![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,523,890 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,783,966 |
کاربرد ضربالمثلهای فارسی در غزلیات بیدل | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1394، صفحه 57-76 اصل مقاله (434.26 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2016.57807 | ||
نویسندگان | ||
حسن ذوالفقاری* 1؛ سید مهدی طباطبایی2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
مَثَل به عنوان «ستون فرهنگ مردم» و یکی از اقسام ادبی، همواره محل توجه شاعران بوده است تا جایی که کاربرد آن به همراه تمثیل و استشهاد، یکی از ویژگیهای سبکی در تاریخ ادب فارسی بهشمار میآمده است. در دورههای تاریخی ادب فارسی، رویکرد شاعران به مَثَل یکسان نبوده است و هر چه خط سیر تاریخ ادبیات را از آغاز تاکنون ادامه میدهیم، در سدههای اخیر، به دلیل پیوند بیشتر ادبیات با زبان و فرهنگ عامّه، این رویکرد پر رنگتر میشود. سبک هندی را میتوان نقطة عطف کاربرد مثل در ادب فارسی دانست که آن را به یکی از معیارهای سنجش توانمندی شاعران تبدیل کرد و شاعران این دوره، افزون بر انعکاس امثال رایج در اشعار خود، در این موضوع نوآوری و مثلهای تازهای در ادب فارسی رونمایی کردند. بیدل از جمله شاعرانی است که مثل در اندیشة او جایگاهی ویژه دارد و کمتر غزلی از اوست که مثلی را در خود جای نداده باشد. این پژوهش در پی آن است تا با بررسی میزان و چگونگی تأثیرپذیری بیدل از امثال فارسی، نمونههایی از ارسال مثلها و ابیات مثل شدة او به دست دهد. روش پژوهش به صورت اسنادی و با استفاده از امکانات کتابخانهای و شیوة تحلیل محتوا و طبقهبندی دادههاست. *. این مقاله مستخرج از طرح بازتاب ضربالمثلها در دیوان پنجاه شاعر است که در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بیدل؛ ضربالمثل؛ سبک هندی؛ امثال منظوم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Utilization of Persian Proverbs in Bidel's Sonnets | ||
نویسندگان [English] | ||
Hasan Zolfaghari1؛ Seyed Mahdi Tabatbaie2 | ||
چکیده [English] | ||
As a "pillar of popular culture" and as a literary genre, proverb has been always paid attention by poets to the point that its utilization besides allegory and allusion is considered as one of stylistic features of Persian Literature. Poets have not had same approach toward proverb in different historical periods of Persian literature, and as the trajectory of literary history continues from the beginning until now, this approach gets more highlighted; especially in recent centuries due to the stronger literary links exist between language and folklore. The Indian Style can be considered as the turning point of proverb utilization in Persian literature that made it a criterion to assess the poets' capability; and the poets of this period unveiled some new proverbs and other innovations in addition to common proverbs existed in poems. Bidel was one of those poets who considered a notable position for proverb and there are less of his sonnets with no proverb in it. Providing some examples of Bidel's verses, this study is to evaluate the rate and the quality of his impressibility from Persian proverbs.The research has been accomplished on the basis of documentaries and library facilities by the method of content analysis and data classification. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bidel, proverb, Indian style, Poetic Proverbs | ||
مراجع | ||
اخگر، احمد (1318)، امثال منظوم، روزنامهکانون شعرا. آرزو، عبدالغفور (1387)، در خانة آفتاب، تهران، سورة مهر. امینپور، قیصر، (1388)، آیینههای ناگهان، تهران، افق. بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر (1341)، کلیّات بیدل، با مقدّمة خلیلالله خلیلی، کابل، دپوهنی مطعبه. جامی، عبدالرّحمن (1362)، کلیّات، تهران، کتابفروشی هدایت. حزین لاهیجی، محمّدعلی بن ابیطالب (1387)، دیوان، تصحیح بیژن ترقّی، ویرایش سیّد وحید سمنانی، تهران، سنایی. حسینی، حسن (1376)، بیدل، سپهری و سبک هندی، تهران، سروش. خرمی، حسین (1373)، ضربالمثلهای منظوم، قم، خرم. خضرایی، امین (1382)، فرهنگنامة امثال و حکم فارسی، شیراز، نویدشیراز. ذوالفقاری، حسن (1385)، «کتابشناسی ضربالمثلهای فارسی»،مطالعات ایرانی، کرمان، زمستان،ش 9، 53-79. (13۹۱)، «کاربرد ضربالمثل در شعر شاعران ایرانی»، پژوهشنامة زبان و گوهر گویا، بهار ، 16 (پیاپی 21)، 95- 122. (1388)، فرهنگ جامع ضربالمثلهای فارسی، تهران، معین. رادویانی، محمد بن عمر (1949)، ترجمان البلاغه، به اهتمام احمد آتش، استانبول، چاپخانة ابراهیم. سعدی، مشرفالدّین مصلح بن عبدالله (1371)، کلیات، مقدّمة عبّاس اقبال آشتیانی، تهران، علم. سلجوقی، صلاحالدّین (1388)، نقد بیدل، تهران، عرفان. سلمان ساوجی، جمالالدّین (1389)، کلیّات، تصحیح عبّاسعلی وفایی، تهران، سخن. سیّدای نسفی، میرعابد (1382)، دیوان، به اهتمام حسن رهبری، تهران، الهدی. شعاعی،حمید (1351)، امثال شعر فارسی،تهران، گوتنبرگ. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1387)، شاعر آینهها، تهران، آگه. شهریار، محمّدحسین (1371)، کلیّات، تهران، نگاه. صائب تبریزی، میرزا محمّدعلی (1383)، دیوان، تهران، علم. طغرل احراری، محمّد نقیب (1334)، دیوان طغرل احراری، به اهتمام ملاّ احمد خان رونق، چاپ سنگی بخارا. کاظمی، محمّدکاظم (1387)، کلید در باز (رهیافتهایی در شعر بیدل)، تهران، سورة مهر. کلیم کاشانی، ابوطالب (1387)، دیوان کلیم کاشانی، تصحیح حسین پرتو بیضایی، ویرایش سیّدمحسن آثارجوی، تهران، سنایی. محِّمدی برازجانی، محمود (1374)، ارسالمثل یا امثال و حکم در شعر حافظ، تهران، مفید. مزارعی، زهرا (1376)، امثال سائر و پندهای موزون، شیراز، لوکس. معلّم دامغانی، علی (1386)، رجعت سرخ ستاره، تهران، سورة مهر. منصور مؤید، علیرضا (1373)، ارسالمثل در شاهنامه فردوسی، تهران، سروش. مولوی، جلالالدّین محمّد (2536)، کلیّات دیوان شمس تبریزی، با مقدّمه و تصحیح محمّد عبّاسی، تهران، طلوع. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,116 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,583 |