تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,525 |
تعداد مقالات | 70,439 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,982,545 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,106,130 |
نقش مدارس عصر صفویه در گسترش تشیع دوازده امامی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
مقاله 3، دوره 47، شماره 2، مهر 1393، صفحه 197-216 اصل مقاله (512.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2014.53452 | ||
نویسندگان | ||
موسی الرضا بخشی استاد* 1؛ رمضان رضایی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه فرهنگیان، تهران. | ||
2استادیار دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
مقالۀ حاضر به بررسی نقش مدارس در گسترش تشیع در ایران عصر صفوی پرداخته است و هدف آن نشان دادن تأثیر مدرسه بر روند گسترش تشیع دوازدهامامی در ایران است. احداث مدارس در عصر صفوی از رشد صعودی و از حمایت حکومت صفوی برخوردار بود. در وقفنامههای مدارس بهویژه مدارسی که از موقوفات و امکانات مالی بیشتری برخوردار بودند، به برگزاری شعائر مذهبی شیعه توجه میشد. مدارس در این دوره تا حد ممکن به مذهب رسمی کشور و معارف شیعه اختصاص داشت. مدرسه از طریق تعلیمیافتگان خود نقش مهمی را در ترویج و گسترش تشیع در جامعه ایفا کرد. آنان پس از تعلیم در مدارس بهویژه مدارس شهرهای بزرگ در سمتهای مختلف رسمی و غیررسمی در تثبیت و گسترش تشیع تأثیرگذار بودند. | ||
کلیدواژهها | ||
تشیع دوازدهامامی؛ تعلیم و تربیت؛ صفویه؛ مدرسه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Role of Madrasah in the Safavid Era in the development of Twelver Shiite | ||
نویسندگان [English] | ||
Musa Alreza Bakhshi Ostad1؛ Ramazan Rezaei2 | ||
1Assistant professor of farhangian University, Tehran. | ||
2Assistant professor of Tehran university. | ||
چکیده [English] | ||
The present article examines the role of Madrasah (school) in the Shia Safavid Iran has expanded on that show how the Madrasah could affect the development of Twelver Shiite in Iran. The trend was to build Madrasah in the Safavid era was supported by the Safavid government. In endowment’s madrasahes, especially madrasahes that were more than endowments and financial institutions to hold the attention of Shiite religious rites. Madrasah as much as possible during this period was the Shiite religion and education. Survivors through their Madrasah education plays an important role in promoting the Shiite in society.Training in madrasah, specialy Madrasahes of grate cities,influenced in developing of Shiite on formal and unformal posts. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Education, Madrasah, Safavid, Twelver shitte | ||
مراجع | ||
[1] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن (1372هـ ش). الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة. تهران، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. [2] احمدی، نزهت (1390هـ ش). درباب اوقاف صفوی: مجموعۀ مقالات. تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. [3] اسکندربیگ ترکمان (1382هـ ش). تاریخ عالم آرای عباسی.تصحیح ایرج افشار، تهران، انتشارات امیرکبیر. [4] اشکوری، سیدصادق (1387هـ ش). اسناد موقوفات اصفهان. زیرنظر ادارۀ کل اوقاف و امور خیریه اصفهان، قم، مجمع ذخائر اسلامی. [5] افندی، میرزا عبدالله (1401هـ ق) ریاض العلماء و حیاض الفضلاء. تحقیق سیداحمد الحسینی، قم، مطبعه الخیام. [6] افوشتهای نطنزی، محمودبن هدایتالله (1373هـ ش). نقاوة الاثار فی ذکر الاخیار. تصحیح احسان اشراقی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. [7] بافقی، محمد مفید نجمالدین محمود (1340 هـ ش). جامع مفیدی. به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات اسلامی. [8] بخشی استاد، موسیالرضا (1392هـ ش). جایگاه مدرسه در عصر صفوی. تهران، یاسین نور. [9]. - - - - - - - - - - ؛ احمدی، نزهت (1392هـ ش). «تأثیر علمی مدارس در عصر صفوی». پژوهشنامهی تاریخ اسلام، سال سوم، شماره یازدهم، پاییز ، ص7-27. [10] تاورنیه، ژان باتیست (1336هـ ش). سفرنامۀ تاورنیه. ترجمۀ ابوتراب نوری، تهران، انتشارات تأییدیه اصفهان. [11] تبریزی، محمدزمان (1373هـ ش). فرائد الفوائد در احوال مساجد و مدارس. به کوشش رسول جعفریان، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب. [12] جزایری، سیدمحمد (1418هـ ق). نابغه فقه و حدیث سیدنعمتالله جزایری. قم، مجمع الفکر الاسلامی. [13] جزایری، سیدنعمتالله (؟). الانوار النعمانیة، بیروت، موسسۀ الأعلمی للمطبوعات. [14] جزایری شوشتری، عبدالله (1388هـ ش).تذکرۀ شوشتر. تصحیح مهدی کدخدایی، اهواز، نشر ترآوا. [15] جزایری تستری، عبداللهبن نورالدین (1409هـ ق). الاجازة الکبیرﺓ. قم، مکتبه مرعشی نجفی. [16] جعفریان، رسول (1379). صفویه در عرصۀ دین، فرهنگ و سیاست. قم، پژوهشکدۀ حوزۀ و دانشگاه. [17] جملی کارری، جووانی فرانچسکو (1383هـ ش). سفرنامۀ کارری. ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، چاپ دوم، تهران، انتشارت علمی و فرهنگی. [18] حزین لاهیجی، محمدعلی (1375هـ ش). تاریخ و سفرنامۀ حزین. تصحیح علی دوانی، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. [19] حسینی خاتونآبادی، عبدالحسین (1352هـ ش). وقایع السنین و الاعوام. تصحیح محمدباقربهبودی، تهران، کتابفروشی اسلامیه. [20] خواندمیر، غیاثالدینبن همامالدین (1362هـ ش).حبیب السیر. تهران، انتشارات خیام. [21] خوانساری، محمدباقر (1392هـ ق). روضات الجنات فی احوال العلما و السادات. تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، مکتبه اسماعیلیان. [22] خورشاه، قبادالحسینی (1379هـ ش). تاریخ ایلچی نظام شاه. تصحیح محمد نصیری، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [23] رضوی کاشانی، عبدالحیبن عبدالرزاق، حدیقة الشیعه. نسخۀ خطی، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 19083. [24] روملو، حسن (1342هـ ش). احسنالتواریخ. تصحیح نارمن سیدن، تهران، انتشارات کتابخانۀ صدر. [25] سپنتا، عبدالحسین (1346هـ ش). تاریخچۀ اوقاف اصفهان. اصفهان، ادارۀ کل اوقاف اصفهان. [26] شاردن، ژان (1330هـ ش). سفرنامۀ بخش اصفهان. ترجمۀ حسین عریضی، [بیجا] چاپخانۀ راه نجات. [27] صفتگل، منصور (1381هـ ش). ساخت نهاد و اندیشۀ دینی در ایران عصر صفوی. تهران، خدمات فرهنگی رسا. [28] عبدی بیگ شیرازی، زینالعابدین علی (1369). تکملة الاخبار. تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، نشر نی. [29] فاضل خوانساری، محمدحسن (1378هـ ش). محقق خوانساری: شرح حال و آثار آقاحسینبن جمالالدین محمد خوانساری. قم، مؤسسۀ علمی فرهنگی فاضل خوانساری و مجمع ذخائر اسلامی. [30] قزوینی، عبدالنبی (1407 هـ ق) تتمیم اَمل الامل، تحقیق سیداحمد الحسینی، قم، مکتبة آیةالله مرعشی. [31] کسائی، نورالله (1374هـ ش). مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن. تهران: امیرکبیر. [32] کمپفر، انگلبرت (1360هـ ش). سفرنامۀ کمپفر. ترجمۀ کیکاوس جهانداری، تهران، انتشارت خوارزمی. [33] لاکهارت، لارنس (1383هـ ش). انقراض سلسلۀ صفویه. ترجمۀ اسماعیل دولتشاهی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. [34] مجلسی، محمد باقر (1403 هـ ق). بحار الانوار الجامعة لِدرر أخبار الأئمة الاطهار. بیروت، مؤسسه الوفاء. [35] میرزا سمیعا، محمدسمیع (1378هـ ش). تذکرة الملوک، به کوشش سیدمحمد دبیر سیاقی، تهران، امیرکبیر. [36] المهاجر، جعفر (1410هـ ق). الهجرة العاملیة الی ایران فی عصر الصفوی. دارالروضة، بیروت. [37] نصرآبادی، میرزا محمدطاهر (1361هـ ش). تذکرۀ نصرآبادی. تصحیح وحید دستگردی، [بیجا]، کتابفروشی فروغی. [38] نصیری، علینقی (1372هـ ش). القاب و مواجب دورۀ صفویه. تصحیح یوسف رحیملو، مشهد، انتشارات فردوسی. [39] هنرفر، لطفالله (1350هـ ش). گنجینۀ آثار تاریخی اصفهان. تهران، انتشارات کتابفروشی ثقفی. [40] وقفنامه مدرسۀ امامیۀ اصفهان. کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، شمارۀ15181. [41] وقفنامۀ مدرسۀ باقریه. ادارۀ کل موقوفات استان خراسان، شمارۀ. 57.
[42] Abisaab,Rula jurdi (2004). Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire, International Library of Iranian Studies, Tauris, London. [43] Turner,Colin (2000). Islam without Allah:The Rise of Rreligious Externalism in Safavid Iran, Curzon Press. Britain. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,771 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,102 |