سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,230
تعداد مقالات67,764
تعداد مشاهده مقاله115,186,357
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,935,127
بنیانی, محمد, دهقانی فیروزآبادی, وحید. (1393). بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه. , 1(4), 599-628.
محمد بنیانی; وحید دهقانی فیروزآبادی. "بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه". , 1, 4, 1393, 599-628.
بنیانی, محمد, دهقانی فیروزآبادی, وحید. (1393). 'بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه', , 1(4), pp. 599-628.
بنیانی, محمد, دهقانی فیروزآبادی, وحید. بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه. , 1393; 1(4): 599-628.

بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه

پژوهشنامه تفسیر کلامی قرآن
مقاله 5، دوره 1، شماره 4، دی 1393، صفحه 599-628    اصل مقاله (533.57 K)
نوع مقاله: پژوهشی
نویسندگان
محمد بنیانی* 1؛ وحید دهقانی فیروزآبادی2
1استادیار گروه فلسفۀ دانشگاه شیراز
2دانشجوی دکتری دانشگاه معارف
چکیده
اگرچه علامه مجلسی در مجلدات مختلف کتاب بحار به‌طور مستقل در صدد نگارش کتاب اخلاقی و بیان نظام اخلاقی منسجمی نبوده، با بررسی مباحثی که وی در ذیل آیات و روایات بیان کرده است، نظام اخلاقی جامعی به‌دست می‌آید که علاوه بر تأکید بر نقش عقل در تبیین آموزه‌های علمی و عملی اخلاق و تبیین فضایل اخلاقی، به نقش اساسی دین نیز در تبیین مبادی نفسانی افعال و ابعاد مختلف اخلاقی و تربیتی توجه ویژه‌ای شده است، به‌گونه‌ای که نمودار کامل و جامعی از فضایل و اصول اخلاق اسلامی به‌دست می‌دهد؛ از سوی دیگر اندیشه‌های فلسفی – اخلاقی مسکویه نیز در نوع خود بسیار نیرومند و حکیمانه‌اند و تلاش وی برای تبیین مبادی و مبانی تصوری و تصدیقی اخلاق و همچنین هماهنگ کردن بین آموزه‌های فلسفی اخلاق یونانی و اخلاق اسلامی و تبیین فضایل چهارگانۀ اخلاقی و انواع و اجناس آنها مطابق با مبانی و مبادی دینی، از قوت علمی و اتقان و جامعیت خوبی برخوردار است. این نوشتار به بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی در بحار‌الانوار و ابوعلی مسکویه با محوریت تهذیب‌الاخلاق اختصاص دارد. سپس با تحلیل و بررسی این دو رویکرد اخلاقی، مواضع وفاق و خلاف و کاستی‌ها و مزیت‌های هر کدام در تبیین نظام اخلاقی اسلام بررسی خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
اخلاق؛ سعادت؛ فضیلت؛ مجلسی؛ مسکویه
عنوان مقاله [English]
Comparative study of the ethical principles and ideas of Allameh Majlisi and Abu Ali Miskawayh
نویسندگان [English]
Mohammad Bonyani1؛ Vahid Dehghani Phirouzabadi2
1Assistant professor, Shiraz University, Iran
2Ph.D. student in the Islamic Ma'arif University, Iran
چکیده [English]
Although Allameh Majlisi has not intended to write a distinct ethical book on ethics or to present a coherent moral system in various volumes of Behar al-Anwar, but we can deduce a comprehensive ethical system through examination of the different discussions he has made about different  verses and traditions. This deduced ethical system not only emphasizes the role of reason in explaining the theoretical and practical teachings of ethics and elucidating the moral virtues, but also pays special attention to the role of religion in explicating the physical bases of human actions and the different ethical and educational dimensions. Indeed, this system gives in a complete and comprehensive picture of the virtues and principles of the Islamic ethics. On the other hand, Miskawayh's philosophical–ethical ideas are very potent and truly wise. His efforts to explain conceptual and judgmental roots and bases of ethics and to coordinate the four moral virtues and their different kinds and types according to the religious roots and bases enjoy scientific strength, perfection, and comprehensiveness. This paper is a comparative study of ethical principles and ideas of Allameh Majlisi in Behar al-Anwar and Abu Ali Miskawayh in Tahzib al-Akhlaq. By analyzing these two ethical approaches, their agreement and disagreement as well as advantages and shortcomings in explaining the ethical system of Islam will be examined.
کلیدواژه‌ها [English]
Ethics, Happiness, Majlisi, Miskawayh, Virtue
مراجع
  1. قرآن کریم 
  2. ابن ‌سینا (1363). اشارات، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران
  3. ______ (1404). الشفاء- الطبیعیات‏، تحقیق سعید زائد و...، قم‏: انتشارات مرعشى نجفى‏، چاپ دوم‏   
  4. احمدپور، مهدی و دیگران (1389). کتابشناخت اخلاق اسلامی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،چاپ سوم
  5. اخوان‌الصفا (1412). رسایل اخوان‌الصفاء و خلان‌الوفاء، بیروت: الدارالاسلامیة، چاپاول
  6. ارسطو (1343). علم‌الاخلاق‌ الى‌نیقوماخوس، مقدمه وتحقیق بارتلمى سانتهلیر، قاهره: انتشارات دارصادر
  7. _____ اخلاق نیکوماخس (1385). ترجمۀ محمدحسن لطفی تبریزی، چ دوم، تهران، طرح نو
  8. _____ (بی‌تا). فى‌النفس، مقدمه وتحقیق از عبدالرحمن بدوی، چاپ بیروت، دارالقلم
  9. الفیومی، احمدبن محمدبن علی المقری (1425). المصباح المنیر، قم: مؤسسۀ دارالهجره، الثالثه
  10. دهخدا، علی‌اکبر (1341). لغت‌نامه، زیر نظر دکتر محمد معین، تهران: نشر دانشگاه تهران. ج 36
  11. جوادی آملی، عبدالله (1389). تفسیر تسنیم، تحقیق مجید حیدری‌فر،قم: انتشارات اسراء، چ اول، ج 21
  12. خمینى،روح‌الله (1387). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران‏: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ دوازدهم
  13. خواجه نصیرالدین طوسی (1373). اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری،تهران: خوارزمی، چاپ پنجم
  14. دشتکى شیرازى، غیاث‌الدین (1382). اشراق هیاکل النور، تقدیم و تحقیق از على اوجبی، تهران، نشر میراث مکتوب، چاپ اول
  15. شمس‌الدین الشهرزورى(1383). رسایل الشجرةالالهیة فى علوم الحقایق الربانیة، مقدمه و تصحیح و تحقیق از دکتر نجفقلى حبیبی، تهران: مؤسسۀ حکمت و فلسفه ایران، چاپ اول
  16. شیخ اشراق (1375).مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هانرى کربن و ...، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ دوم
  17. صدرالمتألهین (1981) الحکمةالمتعالیة فى‌الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: داراحیاءالتراث، چاپ سوم
  18. طباطبایی، سید محمد حسین (1417). المیزان فى تفسیرالقرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، ج 10، 11
  19. غزالی، محمدبن محمد (بی‌تا). احیاءالعلوم، محقق عبدالرحیم‌بن حسین حافظ عراقى، بیروت‏: دار الکتاب العربی، چاپ اول‏
  20. فارابى، ابونصر (1413) التنبیه علی سبیل السّعادۀ در الاعمال الفلسفیة، مقدمه و تحقیق و تعلیق از دکتر جعفر آل یاسین، بیروت: دارالمناهل، چاپ اول
  21. _________ (1405). فصول منتزعه، تحقیق و تصحیح و تعلیق از دکتر فوزى نجار، تهران: المکتبةالزهراء ع، چاپ دوم
  22. _________ (1995). آراء اهلال مدینة الفاضلة و مضاداتها، مقدمه و شرح و تعلیق از دکتر على بوملح، بیروت: مکتبةالهلال،چاپ اول
  23. فیض کاشانى، محمدبن شاه مرتضى‏ (1417). المحجة البیضاء، قم‏: جماعة المدرسین قم، مؤسسه النشر الاسلامی‏، چاپ چهارم‏
  24. ________ (1423). الحقائق- قرة العیون‏، محقق و مصحح محسن عقیل، قم‏: مؤسسه دار الکتاب الاسلامی، چاپ دوم‏
  25. ________ (1375). اصول المعارف، تعلیق و تصحیح و مقدمه از سید جلال‌الدین آشتیانى، قم: دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ سوم
  26. مسکویه، ابوعلی (1401). تهذیب‌الاخلاق، بیروت
  27. ______ (1370). الهوامل و الشوامل، جنه التألیف و النشر و الترجمه
  28. ______(بی‌تا). الفوزالاصغر، نسخه خطی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
  29. مجلسى، محمد باقربن محمد تقی (1403). بحارالانوار، بیروت‏: داراحیاءالتراث العربی‏، چاپ دوم‏، ج ‏1، 4، 5، 11، 25، 56، 57، ‏58، 60، ‏64، 65، 66، 67 و 68
  30. مصباح، محمد تقی (1388). اخلاق در قرآن، قم: انتشارات مؤسسۀ امام خمینی، چاپ دوم، ج 1
  31. ___________ (1387). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، قم: انتشارات مؤسسۀ امام خمینی، چاپ دوم
  32. نراقى، احمد (1377). معراج‌السعادة، قم‏: هجرت‏، چاپ پنجم‏
  33. نراقى، ملا محمد مهدی (بی‌تا). جامع‌السعادات‏، بیروت‏: انتشارات اعلمى‏، چاپ چهارم‏

مقالات

  1. خزاعی، زهرا (1387). قدیسان اخلاقی، پژوهش‌های فلسفی - کلامی، ش 24
  2. توازیانی،زهره و زهرا آقاجری (1388) نظام اخلاق فضیلت‌مدار مسکویه و سهم آموزه‌های دینی در شکل‌گیری آن، فصلنامۀ تأملات فلسفی، سال اول، شمارۀ چهارم
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,733
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,245


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب