پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,113,838 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,538 |
تحلیل توزیع فضایی و میزان دسترسی به بوستان های شهری (مطالعۀ موردی : شهر شیراز ) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 8، دوره 3، شماره 4، دی 1394، صفحه 531-558 اصل مقاله (996.54 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.57416 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب کرامتی* 1؛ حسن ایزدی2؛ علی سلطانی3؛ سهند لطفی4 | ||
| 1کارشناس ارشد رشته شهرسازی (برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای) | ||
| 2دکتری جغرافیای و برنامه‌ریزی روستایی، استادیار بخش شهرسازی دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز | ||
| 3دکتری شهرسازی، دانشیار بخش شهرسازی دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز | ||
| 4دکتری شهرسازی، استادیار بخش شهرسازی دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| چگونگی پراکنش فضایی و میزان دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری از جمله بوستان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و نقش اساسی در دستیابی به عدالت و برابری اجتماعی و مکانی در هر جامعه دارد. در این مقاله، الگوی توزیع فضایی و میزان و سطح دسترسی به بوستانهای شهری شیراز بررسی شده است. از برخی ابزارهای تحلیل فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مانند بافرینگ تحلیل نزدیک‌ترین همسایگی و برخی از روش‌های کمی مانند ضریب آنتروپی، منحنی لورنس، ضریب جینی، ضریب مکانی، ضریب توزیع و روش سنجش سطح تمرکز جهت اندازه‌گیری میزان تمرکز و نحوۀ توزیع بوستانهای شهری در سطح مناطق مختلف شهر شیراز استفاده شده است. بر اساس بررسی 169 بوستان شهری، توزیع کل بوستان‌ها در شهر شیراز نیمه‌متعادل است و تفاوت کمی از این نظر در بین مناطق وجود دارد. با وجود این، توزیع بوستانهای منطقه‌ای، ناحیه‌ای و به‌ویژه شهری در سطح شهر متعادل نیست و بعضی از مناطق (برای مثال، منطقۀ 6) به این نوع بوستان‌ها دسترسی ندارند. نتایج روش بافرینگ در GIS نیز نشان داد که علی‌رغم کمبود دسترسی به انواع بوستانهای همسایگی، محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و شهری در بیشتر مناطق، منطقۀ 6 محروم‌ترین منطقه است و مناطق 2، 4 و 8 از بهترین دسترسی برخوردارند. نتایج این روش همچنین نشان داد که همۀ بوستان‌ها در شهر شیراز 74 درصد از شهر را پوشش می‌دهند و فقط 26 درصد از کل شهر با کمبود دسترسی به بوستان‌ها مواجه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بوستانهای شهری؛ توزیع فضایی؛ دسترسی؛ شهر شیراز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Spatial Distribution and Access to Urban Parks (Case Study: Shiraz) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zeinab keramati1؛ Hassan Izady2؛ Ali Soltani3؛ Sahand Lotfi4 | ||
| 1MA in Urban and Regional Planning, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Iran | ||
| 3Associate Professor of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Iran | ||
| 4Assistant Professor of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Urban parks are part of the green spaces that have been designed and built within city boundaries. Besides, the urban parks create a permanent relationship between people. They are regarded as the main element of urban structure. Urban parks and open green spaces have strategic importance for the quality of life in our increasingly urbanized society. They also play an important role in urban sustainability. Urban parks provide ideal open spaces for leisure-time physical activity. They are considered as a desirable environment for raising children and comfort. Furthermore, they are an indicator for quality of life, and the development of community. Moreover, urban parks are the most important factors to shape social sustainability and social interaction and solidarity. They also play an important role to strengthen the mind and the body and form the bases of the cities and neighbors. Therefore, the distribution and suitable location of urban parks in the cities and their access are the essential need in every city. They have an important role to achieve equality, social and location justice in the society. Methodology In order to analyze the distribution of urban land uses, e.g., green space and parks, there are numerous mathematical and statistical methods. In this study, we have used some various geo-processing tools including buffer, union, erase and also the nearest neighbor analysis and K function. The mathematical methods such as Entropy Index, Lorenz curve, Gini Coefficient, Location quotient (LQ), distribution coefficient and concentration measurement have been used to measure the concentration and spatial equilibrium of parks in different areas of the city. To analyze the spatial distribution of the urban parks, we used the Iranian park classification system to classify them into five classes according to their size, facilities available and functional radius such as neighborhood, community, regional, and district (Table 1). We studied 169 parks in 5 categories in Shiraz (Table 2). Table 1. Classification of urban parks in Iran Functional radius (Meter) Area (Hectare) Type of park 100-200 Less than half a hectare neighborhood 400-600 0.5 -2 community 800-1200 2-4 regional 1500-2500 4-10 district 3500-4000 More than ten hectares Urban Table 2. The number of urban parks in Shiraz (Based on Iranian classification system) Municipal district Neighborhood park Community park Regional park District park Urban Park 1 11 4 1 0 2 2 10 3 1 3 0 3 5 9 0 0 0 4 9 12 1 1 1 5 15 6 2 1 0 6 8 9 0 0 0 7 22 2 1 1 0 8 13 1 0 0 0 9 10 5 1 0 0 Total 103 50 7 6 3 Results and Discussion In order to assess the distribution of parks in Shiraz, we used two methods: “the nearest neighbor analysis” and “K function”. The results of these two methods indicate that the spatial distribution of parks is clustered. Then, the spatial distribution of the urban parks was measured by two methods: “Entropy Index” and “concentration measurement”. The findings indicate that the level of concentration of parks in Shiraz is very low. The distribution coefficients of parks in each of the nine regions have been calculated by LQ method and distribution coefficients. The results of both methods indicate that the parks are more concentrated in 5 and 7 municipal districts. According to the findings, it can be concluded that the distribution of parks are semi-balanced in Shiraz and there are little difference among municipal districts, although there is more equilibrium in the distribution of neighborhood and community. We used the buffer tool in GIS so as to measure access rate to urban parks. At first, the buffer radius (Meters) was determined for the five categories of urban parks and then buffer map was created for each category (Table 3). Table 3. The Buffer Radius to Urban Parks in Shiraz (Meter) Type of Park neighborhood community regional district Urban Buffer Radius (meter) 200 600 1200 2500 4000 The results of this method indicated that despite the lack of access to different parks in the most municipal districts of the city, 6 municipal districts are the most deprived in terms of access to the parks. The regions 2, 4 and 8 had the best access situation. Based on the total surface of buffer around the parks, 74% of the city is covered by parks and only 26% of the total area of the city is suffered from insufficient access to the parks. Conclusion The planning of urban parks is considered to be as one of the most challenging tasks of managers and urban planners. Spatial distribution and access to urban parks have great importance in planning and urban development. Planners and policy makers should not only increase the number of parks, but they should also improve the spatial distribution pattern. The access and the spatial distribution of urban parks have a mutual impact on each other. Use of appropriate methods to measure the access and spatial distribution pattern of urban parks are essential to achieve spatial and social justice. To achieve this aim, changes in criteria and standards for site selection study of urban parks is necessary. The results of this research can be effective in the field of spatial distribution of urban parks in Shiraz. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| access, Shiraz, Spatial Distribution, Urban Park | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ عبادی جوکندان، اسماعیل؛ (1387). تحلیلی بر توزیع فضایی – مکانی کاربری فضای سبز در منطقۀ سه شهری زاهدان، مجلۀ جغرافیا و توسعه، شمارۀ 11، صص 58-39. اسلامی‌راد، قربان؛ قاسمی، یاسر؛ (1386). ارزیابی فضای سبز بر اساس تحقق‌پذیری طرح‌‌های توسعۀ شهری (نمونۀ موردی شهر بهشهر)، صص 23 – 1. آقاجانی، حسین؛ هاشمی، سادات؛ (1389). تحلیل شبکه و تحلیل فضایی بر روی شبکه در Arc GIS، چاپ اول، انتشارات ایران آزاد، مشهد. بهرام سلطانی، کامبیز؛ (1384). مبانی معماری فضای سبز شهری، چاپ دوم، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران. بهمن‌پور، هومن؛ (1388). ملاحظات محیطی و فعالیت‌های ورزشی در کلان‌شهرها با تأکید بر فضای سبز، مجلۀ تربیت بدنی، شمارۀ 1، صص 29-24. تلخانی، حمیدرضا؛ خواجه بهرامی، علیرضا؛ پاشازاده، اصغر؛ (1391). بررسی نحوۀ توزیع فضایی و شعاع عملکردی فضاهای سبز شهری منطقۀ 11 تهران، کنفرانس معماری پایدار و توسعۀ شهری، صص 9-1. تیموری، راضیه؛ روستایی، شهریور؛ اکبری زمانی، اصغر؛ احدنژاد، محسن؛ (1389). ارزیابی تناسب فضایی – مکانی پارکهای شهری با استفاده از GIS، مطالعۀ موردی: پارکهای محله‌‌ای منطقۀ دو شهرداری تبریز، مجلۀ علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، شمارۀ 30، صص 168-137. حکمت‌نیا، حسن؛ موسوی، میرنجف؛ (1385). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه‌ای، چاپ دوم، انتشارات علم نوین، یزد. داداش‌پور، هاشم؛ مولودی، جمشید؛ (1390). بررسی و تحلیل ساختار سلسله مراتبی شهری در استان اردبیل، فصلنامۀ علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، شمارۀ 34، صص 131 – 102. دهخدا، علی اکبر؛ (1377). لغت‌نامۀ دهخدا، جلد 4، دانشگاه تهران. رخشانی نسب، حمیدرضا؛ زنگی آبادی، علی؛ (1388). تحلیل آماری – فضایی نماگرهای توسعۀ فضای سبز شهری (مطالعۀ موردی: مناطق شهری اصفهان)، مجلۀ محیط‌شناسی، شمارۀ 49، صص 116-105. سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری شیراز؛ (1393). سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، معاونت امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه؛ (1385). راهنمای انجام مطالعات برنامه‌ریزی آمایش استان، مرکز ملی آمایش سرزمین). عزت پناه، بختیار؛ کحگلو، افسانه؛ (1393). بررسی الگوی توزیع و پراکنش فضایی پارکهای درون‌شهری، مطالعۀ موردی: شهر ارومیه، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارۀ 14، صص 132-121. صالحی، اسماعیل؛ رمضانی مهریان، مجید؛ افراسیابی، هادی؛ داودی، سید مجید؛ بثیری مژدهی، رضا؛ (1392). ارزیابی توزیع مکانی پارکهای شهری با استفاده از تحلیل شبکه، مطالعۀ موردی: شهر تهران، مدیریت شهری، شمارۀ 32، صص 196-185. فنی، زهره؛ (1382). شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعۀ منطقه‌ای، انتشارات سازمان شهرداری‌‌های کشور. قبادی، نسرین؛ (1391). بررسی نابرابری توزیع پارکها در بین مناطق شهری تهران بر اساس شاخص تایل، برنامه‌ریزی فضایی، شمارۀ 4، صص 134-123. قدیری، محمود؛ کمالی فرد، زهرا؛ (1392). تحلیل فضایی پارکهای شهری از طریق تلفیق با روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه GIS مطالعۀ موردی: شهر نورآباد ممسنی، مطالعات منطقه‌ای و شهری، شمارۀ 19، صص 46-43. قربانی، رسول؛ (1389). ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز با استفاده از روش - سرانه/ پارک و روش بافرینگ، فصلنامۀ صفه، شمارۀ 47، صص120-109. قنبری، ابوالفضل؛ قنبری، محمد؛ (1392). ارزیابی توزیع فضایی پارکهای شهری تبریز، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شمارۀ 2، صص 234-223. کریم‌زاده، غلامرضا؛ بردبار، افسانه؛ (1384). کاربرد سامانۀ اطلاعات مکانی در برنامه‌ریزی کاربری فضای سبز (بوستانهای شهری). لطفی، صدیقه؛ مهدی، علی؛ محمدپور، صاب؛ (1393). بررسی پراکنش، استانداردها و محاسبۀ سرانۀ فضای سبز شهری بر اساس مدل بهرام سلطانی، موردشناسی: منطقۀ یک شهر قم، جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارۀ 10، صص 18-1. محمدی، مهدی؛ پرهیزگار، علی؛ (1388). تحلیل توزیع فضایی و مکان‌گزینی پارکهای شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعۀ موردی: منطقه دو شهر زاهدان)، فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 23، صص 28-17. مدیریت آمار، فناوری و سامانۀ اطلاعات مکانی؛ (1393). جلد اول و دوم، شهرداری شیراز. مهندسین مشاور پویش جنوب؛ (1381). طرح جامع فضای سبز شهر شیراز، جلد اول و دوم. یوسفی، روبیات؛ الهام، قسامی؛ فاطمه، صالحی، اسماعیل؛ (1393). تناسب فضایی– مکانی فضای سبز شهری در پارکهای منطقه‌ای شهر بیرجند، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شمارۀ 33، صص 130-113.
27- Abubakar I &Aina Y. (2006). GIS and Space Syntax: An analysis of accessibility to urban green areas in Doha district of Dammam metropolitan area, Saudi Arabia, pp. 1 – 8. 28- BalramSh & Dragicevic S. (2005). Attitudes toward urban green space: Integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements, landscape and urban planning. No 34, pp 102-131. 29-Dandan J &Yin H. (2009). Individual accessibility and spatial accessibility (A case study of urban parks in Gulou district, Nanjing), The lst International Conference on Information Science and Engineering (ICISE 2009), PP .2079 – 2082. 30-Gorbani R &Pourmohamdi M R &Beheshtirouy M. (2011). An analysis on urban park thypology in the cities of East Azerbaijan province , with using the ( Galen Cranz ) model, Urban – Regional Studies and Research Journal 2nd Year, No .8, pp . 3 -6. 31-Haiwei Y &Xu J. (2009). Measuring the accessibility of parks: A case study in Shangai, China, 2009 Sixth International Conference on Fuzzy System and Knowledge Discovery, Pp. 232 – 236. 32-Lotfi S &Koohsari M.J. (2009). Measuring objective accessibility to neighborhood facilities in the city (A case study: Zone 6 in Tehran, Iran), Cities, 26, pp. 133 – 140. 33-Oh K &Jeong S. (2007). Assessing the Spatial Distribution of Urban Parks Using GIS, Landscape and Urban Planning, Vol. 82, PP. 25-32. 34-Park classification and standard. (2009). City of Missouri City – Parks master plan. Pp, 1-11. (www.NRPA.org ) 35-Park classification system and development guidelines. ( 2007). pp. 1-22 36-Park concepts, purpose and standards for the development. (2005). Adopted September 20, 2005, section 5, pp. 1-9. 37-Pasaogullari N &Doratli N. (2004). Measuring accessibility and utilization of public space in Famagosta, cities. Vol 21 .No .3, pp. 225 – 232. 38-Rahman K. R &Salauddin Md. (2009). A spatial analysis on the provision of urban public servies and their deficiencies: A study of some selected blocks in Khulna city, Bangladesh, Theoretical and Empirical Research in urban Management , urban Issues in Asia, PP. 120 – 132. 39-Ruth M. (2003). Urban planning and development: Green space or profit places (The privatization of Johannesburg’s urban parks), pp. 1- 15. 40-Talen E &Anselin L. (1998). Assessing spatial equity. An evaluation of measures of accessibility to public playgrounds, Environ. Planning A, 7, pp. 437 – 456. 41-Xue – Jun C. (2011). Research on spatial distribution characteristics of star – hotels in urban district Chongqing. MSIE 2011, pp. 371 – 374. 42-Zhang X &Hua Lu & James B. (2011). Modeling spatial accessibility to parks: a national study, International Journal of Health Geographics, pp.1-1. 43-Liu Ze; Mao Feng; Zhou Wensheng ; Li Qiang; Jianxi Huang; , Zhu Xianlong.(2008). Accessibility assessment of urban green space: A quantitative perspective, pp .1314-1317. https://www.securecms.com/IGARSS2008/Abstracts/pdfs/2901.pdf | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,023 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,744 |
||