تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,127,120 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,234,899 |
نشانه شناسی نقوش سنگ قبور قبرستان تخت فولاد اصفهان | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 7، دوره 19، شماره 4، دی 1393، صفحه 67-76 اصل مقاله (4.16 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2014.55422 | ||
نویسندگان | ||
نینا صفی خانی* 1؛ سید ابوتراب احمدپناه* 2؛ علی خدادادی* 3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
2استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
3کارشناسی ارشد معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در قبرستان تخت فولاد اصفهان که قدم بگذاریم، از مشاهیر و دانشمندان آرمیده در آن که بگذریم، این مکان حاوی گنجینهای از نقوش و تصاویر میباشد و در این رهگذر، تبلور نقوش حیوانی شیر و ماهی در کنار دیگر تصاویر، نشان از اهمیت و نقش ویژه آنها در میان باورها و عقاید انسانی میباشد. شیر که در این قبرستان به صورت نقش گود، برجسته و مجسمه نمود پیدا کرده است، در هنر و فرهنگ بسیاری ملل، به عنوان سمبل شجاعت، قدرت، دلاوری، آتش، پرتو خورشید، پیروزی، روح زندگی، سلطنت، عقل، غرور، مراقبت و محافظت شناخته شده است. ماهی نیز که به صورت تکی و جمعی غالباً داخل گودال حوض مانند تصویر گردیده، علاوه بر زیبایی فوقالعاده کالبدی، دربرگیرنده مفاهیم مستقیم و نمادین بسیاری است. در این تحقیق با گردآوری 600 نمونه از سنگ قبور و بررسی 150 نمونه شاخص، با روش توصیفی– تحلیلی، در روند شناسایی تزئینات، به طبقهبندی گونههای نقوش در قالب اشکال گیاهی، انسانی، حیوانی و اشیاء، پرداخته شده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که نقوش، صرفاً جنبه تزئینی نداشته و علاوه بر اشاره مستقیم به مفاهیم، سندی است که ویژگیهای اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی دوران را آشکار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
اصفهان؛ لسانالارض؛ تخت فولاد؛ سنگ قبر؛ شیر؛ ماهی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Semiotic of Isfahan s Takht-e Foulad Cemetery Motifs (With Emphasis on Animal Motifs of Lion and Fish | ||
نویسندگان [English] | ||
Nina Safikhani1؛ Seyed Abotorab Ahmadpanah2؛ Ali Khodadad3 | ||
1M.A Student of Graphic, Faculty of Art & Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor of Graphic, Faculty of Art & Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
3M.A Graduated of Architecture, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Isfahan Takht-e Foulad cemetery is one of the oldest ancient places in Iran. What makes this place special is not only because of the literati who rest in peace, but also because of the decoration and variety of the gravestones which itself is considered a valuable artistic treasure, and a narrator of the history and historical identity of people of that time. One of the most important and beautiful motifs is animal motif, which is proximity with plants and human motifs recreated the different symbolic meaning. One of these motifs is the animal motif of “lion” and “fish”. These two are indicate, alone or alongside other motifs, such as plant, human, object, etc. that carved on gravestones are not only for decorative aspect, but also for their particular role and position among human beliefs. Through this ancient cemetery, the lion motif can be found in different forms of scoop, pit and sculpture; which for a long time have been occupied a particular position among human beliefs. In art and cultures of many nations “lion” is the symbol of courage, power, bravery, fire, sunlight, victory, airy living, kingdom and dominion, wisdom, pride, care, and protection. “Fish” motif is another motif which can be found plentiful among the artworks before and after Islam eras. This motif has been the image inside the pit as individual and collective in gravestones. Besides the extraordinary beauty of the shapes, they include lots of direct and symbolic concepts that have caused, in various eras, artists, whether in Iran or in other cultures to draw and create these motifs once again by adding meanings and concepts. Over time, the usage of these motifs which have had religious and symbolic aspects has reduced and their symbolic meaning has been forgotten. Today it is needed to pay more attention and do more deep study on semantic dimension of artworks than before because of weathering erosion and negligence of authorities. Survey and investigation on symbolic and archetype meanings of these motifs need to be interpreted, paraphrased and referred to in several sources. The researchers have collected 600 samples of gravestones, and then have selected 150 of them for this study. The collecting method was based on historical study and combined method of descriptive, analytical and research methods that were used in literature study. In this review, the motif features have been analyzed from the perspective of semiotic, the upcoming result of which may help to decode part of this historical collection. In decorative identification trend of this collection the species motifs have been classified according to shape of plant, human, animal and objects. In addition, the different shapes of lines in each motif have been analyzed by the researchers. Base on the findings, the existing gravestones motifs not only were used for decorative purposes, but also referred to specific concepts, and in some samples they’ve got profound and mystical implications which arose from a human belief. These implications can be useful documents for finding the religious, cultural and social characteristics of that particular period of time. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Isfahan, Lesan Al Arz, Takht-e Foulad, Gravestones, Lion, fish | ||
مراجع | ||
اصفهانی، احمدبن عبدالله ابونعیم (1377)، ذکر الاخبار اصبهان، مترجم: نورالله کسرایی، ناشر سروش، تهران.
ادواردو سرلو، خوان (1389)، فرهنگ نمادها، ترجمه مهرانگیز اوحدی، انتشارات دستان، تهران.
آموزگار، ژاله (1386)، تاریخ اساطیری ایران، نشر سمت، تهران.
اعظم زاده، محمد و پورمند، حسنعلی(1388)، درآمدی بر نحوه شکل گیری نقوش در سنگ گورهای منطقه سفید چاه، هنرهای تجسمی، شماره 39، ص 95.
پویان، جواد و خلیلی، مژگان (1389)، نشانه شناسی نقوش سنگ قبرهای قبرستان دارالسلام شیراز، کتاب ماه هنر، شماره144، ص 98. تناولی، پرویز (1388)، سنگ قبر، نشر آگاه، تهران حصوری، علی (1381)، مبانی طراحی سنتی ایران، نشر چشمه، تهران.
خودی، الدوز (1385)، معانی نمادین شیر در هنر ایران، کتاب ماه هنر، شماره 97، ص 96.
خزایی، محمد (1381)، نقش شیر در هنر اسلامی، هنرهای تجسمی، شماره 17، ص 54.
دهخدا، علی اکبر (1378)، فرهنگ دهخدا، دانشگاه تهران، تهران.
دوبوکور، مونیک (1387)، رمزهای زنده جان، ترجمه: جلال ستاری، نشر مرکز، تهران.
رمضانی نبرد، امیر (1388)، جایگاه اسب در آثار محمود فرشچیان، نگره، شماره 12، ص 71.
سیروس، پرهام (1371)، دستبافت های عشایری و روستایی فارس، جلد دوم، نشر امیر کبیر، تهران.
شایسته فر، مهناز و صباغ پور، طیبه (1388)، تاویل و تفسیر معانی نمادین نقش مایه ماهی در قالی های دوره صفویه با نظر به مثنوی معنوی مولانا، گلجام، شماره 12، ص 31.
شوالیه، ژان و برگر (1387)، فرهنگ نمادها، ترجمه: سودابه فضلی، انتشارات جیهون، تهران.
شاهمندی، اکبر و شهیدانی، شهاب (1392)، نقش های ماندگار، ناشر مولف، تهران.
فقیه میرزایی، گیلان و مخلصی، محمد علی و حبیبی، زهرا (1384)، تخت فولاد یادمان تاریخی اصفهان، انتشارات شابک، تهران.
عابد دوست، حسین و کاظم پور، زیبا (1390)، تداوم حیات نماد کوه و درخت در هنر تصویری کهن ایران و نقش آن در فرش های معاصر ایرانی، نگره، شماره 20، ص21.
غنی نژاد، فهیمه (1379)، افسانه است و افسون، کتاب ماه هنر، شماره 27و28، صص ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟.
کوپر، جی سی (1379)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه: ملیحه کرباسیان، نشر فرشاد، تهران.
کوهزاد، نازنین (1389)، تقدس نقش سرو در هنر ایران، نقش مایه، شماره 5، 7.
نوعانی، سمیه (1391)، بررسی نشانه های تصویری لوح زن ریسنده متعلق به دوران ایلام جدید، نگره، شماره 23، ص 30.
هواگ، جان و مارتن، هانری (1382)، سبک شناسی هنر معماری در سرزمین های اسلامی، ترجمه: پرویز ورجاون، شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
هال، جیمز (1380)، فرهنگ نگاره ای نمادها، ترجمه: رقیه بهزادی، انتشارات فرهنگ هنر، تهران.
یاحقی، محمد جعفر (1386)، فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,096 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16,988 |