پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,032 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,502,294 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,407 |
چشم‌زخم در میانۀ دین و جادو؛ مطالعۀ موردی سنت‌های وابسته به چشم‌زخم در روستای پیربالا، آذربایجان شرقی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| مقاله 6، دوره 48، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 81-99 اصل مقاله (417.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2015.55570 | ||
| نویسندگان | ||
| پریوش سیاه1؛ وحید عسکرپور* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| 2استادیار گروه مرمت آثار تاریخی دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| چکیده | ||
| چکیده: هدف از انجام این پژوهش بررسی باورها و آداب و رسوم مرتبط با چشم‌زخم در چارچوب مردم‌شناسی دین و آیین است. در مردم‌شناسی دین همواره میان مناسک دینی و جادویی تفاوت‌هایی ترسیم شده است. در این پژوهش ابتدا به ارائۀ تعاریف مشخص از دین و جادو از منظر مردم‌شناختی پرداخته خواهد شد و سپس مبتنی بر آن تعاریف مجموعۀ باورها و آداب و رسوم وابسته به چشم‌زخم در روستای پیربالای آذربایجان شرقی بررسی شده و درهم‌آمیختگی عناصر جادویی و دینی در آن باورها و مناسک تجزیه و تحلیل می‌شود. روستای پیربالا در هجده کیلومتری جنوب‌غربی شهرستان مرند از توابع استان آذربایجان شرقی قرار دارد. داده‌های مورد مطالعه در این پژوهش از طریق مشاهدات میدانی و ثبت مصاحبه با ساکنان آن روستا گردآوری شده و درون چارچوب پژوهشی مذکور تجزیه و تحلیل شده است. تمایزهای موجود میان عناصر دینی و جادویی در عمل و در بطن زندگی روزمره چندان هم پررنگ و مشخص نبوده و نتایج این پژوهش درهم‌آمیزی قابل توجهی را میان آن‌ها نشان می‌دهد. اصل و منشأ باور به چشم‌زخم اکنون برای اهالی پیربالا خصلتی دینی دارد و به‌طور دقیق از گفتمان دینی حاکم بر فرهنگ شیعی برمی‌خیزد. با این‌حال از شواهد قوم‌نگاشتی چنین برمی‌آید، ورای این باور دینی و در سطوح پایین‌تر، رفتارها، سلوک و ابزارهایی در زمینة دفع چشم بد نمایان می‌شوند که از ساحت دینی فراگذشته و مواجهه‌ای تجربی و انسانی‌تر را با نیروهای شرّ دامن می‌زند. کلیدواژگان: چشم‌زخم؛ دین؛ جادو؛ فتیش؛ روستای پیربالا. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جادو؛ چشم‌زخم؛ دین؛ روستای پیربالا؛ فتیش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evil Eye in the Middle of Magic and Religion; an Ethnographic Study of Evil Eye Beliefs and Practices in Pirbala Village, Eastern Azerbaijan, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Pariwash Siyah1؛ Vahid Askarpour2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract: The aim of current study is to investigate customs, traditions and beliefs related to evil eye according to anthropology of religion and beliefs. Some differences have been always distinguished between religious rites and magical rites in anthropology of religion. In this study, we will first present determined definitions of religion and witchery from anthropological perspective and then based on presented definitions a set of beliefs, traditions and customs of evil eye will be studied in Pirbala village located at East Azerbaijan. It will be also tried to analyze integration of magical and religious elements in such rites and beliefs. Pirbala village has been located in 18 kilometers of Southwest of Marand town (East Azerbaijan). The research data collected by field observations and interviewing the village residents and analyzed in above mentioned research framework. According to findings of current study, distinctions between religious and magical elements were not much identified and highlighted in practice and daily life and results of present study indicated considerable integration among them. The origin of believing in evil eye is now a religious nature for Pirbala villagers, originating exactly from religious discourse governing Shiite culture. That is, while ethnographic evidences reveal that behind such religious belief and at a lower level, some behaviors, rites and instruments appear to repel evil eye which oversteps religious rites, requiring humanistic and experimental confrontation with evil forces. Key words: evil eye, religion, fetish, Pirbala village. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Evil Eye, Religion, Magic, Fetish, Pirbala Village | ||
| مراجع | ||
|
[1]اکبرنژاد، مهدی؛ محمدی، روح الله (1388). کنکاشی در مقولۀ شور چشمی چشم‌زخم در قرآن و روایات. تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال ششم، شماره 12، ص 67-90. [2]اوستا (1385). اوستا کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی. گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، جلدهای1 و 2، تهران، انتشارات مروارید. [3]اینسُل، تیموثی (1392). باستان‌شناسی دین و آیین. ترجمۀ وحید عسکرپور، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه. [4]بند هشت (1369)، برگرداننده مهرداد بهار، تهران، توس. [5]حیدری، حسین؛ صدیقی ارفعی، فریبرز؛ عسکری بابادی، مرجان (1391). زمینه‌یابی تجارب تفسیری (دعا، استخاره، رویای صادقه، لقمه حلال، چشم‌زخم) از دریافت‌های معرفتی در اقشار مردم کاشان. جامعه‌پژوهی فرهنگی، دوره 3، شماره 2، ص 55-78. [6]دهخدا، علی‌اکبر (1376). لغت‌‌نامه دهخدا. جلدهای3 و 6 و14، تهران، دانشگاه تهران. [7]رحمانی، جبار؛ کامل، شهربانو (1392). نمازلیق‌های ترکمن، بحثی در باب نمادهای کلیدی و آیینی فرهنگ. مطالعات تطبیقی هنر. دوره 3، شماره 6، ص 73-85. [8] طوسی، افضل؛ سنجی، عفت‌السادات و مونس (1393)، آرایه‌ها و نگاره‌های مرتبط با چشم‌زخم در دست‌‌بافته‌های اقوام ایرانی، نگره، دوره 9، شماره 31، ص 76-91. [9]غلامحسین‌زاده، غلامحسین؛ روح‌الامینی، محمود؛ قنبری، افسون )1389(. عوامل چشم‌زخم در شعر شاعران فارسی. کهن‌نامة ادب فارسی، دوره 1، شماره 1،ص 93-110. [10]فریزر، جیمز ج (1383). شاخة زرین پژوهشی در جادو و دین. ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، نشر آگاه. [11]فوکایی، شینجی )1962(. شیشه‌ایرانی. ترجمه آرمان شیشه‌گر، 1371، تهران، سازمان میراث فرهنگی. [12]مجلسی، علامه محمدتقی (؟) بحارالانوار. جلدهای 25 و 26. [13]Bhasin, Veena (2007). "Medical Anthropology; a review". Ethno-Med., 1(1): 1-20.
[14]Durkheim, Emile (1995). The Elementary forms of religious life. The Free Press, New York.
[15]Eller, Jack David (2007). Introducing anthropology of religion; Culture to the ultimate.Routledge, New York.
[16]Lewis, Gilbert (1994). "Magic, religion and the rationality of belief" in: Tim Ingold (ed.) Companion encyclopedia of anthropology; Humanity, culture and social life. Routledge, New York.
[17]Malinowski, Bronislaw (1948). Magic, science and religion and other essays. Beacon Press, Boston.
[18]Morris, Brian (2006). Religion and anthropology; A critical introduction. Cambridge University Press, Cambridge.
[19]Spiro, Alison M. (2005). "NajarOrBhut- Evil eye or ghost affliction; Gujarati views about illness causation". Anthropology and Medicine, 12(1),pp 61-73.
[20]Tylor, Edward B. (1896). Anthropology; An introduction to the study of man and civilization. D. Appleton and Company, New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,664 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,960 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب