پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,689 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,002,233 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,681,154 |
درآمدی بر فلسفۀ روابط جغرافیا و سیاست | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 12، دوره 46، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 229-248 اصل مقاله (225.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2016.57330 | ||
| نویسنده | ||
| پیروز مجتهدزاده* | ||
| استاد مدعو گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| درحالی‌که ژئوپلیتیک از علوم سیاسی بر آمده و پیدایش جغرافیای سیاسی را بنا نهاده است، گاه دیده می‌شود که علمی مستقل از هر دو دانش جغرافیای سیاسی و علوم سیاسی فرض می‌شود. یک بررسی اتیمولوژیک ثابت می‌کند که این دو توأم‌اند و با افول ژئوپلیتیک در فردای جنگ جهانی دوم بود که دوران فراز جغرافیای سیاسی آغاز شد. به گفتۀ دیگر، شایان توجه است که مباحث ژئوپلیتیکی به‌صورتی پراکنده در وادی مباحث علوم سیاسی سر بر آورده و قدیم شمرده می‌شود و جغرافیای سیاسی جدید است که با یافتن بدنه و محتوای فلسفی لازم در میانۀ قرن بیستم به‌صورت یک علم مستقل و برخوردار از هویت علمی ویژه در آمد. نگارنده در آثار دیگرش آغاز جغرافیای سیاسی را در تحولات فکری سال‌های نخستین دهۀ 1950 میلادی جست‌وجو کرده است که از بحث‌های کم‌وبیش هم‌آوای ریچارد هارتشورن، ژان گاتمن و استیفن جونز حاصل شد. در آن سال‌ها جهانی‌اندیشان یادشده فرا آمدن این اندیشه را نوید دادند که «حرکت» ایده‌ها فضا را دستخوش شکل‌گیری‌های سیاسی می‌سازد. از بین سه جهانی‌اندیش یادشده، ژان گاتمندر بحث‌های فلسفی که دربارۀ «دیالکتیک ژئوپلیتیک» مطرح کرده است، سخن از آن به‌میان می‌آورد که حرکت اندیشۀ سیاسی پویایی لازم را برای شکل‌گیری سیاسی فضای جغرافیایی فراهم می‌کند و این پویایی سبب می‌شود تا فضای جغرافیایی از نظر سیاسی،هم به‌صورت ازهم‌گسیخته در آید و هم یکپارچگی یابد. وی سخن دربارۀ ازهم‌گسیخته شدن فضا را در فرایند یکپارچه شدن فضادر درازمدت مطرح کرده و به شیوۀ فلسفی ویژه‌ای زیر عنوان دو اصطلاح آیکونوگرافی و سیرکولاسیونعرضه کرد و با این بحث جنبۀ دیالکتیک کاملاً مشهودی به مفهوم سرزمین سیاسی داد و از این طریق توانست تولد جغرافیای سیاسی،به‌عنوان دانشی مرتبط با جغرافیا و علوم سیاسی،ولی مستقل از هر دو،را واقعیت بخشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیکونوگرافی؛ جغرافیای سیاسی؛ ژئوپولیتیک؛ سیرکولاسیون؛ علوم سیاسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| AN INTRODUCTION TO PHILOSOPHICAL ASPECTS OF POLITICAL AND GEOGRAPHIC RELATIONSHIPS | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Pirouz Mojtahedzadeh | ||
| Professor ; Regional Studies, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| While it is a well-known fact that geopolitics is a subject of boardroom discussions that has been derived from the debth of political science, there are those who consider it to be an academic discipline, independent of both political geography and political science. Yet, an etymological review of the case proves that political geography must have gained prominance as a specialist field of academic subject subsequent to the decline in geopolitical debates in the post-world war II era. In his other publications, this author has defined the beginning of political geography as an independent branch of social sciences in the modern thoughts of early years of 1950s which was the outcome of a wave of more or less similar thinkings of Richard Hartshorn, Jean Gottmann and Stiven Jones. These thinkers argued that space is not static but dinamic, and movements help political shaping of the space. In other words, these political geographers (global thinkers) turned any the ideas of political geography being born in the depth of geopolitical debates into a reality. From amongst these three thinkers, Jean Gottmann argues in his phylosophical theorisation of the dinamics of geopolitics argues that the dinamics of politicl thoughts have moved to facilitate realizaytion of the idea that political perspect of space can shape geographical arena by causing it to become both fragmented and unified politically. He argued this philodophical vew of political space in his works under two new theories: iconography and circulation and with these theories he qualified the concept of territory in a dialectical capacity and helped emergence of political geography in connection with both ‘geography’ and ‘political science’, but independent of both. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| political geography, Geopolitics, Political Science, iconography, circulation | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی 1. بلر، تونی (نخست‌وزیر اسبق بریتانیا، 1991). سخنرانی در شیکاگو، منبع: دفتر نخست‌وزیری بریتانیا. 2. حسینی، دیاکو و پیروز مجتهدزاده (1389). «آیندۀ مناسبات چین و آمریکا براساس یک تحلیل ژئوپولیتیک»، روزنامۀ اصفهان امروز، سال ششم، 29 تیرماه 1389، ص 4. 3. مجتهدزاده، پیروز (1390). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، ویراست 2، چ چهارم به بعد، انتشارات سمت، ص 33 - 36. 4. مجتهدزاده، پیروز (1392الف). فلسفه و کارکرد ژئوپولیتیک (مفاهیم و نظریه‌ها در عصر فضای مجازی)، انتشارات سمت، تهران. ص 8 و صفحۀ پشت جلد. 5. مجتهدزاده، پیروز (1392ب). «پیدایش هویت ایرانی و تطور مفهوم کشور state در ایران: هویت پارسی ایران را به امپراتوری اندیشه تبدیل می‌کند»، فصلنامۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 45، ش 2، ص 121 - 138. 6. مجتهدزاده، پیروز (1379). ایده‌های ژئوپولیتیک و واقعیت‌های ایرانی، نشر نی، تهران. 7. مجتهدزاده، پیروز (1387)، دموکراسی و هویت ایرانی، انتشارات کویر، تهران. 8. مجتهدزاده، پیروز (1389). ژئوپولیتیک ادواری، در جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، چ سوم، ویراست 2، انتشارات سمت، تهران. 9. میر حیدر، دره (1389). تحولات پنج دهه اندیشه و جستار در جغرافیای سیاسی، مقدمه، انتشارات پاپلی، مشهد. 10. مجتهدزاده، پیروز و فرزد، نرگس، کنفرانس: هویت ایرانی در آستانۀ قرن بیست‌ویکم، دانشکدۀ خاور و آفریقاشناسی دانشگاه لندن، 26 و 27 فروردین 1377 (17 و 18 آوریل 1998).
ب) خارجی Blair, Tony, Speech in Chicago 1991, Cf.: Text of Speech by the Prime Minister, The Right Honorable Tony Blair MP (1991),"Doctrine of the International Communi", to The Economic Club of Chicago, Illinois: Thursday 22.
Elden, Stuart (2011), The Space of the World, New Geographies, Vol. 4, pp. 26-31.
Gottmann, Jean (1975), The Evolution of the concept of territory, Social Science Information, Virginia University Press, Vol., 14. No. ¾, p. 46.
Gottmann, Jean (1951), La politique des Etats et leur geographie, Published by Initialment, Paris. A new publication: Paris, CTHS
Hartshorne, Richard (1958),The Functional Approach to Political Geography, address to Association of American Geographer, XLVIII, No. 2, (1958), 178-183, P. 3.
Harvey, D. 2008 Reading Marx's Capital An open course consisting of a close reading of the text of Marx's Capital Volume I in 13 video lectures by David Harvey.
Lamark, Jean- Baptiste Pierre, Antoine de Monet (1809), Philosophie zoologique ou exposition des considérations relatives à l'histoire naturelle des animaux, Paris. A Livingston, D. (1992), The Geographical Tradition, London, Blackwell.
Painter, Joe (2011), Rethinking territory, Antipode: A Journal of Geography, Vol. 2, Pp. 1090 – 1118. 42.
Prevelakis, George (undated), Jean Gottmann's relevance in today's world, George. Prevelakis@univ-paris1.fr | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,260 |
||