دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
چکیده
به‌منظور ارزیابی کشت مخلوط ذرت و چغندرقند آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در استان همدان، شهرستان نهاوند، در سال 1392 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل نسبتهای کشت صفر:100، 75:25، 50:50، 25:75 و 100:صفر درصد ذرت به چغندرقند به‌روش جایگزین بودند. نتایج نشان داد نسبتهای مختلف کشت، اثر معناداری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و چغندرقند داشتند. عملکرد ریشه، درصد عیار قند، درصد ملاس، درصد قند استحصالی و عملکرد شکر سفید در چغندرقند و ذرت، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزاردانه و عملکرد ذرت تحت تأثیر نسبتهای مختلف کاشت قرار گرفتند. نسبت برابری زمین در نسبت کاشت 25:75 (چغندرقند: ذرت) 09/1 و در نسبت کاشت 75:25 (چغندرقند: ذرت) 08/1 بود (به‌ترتیب 9 و 8 درصد افزایش نسبت به کشت خالص). همچنین بیشترین نسبت برابری سطح و زمان در نسبت کاشت 25:75 (چغندرقند: ذرت) به میزان 03/1 حاصل شد. گیاه ذرت در نسبت کاشت 75:25 به‌عنوان گیاه غالب دارای بیشترین ضریب نسبی تراکم (7 = ka) و گیاه چغندرقند در نسبت کاشت 25:75 به‌عنوان گیاه غالب (88/3 = kb) بودند.
To evaluate yield and productivity indices of maize and sugar beet intercropping with different planting ratios, a field experiment was conducted in randomized complete block design with three replication at Hamedan province in Nahavand, in 2013. The planting ratios were 100:0, 75:25, 50:50, 25:75 and 0:100 (maiz: sugar beet) using replacement method. Results showed that intercropping had significant effect on yield and some yield component of both crops. The root-yield, sugar sterling, melas-sugar, content purity and sugar yield of sugar beet as well as shoot height, No. row. ear-1, kernel. Row-1, 1000 kernel weight and grain yield of maize were significantly affected by different planting ratios. Calculation of land equivalent ratio (LER) revealed that planting ratio of 25:75 (LER= 1.09) and 75:25 (maize:sugar beet) (LER= 1.08) had the highest efficiency by 9% and 8%, respectively. Calculation of area time equivalent ratio (ATER) revealed that planting ratio of 25:75 (maize:sugar beet) (ATER= 1.03) had the highes efficiency. Maize in the planting ratio of 75:25 had the highest relative crowding coefficient (ka= 7) as dominant crop and sugar beet had the highest RCC (KB= 3.88) in the ratio of 25:75 (maize:sugar beet) at the dominant crop.
کلیدواژه‌ها [English]
Area Time Equivalent Ratio, Competition, Land equivalent ratio, Relative Crowding Coefficient, Sole Cropping
مراجع
افشارمنش غ. ر (1391) اثر کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و سیب‌زمینی در کشت زودهنگام بهاره در منطقۀ جیرفت. علوم زراعی ایران. 14(4) : 333-345.
توحیدی نژاد ع.، مظاهری د. و کوچکی ع (1383) بررسی کشت مخلوط ذرت و آفتابگردان. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 64: 39-45.
جوانشیر ع.، دباغ محمدی نسب ع.، حمیدی آ. و قلی‌پور م (1379) اکولوژی کشت مخلوط (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
حسن‌زاده اول ف.، کوچکی ع.ر.، خزاعی ح.ر. و نصیرمحلاتی م (1389) اثر تراکم بر خصوصیات زراعی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) در کشت مخلوط. پژوهش‌های زراعی ایران. 8(6): 920-929.
حسین پناهی ف.، کوچکی ع.ر.، نصیر محلاتی م. و قربانی ر (1389). ارزیابی کارایی جذب نور در کشت مخلوط سیب‌زمینی و ذرت. اگرواکولوژی. 2(1): 50-60.
قنبری الف.، غدیری ح. و جوکار م (1358) بررسی اثر کشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و خیار (Cucumis sativus L.) بر کنترل علف‌های هرز. پژوهش و سازندگی و باغبانی.73: 193-199.
محمدنیا م.، سلیمانی ع.، شیرانی راد ام. و نادری م ر (1385) اثر آرایش کاشت بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم چغندرقند در منطقۀ اقلید. علوم کشاورزی (دانشگاه آزاد).12(1): 75-85.
مظاهری د (1377). زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران. 262 صفحه.
نصیری محلاتی م.، کوچکی ع.، رضوانی مقدم پ. و بهشتی ع (1380) اگرواکولوژی (ترجمه). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 459 صفحه.
Abo Mostafa RRI, El-Abbas El, Rabie EM and Aboshady KhA (2012) Agronomic and economic evalution for some patterns of intercropping faba bean with sugar beet under tow sowing dates. Agriculture Reserche Kafr El-sheikh University. 38(4): 443-457.
Abou Khadra SH, Shaimaa AAB, Salah E.A.T and Dina E.E.E (2013) Effect of intercropping Wheat with Sugar beet on their Productivity and Land use. Agriculture Reserche Kafr El-sheikh University. 39(1): 37-54.
Egbe OM, Alibo SE and Nwueze I (2010) Evaluation of some extra-early- and early-maturing cowpea varieties for intercropping with maize in southern Guinea Savana of Nigeria. Agriculture and Biology Journal of North America. 1(5): 845-858.
Francis R and Decteau DR (1993) Developing and effective southern pea and sweet corn intercropping system. Hort. Technology. 3: 178- 187.
Jamshidi K, Mazaheri D and Saba J (2008) An evalution of yield in intercropping of maize and potato. Desert. 12:105-111. (online at: http://jdesert.ut.ac.ir.)
Klindt Andersen M, Hauggaard-Nielsen H, Weiner J and Steen Jensen E (2007) Competitive dynamics in tow- and three-component intercrops. Appl. Ecology. 44: 545-551.
Marer SB, Lingaraju BS and Shashidhara GB (2007) Productivity and economics of Maize and Pigeonpea intercropping under rainfed condition in northern transitional zone of Karnataka. Karnataka Journal agriculture Scince. 20(1): 1-3.
Midmore D, Roca J and Bearrios D (1988) Potato (Solanum spp.) in the hot topice: IV. Intercropping with maize and the influence of shade on the potato microenvironment and crop growth. Feld Crops Reaserch. 18: 141- 157.
Morris RA, Villegan AN, Polthanee A and Centeno HS (1990) Water use by monocropped and intercropped cowpea and sorghum after rice. Agronomy. 82; 664-668.
Muhammad A, Umer EM and Karim A (2008) Yield and competition indices of intercropping Cotton (Gossypium hirstum L.) Using different planting patterns. Tarim Bilimleri Dergisi. 14 (4):326-333.
Pandita AK, Saha MH and Bali AS (2000). Effect of row ratio in cereal- legume intercropping system on productivity and competition functions under Kashmir condition. Indian Journal Agronomy. 45: 48-53.
Powers L and Finkner RE (1959) Genetic improvement of processing quality in sugar beet. J. AM. Soc. Sugar beet technology. 5(7): 578-593.
Zulfigar A, Asghar Malik M and Cheema MA (2000) Studies on determining a suitable canola – wheat intercropping. Agriculture Biology. 2(1): 42-44.
