes during the past few decades in a way that the unplanned and uncontrolled physical- spatial development of cities have resulted in the distraction of a large amount of agricultural fields and gardens around the city. This study attempts to investigate the physical development at this city in the recent decades and to determine the optimal physical-spatial development in the future using Geography Information System (GIS). Methodology This study is an applied research in purpose with descriptive- analytic method. After collecting the document data and doing the required modification and completing the data through field study, an attempt was made to update the maps through observation and the information available in relevant centers and to digitize the maps and create some bases. To create layers and the required information for this study from the maps, the information available in the master plan development of Bokan and some other information were utilized. Results and discussion According to the analysis at 1987 census, Bukan city has a population of 150703 which ranks third regarding its population in the west Azarbaijan after urmia and khoy. Due to various environmental and human factors, this city has been under constant changes during the past 50 years. These factors are consisted of village- city migration, job opportunities, natural potential for physical development, and inter intra city and provincial roads. Population and physical changes of Bokan are so thought- provoking. The population of this city was 5308 in 1957 but 150703 in 2007. In other words, during the last 50 years the population of this city has become 29 times as much as it was in 1957. According to the fields around Bokan, we can divide this city into three areas: completely suitable, unsuitable, and completely unsuitable. This is based on the maps of fertilized lands, gardens and Nale Shekan Mountains.These are near the city and have the lowest priority for the future development of the city. This means the authorities should prevent the wasting of these lands and orient the development of cities toward the lands where have low value concerning the environmental and natural factors. Conclusion The results of this study show that the physical- spatial development of Bokan in the recent decades has been fast and unplanned. Tthe results of locating using GIS reveals that the north- east lands of Bokan are in the best direction for the continuous development of this city in the future and that the city should move in this direction in the coming years. Results also indicate that Boukan physical growth was Non application planning and has experienced Sprawl development in the past few decades that this type of growth causes environmental and economic problems for the city of Boukan. It can also be argued that the best land for physical growth is located in the eastern part of the city of Boukan in Road Boukan - Shahindezh. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bokan City, Geographic Information System (GIS), Location, physical-spatial development, urban sprawl growth | ||
مراجع | ||
1. ابراهیمزاده، عیسی و قاسم رفیعی، 1388 ، مکان یابی بهینة جهتهای گسترش شهری با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجلة جغرافیا و توسعه، ص 60 . 2. پاپلی یزدی، محمدحسین و حسین رجبی سناجردی، 1382 ، نظریه های شهر و پیرامون، انتشارات سمت، تهران. 3. پورمحمدی، محمدرضا، جمالی، فیروز و اصغر زمانی، 1386 ، ارزیابی گسترش فضایی کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر - کاربری زمین طی دورة 1355 - 1384 ، پژوهش های جغرافیایی، صص 30 - 46 . 4. حافظنیا، محمدرضا، 1387 ، مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، سمت، تهران. 5. حسینزاده دلیر، کریم و حسن هوشیار، 1385 ، دیدگاهها، عوامل و عناصر مؤثر در توسعة فیزیکی شهرهای ایران، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، ص 220 . 6. راهنمایی، محمدتقی، 1387 ، مجموعه مباحث و روش های شهرسازی )جغرافیا(، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، تهران. 7. رهنما، محمدرحیم و غلامرضا عباسزاده، 1387 ، اصول و مدل های سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. 8. ، محمد، 1388 ، تأثیر رشد فیزیکی شهر تبریز بر تغییر کاربری اراضی روستا های پیرامون، مجلة جغرافیا و توسعه، ص 182 . 9. شکوهی, حسین، 1385 ، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری، جلد اول، انتشارات سمت، تهران. 10 . شکوهی، حسین، 1386 ، اندیشه های نو در فلسفة جغرافیا، جلد اول، انتشارات گیتاشناسی. 11 . عابدین درکوش، سعید، 1372 ، درآمدی بر اقتصاد شهری، چاپ دوم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. 12 . غفاری، سیدرامین، 1389 ، ارزیابی سازگاری کاربری اراضی شهری با استفاده از مدل تصمیمگیری چندمعیارة فازی، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، ص 60 . 13 . قرخلونره، مهدی، حسام، مهدی و عبدالمجید قرنجیک، 1389 ، تعیین جهت توسعة فیزیکی شهر گرگان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نماد گلستان. 14 . محمدزاده، رحمت، 1386 ، بررسی اثرات زیست محیطی توسعة فیزیکی شتابان شهرها، جغرافیا و توسعة ناحیهای، ص 97 . 15 . مثنوی 16. Abedin Dorkush, S., 1994, An Introduction to Urban Economics, 2nd Ed, Center for Academic Publishing, Tehran. (In Persian) 17. Cohen, B., 2004, Urban Growth in Developing Countries: A Review of Current Trends and a Caution Regarding Existing Forecasts, World Developmen, PP. 23-51. 18. Ebrahimzadeh, I. and Rafiee, Gh., 2010, Locating the Optimal Direction of Urban Expansion Using GIS, Journal of Geography and Development, P. 60. (In Persian) 19. Ghaffari, S. R., 2011, Urban Land Use Compatibility Assessment Using Fuzzy Multiple Criteria Decision Making, Urban and Regional Studies, P. 60. (In Persian) 20. Hafiznia, M. R., 2009, An Introduction to Research Methods in Human Sciences, Samt, Tehran. (In Persian) 21. Hedayat, M., 2003, Structure and Physical Properties of Tissues and Residential of Isfahan city, Geographical Research, P. 113. (In Persian) 22. Hosseinzadeh Dalir, K. and Hooshyar, H., 2007, Views, Elements of the Physical Development of Cities of Iran, Journal of Geography and Regional Development, P. 220. (In Persian) 23. Hutchison, R., 2010, Encyclopedia of Urban Studies, 24. Jenks, M. and Burgess, R., 2004, Compact Cities: Sustainable Urban Forms for Developing Countries, Taylor & Francis . 25. Masnavi, M. R., 2009, The New Paradigm of Sustainable Development and Urban Development: Compact City and Sprawl city, Environmental Studies, PP. 90-134. (In Persian) 26. Mohammadzadeh, R., 2008, Environmental Effects of Rapid Physical Development of Cities, Geography and Regional Development, P. 97. (In Persian) 27. Papoly Yazdi, M. H. and Rajabi Snajerdi, H., 2004, Theories of the City and Surroundin, Samt, Tehran. (In Persian) 28. Polyzos, S., 2012, Urban Development 29. Pourmohammadi, M. R., Jamali, F. and Zamani, A., 2008, Evaluating the Expansive-physical Space of Zanjan City With Emphasis on Changes in Land Use from 1355 to 1384, Geographical Research, PP. 30-46. (In Persian) 30. Qarakhloo, M., Hessam, M. and Qernjyk, A., 2011, Determine of the Physical Development of Gorgan by Using GIS, Golestan Symbol, PP. 77. (In Persian) 31. Rahnema, M. R. and Abbaszadeh, Gh., 2009, Principles and Models of Measuring the Physical Form of Mashhad, Mashhad University Jihad Publications, Tehran. (In Persian) 32. Rahnemaie, M. T., 2009, Discussion of Procedures Urban Development (Geography), Urban Design & Architecture Research Center, Tehran. (In Persian) 33. Shakoie, H., 2007, New Perspectives in Urban Geography, Vo. 1, Samt, Tehran. (In Persian) 34. Shakoie, H., 2008, New Trends in Philosophy, Geography, V. 1, Gita Publications, Tehran. (In Persian) 35. Shiah, E., 2007, An Introduction to urban planning, Science & Technology Publications, Tehran. (In Persian) 36. V. Ward, S, 2004, Planning and Urban Change, Publications. 37. Van Bueren, E., 2012, Sustainable Urban Environments: An Ecosystem Approach, Springer Science+Business Media B.V. 38. W. Caves, R., 2005, Encyclopedia of the City, Taylor & Fran. 39. Zaheri, M., 2009, Influences of Physical Growth of Tabriz City on the Suburbs and Rural Land Use Changes, Geography and Development Journal, P. 182. (In Persian) SAGE Publications, Inc. . Publisher: InTech, Chapters published March 30, 2012 under CC BY 3.0 license. SAGE cis | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,282 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,503 |