تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,521,926 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,490 |
تمثیلها و برخی مضامین مشترک مثنوی و حدیقه | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 4، دوره 4، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 61-80 اصل مقاله (184.09 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2015.54151 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا حاجیان نژاد* 1؛ سرور رباطجزی2؛ طاهره خیری3 | ||
1دانشیار دانشگاه تهران | ||
2مدرس دانشگاه فنی و حرفهای | ||
3دانشآموختۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز | ||
چکیده | ||
قرن شش و هفت هجری، از دورههای بسیار درخشان زبان و ادبیّات فارسی، بهویژه در حوزۀ شعر عرفانی است که ظهور و تکامل و اوج آن به دست سه تن از شاعران بزرگ عارف ایرانی ـ اسلامی (سنایی، عطّار، مولوی) رقم میخورد. درک و احساس نزدیک به هم در این سه تن دربارۀ خدا و جهان و... منظومۀ فکری واحدی را تشکیل میدهد تا جایی که درک و فهم آثار هر یک از این سه فرد، منوط به فهم آثار دیگری است با رنگ و تشخّص ویژۀ هر یک از این سه تن. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر مثنوی مولانا و حدیقهی سنایی، در حدّ گنجایش مقاله، به نمونههایی از پیوستگیها و اقتباسهای مولانا از اندیشه و آثار و تمثیلهای سنایی در حدیقه اشاره شده است. مولوی نهتنها در اندیشه، بلکه در شیوۀ بیان مطلب نیز در بسیاری موارد از سنایی الهام گرفته است. در این باره هم تقدّم فضل از سنایی و تعالی از مولوی است. مولوی، دقایق و غوامض و رموز سلوک عرفانی را با زبان مردمپسند و بسیار اقناعی بیان میکند و زبان سنایی در حدیقه فارغ از فخامت ادبی، ویژگیهای خاصّ خود را دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: مولوی؛ سنایی؛ مثنوی؛ حدیقه؛ تمثیلهای حدیقه در مثنوی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Allegories and some other Common Themes in Mathnavi and Hadiqat al Haqiqa | ||
نویسندگان [English] | ||
alireza hajianjad1؛ sorore rebat2؛ tahere khiri3 | ||
چکیده [English] | ||
The 6th and 7th Hijri centuries were two of the very brilliant periods of Persian language and literature, especially in the field of mystical poetry which emerged and developed by three of Iranian-Islamic great mystics: Sanāie, Attar and Mowlavi. Their same and close understanding and feeling toward God, universe and … resulted in an intellectual system on which realizing the effect of each depends on the understanding of the work, the individuation and the special identity of two others. We would point, in present essay, to some of Mowlavie’s derivations and connexions with the thoughts, works and allegories Sanāie used in his Hadiqa depending on both works of Mathnavi and Hadiqat al Haqiqa. Not only in thought but in the manner of his presentation,Mowlavi was inspired by Sanāie in many cases. The primacy of mercy belongs to Sanāie over here and the development to Mowlavi. Mowlavi expressed the difficulties and the delicacies of mysticism in a popular and very persuasive language, but Sanāie’s language in Hadiqa, regardless to its literary complexity had its own special features. . | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: Mowlavi, Sanāie, Mathnavi, Hadiqat al Haqiqa, Allegory | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. افلاکی، شمسالدّین احمد (1951)، مناقب العارفین، با تصحیحات و حواشی و تعلیقات تحسین یازیچی، جلد اوّل، آنقره، انجمن تاریخ ترک. اکبرآبادی، ولیمحمّد (1383)، شرح مثنوی معنوی مولوی، به اهتمام ن.مایل هروی، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران، قطره. بروین، ی.د (1378)، حکیم اقلیم عشق، تأثیر متقابل دین و ادبیّات در زندگی و آثار حکیم سنایی غزنوی، ترجمۀ مهیار علویمقدّم و محمّدجواد مهدوی، چاپ اوّل، مشهد، آستان قدس رضوی. زرّینکوب، عبدالحسین (1368)، سرّ نی، چاپ سوم، تهران، علمی. ـــــــــ (1377)، پله پله تا ملاقات خدا، دربارۀ زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلالالدّین رومی، تهران، علمی. سپهسالار، فریدون بن احمد (1320)، زندگینامۀ مولانا جلالالدّین مولوی، تصحیح سعید نفیسی، تهران، اقبال. سروش، عبدالکریم (1379)، قمار عاشقانۀ شمس و مولانا، تهران، مؤسّسۀ فرهنگی صراط. سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدودبنآدم (1336)، دیوان حکیم سنایی، به کوشش مظاهر مصفّا، تهران، امیرکبیر. ـــــــــــ (1368)، حدیقة الحقیقة و شریعة الطّریقة، تصحیح و تحشیۀ محمّدتقی مدرّس رضوی، چاپ سوم، تهران، دانشگاه تهران. ـــــــــــ (1382)، حدیقة الحقیقة و شریعة الطّریقة (فخری نامه)، به تصحیح و با مقدّمۀ مریم حسینی، چاپ اوّل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1372)، تازیانههای سلوک (نقد و تحلیل چند قصیده از حکیم سنایی)، چاپ اوّل، تهران، آگاه. ــــــــــــ (1377)، در اقلیم روشنایی (تفسیر چند غزل از حکیم سنایی غزنوی)، چاپ دوم، تهران، آگاه. عبّاسی، عبداللّطیف (1298 ق)، لطایف المعنوی من حقایق المثنوی، کانپور، مطبع نول کشور. ــــــ (1387)، شرح عبداللّطیف عبّاسی بر حدیقۀ سنایی مسمّی به لطایف الحدائق، چاپ اوّل، قم، آیین احمد. عطار، فریدالدّینمحمدبنابراهیم (1389)، منطق الطّیر، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ نهم، انتشارات سخن. فروزانفر، بدیعالزّمان (1362)، مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر. ــــــ (1382)، رساله در تحقیق احوال و زندگانی مولانا جلالالدّین محمّد بلخی مشهور به مولوی، چاپ ششم، تهران، زوّار. ــــــ (1384)، شرح مثنوی شریف، جلد اوّل، چاپ یازدهم، تهران، زوّار. مولوی، جلالالدّین محمّد بلخی (1336)، کلّیّات شمس یا دیوان کبیر، جلد اوّل، با تصحیحات و حواشی بدیعالزّمان فروزانفر، چاپ اوّل، تهران، دانشگاه تهران. ـــــ (1337)، کلّیّات شمس یا دیوان کبیر، جلد دوم، با تصحیحات و حواشی بدیعالزّمان فروزانفر، چاپ اوّل، تهران، دانشگاه تهران. ـــــ(1383)، مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسون و ترجمۀ حسن لاهوتی، چاپ اوّل، تهران، قطره. ـــــ (1387)، غزلیّات شمس تبریزی، مقدّمه، گزینش و تفسیر محمّدرضا شفیعی کدکنی، چاپ سوم، تهران، سخن.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,048 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 10,943 |