پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,244 |
| تعداد مقالات | 67,907 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,584,994 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,359,528 |
جریانشناسی معرفتی ایران پس از انقلاب اسلامی(بررسی میدان منازعه علم تجربی متجدد و دینی) | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 5، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4، فروردین 1392، صفحه 89-110 اصل مقاله (282.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2013.54250 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین کچوییان؛ نورالله نورانی* | ||
| دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر این است که با توجه به وقوع رنسانس و انقلاب علمی در جامعه اروپای پس از قرن هفدهم و تأثیرپذیری سایر جوامع، از جمله ایران از تغییرات گسترده علمی، جریان‌های فکری مختلفی که در مقابل ماهیت علم متجدد موضع‌‌گیری کرده‌اند، مورد تجریه و تحلیل قرار گیرد. بنابراین، با استفاده از روش تحلیل محتوای مضمونی، جریان‌های فکری مختلف که طیفی از موافقان تا مخالفان را شامل می‌گردد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از آنجایی که بیان دیدگاه‌های همه صاحب‌نظران این حوزه، میسر نیست و بسیاری از صاحب‌نظران مذکور نیز اشتراک فکری دارند، پس از بررسی‌های اکتشافی، متفکران شاخصی انتخاب گردید که در هر دیدگاه، آرای آنان بیشترین پوشش نظری را داشت. بدین ترتیب، بر اساس مواضع آنان، دیدگاه‌های استخراج شده، توصیف و تجزیه و تحلیل گردد. پس از تجزیه و تحلیل انجام شده بر اساس چهار مفهوم ماهیت علم متجدد، روش تجربی متجدد، علوم انسانی- اجتماعی متجدد و علم دینی، جریان‌های فکری حاضر در این حوزه، به سه دیدگاه کلی تقسیم‌بندی گردید که عبارت است از: 1) دیدگاه علم تجددطلب، 2) دیدگاه پیرایه‌زدا و 3) دیدگاه سنت‌گرای اسلامی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجدد؛ ماهیت علم؛ روش علم؛ علوم انسانی- اجتماعی؛ علم دینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Confrontation of Experimental Science and Theology after the Islamic Revolution in Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This study analyzes the different views about the nature of modern science, regarding Renaissance and the Scientific Revolution in the Europe after the seventeenth century, and their massive scientific conversion effects on other societies including Iran. Therefore, using thematic content, various viewpoints, including both proponents and opponents of modern sciences have been analyzed. Reviewing all of the ideas of scholars of this field is not possible and a large number of them have shared ideas. Hence, after an exploratory consideration, we decided to select prominent thinkers whose were mostly discussed or cited. Then we extracted, described, and analyzed the gathered viewpoints. Finally, considering four concepts of the nature of modern science, modern experimental methodology, modern social and human sciences, and religious science, we divided all views into three perspectives: 1) modernistic perspective 2) modified perspective and 3) Islamic traditionalism perspective. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Modernistic Perspective, Modern Experimental Methodology, Modern Social and Human Sciences, Modified Perspective, Islamic Traditionalism Perspective | ||
| مراجع | ||
|
- باقری، خسرو (1382)، هویت علم دینی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - پارسانیا، حمید (1385)، علم و فلسفه، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. - -------- (1386)، سنت، ایدئولوژی، علم، قم: مؤسسه بوستان کتاب. - -------- (1391)، جهان‌های اجتماعی، قم: کتاب فردا. - -------- (1379)، هویت معرفتی دینی و سنت، فصلنامه ذهن، 2، 86- 97. - -------- (1380)، قرآن و چالش‌های علم و دین، دوهفته نامه گلستان قرآن، 98، 15-18. - -------- (1381)، از عقل قدسی تا عقل ابزاری، فصلنامه بازتاب اندیشه، 19، 7-16. - -------- (1383)، تولید علم از دو منظر کاشفیت و نسبیت، درآمدی بر آزاداندیشی و نظریه‌پردازی در علوم دینی، تهیه و تنظیم دبیرخانه نهضت آزاداندیشی، 2، 31-64. - -------- (1385)، جنبش نرم‌افزاری و تحول علمی- فرهنگی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای فرهنگی، 54- 66. - -------- (1385)، جامعه‌شناسی معرفت و علم، هفته‌نامه ذهن، 12، 87-116. - -------- (1387)، نسبت علم و فرهنگ، فصلنامه تخصصی راهبرد فرهنگ، سال اول، 2، 51-64. - ----- (1387)، بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی، فصلنامه تخصصی راهبرد فرهنگ، سال اول، 3، 17-31. - جعفرزاده، محمد حسن (1385)، نهضت تولید علم (با نگاهی به دیدگاه فرهنگستان علوم اسلامی)، قم: مؤسسه فرهنگی فجر ولایت. - چالمرز، آلن اف (1383)، چیستی علم، ترجمه: سعید زیباکلام، تهران: سمت. - جوادی آملی، عبدالله (1386)، معرفت شناسی در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء. - -------- (1386)، شریعت در آینه معرفت، قم: مرکز نشر اسراء. - -------- (1386 ج)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: مرکز نشر اسراء. - -------- (1388)، علم نافع و هویت‌ساز، اسراء، سال اول، 1، 9. - -------- (1389)، ویژگی‌های فلسفه و نسبت آن با علوم، اسراء، سال سوم، 5، 7. - حسنی، حمیدرضا (1386)، دیدگاه‌ها و ملاحظات علم دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. - حکیمی، محمدرضا (1384)، مقام عقل، قم: انتشارات دلیل ما. - -------- (1382)، مکتب تفکیک، قم: انتشارات دلیل ما. - -------- (1364)، دانش مسلمین، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - رایف، دانیل و همکاران (1385)، تحلیل پیام‌های رسانه‌ای (کاربرد تحلیل محتوای کمی در تحقیق)، ترجمه مهدوخت بروجردی علوی، تهران: سروش. - ریموند پوپر، کارل (1370)، منطق اکتشاف علمی، ترجمه: احمد آرام، تهران: سروش. - -------- (1372)، واقع‌گرایی و هدف علم، ترجمه احمد آرام، تهران: سروش. - سروش، عبدالکریم (1366)، تفرج صنع (گفتارهایی در اخلاق و صنعت و علم انسانی)، تهران: انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. - -------- (1376)، درس‌هایی درفلسفه علم‌الاجتماع (روش و تفسیر در علوم اجتماعی)، تهران: نشر نی. - -------- (1375)، علم چیست؟ فلسفه چیست؟، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. - -------- (1372)، علم‌شناسی فلسفی (گفتارهایی در فلسفه علوم تجربی)، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - ------ (1387)، قبض و بسط تئوریک شریعت (نظریه تکامل معرفت دینی)، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. - -------- (1361)، دانش و ارزش (پژوهشی در ارتباط علم و اخلاق)، تهران: یاران. - -------- (1374)، دین اقلی و اکثری، فصلنامه کیان، شماره 41. - -------- (1375)، فربه‌ترازایدئولوژی، تهران: صراط. - -------- (1385)، مداراومدیریت، تهران: صراط. - ----- (1379)، نهادناآرامجهان، تهران: صراط. - کچوئیان، حسین (1387)، تطورات هویتی ایران: ایرانی در کشاکش با تجدد و مابعد تجدد، تهران: نشر نی. - ----- (1383)، تجدد از نگاهی دیگر، تهران: انتشارات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی. - کریپندورف، کلوس (1378)، تحلیل محتوا: مبانی روش شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: انتشارات روش. - گلشنی، مهدی (1388)، از علم سکولار تا علم دینی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - گیلیس، دانالد (1381)، فلسفه علم در قرن بیستم، ترجمه: حسن میانداری، تهران: سمت. - مجتهد شبستری، محمد (1375)، هرمنوتیک، کتاب و سنت، تهران: طرح نو. - ملکیان، مصطفی (1380)، راهی به رهایی (جستارهایی در عقلانیت و معنویت)، تهران: مؤسسه نگاه معاصر. - میرباقری، سید مهدی (1385)، گفتگوی علمی پیرامون علم دینی، قم: مؤسسه فرهنگی فجر ولایت. - -------- (1383)، نظام فکری، قم: مؤسسه فرهنگی فجر ولایت. - -------- (1387)، جهت‌داری علوم از منظر معرفت شناختی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگستان اسلامی. - میر موسوی، سیدعلی (1384)، اسلام، سنت، دولت مدرن: نوسازی دولت و تحول در اندیشه سیاسی معاصر شیعه، تهران: نشر نی. - هاشمی حسینی، سیدمنیرالدین (1380)، یادی از استاد، قم: دفتر فرهنگستان علوم اسلامی. - نصیری، مهدی (1381)، اسلام و تجدد، تهران: کتاب صبح. - -------- (1388)، عرفان، فلسفه و مدرنیته، هفته نامه پنجره، 28، 17. - هولستی، اُل-آر، (1380)، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه نادر سالارزاده امیری، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی (ره). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,144 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 935 |
||