پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,001,248 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,679,427 |
بررسی بی هنجاری اقلیمی ایران در آبان‌ماه 1390 از دیدگاه دینامیک بزرگ‌مقیاس | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 11، دوره 43، شماره 1، اردیبهشت 1396، صفحه 149-164 اصل مقاله (2.29 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2017.58906 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا محب الحجه* 1؛ زکیه علی زاده2؛ فرهنگ احمدی گیوی2 | ||
| 1هیئت علمی موسسه ژئوفیزیک | ||
| 2موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| بر اساس آمارهای سازمان هواشناسی ایران به نقل از گزارش انجمن هواشناسی آمریکا در بررسی وضعیت اقلیم جهان در سال 2011، بخش بزرگی از کشور در پاییز 2011 دارای مقادیر چشم‌گیر بی‌هنجاری منفی دما همراه با بی‌هنجاری مثبت بارش نسبت به میانگین‌های اقلیم‌شناختی در دوره 1960 تا 2010 میلادی بوده است. سهم عمده در شکل‌گیری این بی‌هنجاری‌ها را حاکمیت یک دوره بلند سرما همراه با بارش در بخش‌های گسترده‌ای از کشور در آبان‌ماه 1390 داشته است. با استفاده از داده‌های بازتحلیل روزانه NCEP/NCAR، میانگین برخی کمیت‌های هواشناختی مهم و هم‌چنین جمله‌های معادله انرژی جنبشی پیچکی در این ماه با میانگین‌های اقلیم‌شناختی متناظر برای دوره بلندمدت 2010-1950 مقایسه شده است. نتایج نشان از حاکمیت دو بندال پی‌درپی در دوره مورد مطالعه، هر کدام با پشته مرکزی روی اروپا و ناوه‌هایی روی اطلس و غرب آسیا دارد. قوی-تر شدن و گسترش مداری و نصف‌النهاری جت جنب‌حاره‌ای و هم‌راستایی آن با جت مسیر توفان اطلس در این دوره نیز سبب افزایش انرژی جنبشی پیچکی در منطقه اطلس، شمال آفریقا و ایران شده است. از دیدگاه انرژی، وجود بی‌هنجاری منفی تولید و تبدیل کژفشار و بی‌هنجاری مثبت همگرایی شار کل و شار آزمینگرد روی منطقه ایران نشان‌دهنده آن است که در آبان‌ماه 1390 ایران گیرنده قوی انرژی جنبشی پیچکی گسیل شده از سوی دریاهای مدیترانه و سرخ بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دینامیک بزرگ‌مقیاس؛ بی‌هنجاری؛ بندال؛ تولید کژفشار؛ همگرایی شار کل؛ شار آزمینگرد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of the climate anomaly of Iran in Aban 1390 (23rd Oct. to 21st Nov. 2011) from the perspective of the large-scale dynamics | ||
| چکیده [English] | ||
| Based on the report by Islamic Republic of Iran Meteorological Organization (IRIMO) published as part of a greater report on the state of the world climate in 2011 by the American Meteorological Society (Blunden and Arndt, 2012), large parts of Iran, from central to northern and northeastern areas, have experienced significant negative anomalies of surface temperature together with positive anomalies of precipitation in autumn 2011. The temperature and precipitation anomalies have been determined with respect to the climatological mean values over the period 1960 to 2010. As the establishment of a prolonged period of cold weather in Aban 1390 (23rd Oct. to 21st of Nov. 2011) together with abundant precipitation in the form of both rain and snow played a great role in shaping the climate anomalies of autumn 2011 in Iran, this study aims to investigate the large-scale dynamical processes involved in the climate anomalies of this period. Such studies are particularly important, when the increase in the frequency of extreme climate anomalies in recent years and its possible link with global warming is noted. To this end, the NCEP/NCAR reanalysis data are used for the concerned period and the long-term mean fields (from 1950 to 2010). The main analysis tools used are the analysis of the anomalies of geopotential height and temperature in the lower and middle troposphere, jet speed and relative vorticity in the upper troposphere, the computation of the blocking index (BI) introduced by Wiedenmann et al. in 2002, and the energy diagnostics. The latter includes the eddy kinetic energy, ageostrophic geopotential flux and its convergence, total flux and its convergence, baroclinic generation, baroclinic conversion, and barotropic conversion. The results for the year 2011 indicate the action of two consecutive blocking systems, which extended their central ridges over Europe with their troughs stretched over the North Atlantic and the west of Asia. The two blocking systems were peaked in the 3rd and 21st of Aban 1390, with respectively moderate and high intensities as measured by BI. In addition, the obtained results show that a branch of Siberian high-pressure system extended to the west of Asia associated with a positive relative vorticity anomaly in the north of Iran, lead to vigorous cold air advection to the North and Northwest of Iran. The increase in eddy kinetic energy over a band stretched from the North Atlantic to the Mediterranean and Black Seas in Aban 1390 was associated with an increase in the strength as well as the zonal and meridional extensions of the subtropical jet. Concerning energy diagnostics, the positive anomalies of the ageostrophic and total flux convergence over Iran indicate that the country was a favorable region for receiving large amounts of energy. Also, the flux vectors demonstrate that the main passage of this energy to Iran was through a north–south extent that included an emission area over the Black Sea. This was further confirmed by the analysis of baroclinic generation, which showed a positive anomaly over the Black Sea. The analysis also shows that the low-frequency phenomena and teleconnection patterns, including the positive phases of the North Atlantic Oscillation (NAO) and the Arctic Oscillation (AO), and the positive phase of the East Atlantic–West Russia (EA–WR) may have played a part in shaping the climate anomaly over Iran in Aban 1390. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Large-scale dynamics, anomaly, Blocking, baroclinic generation, ageostrophic flux, total flux | ||
| مراجع | ||
|
اسبقی، ق.، 1393، بررسی اثرات برون‌حاره‌ای نوسان شبه‌دوسالانه بر پوشن‌سپهر میانی و زیرین. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران. حسین‌پور، ف.، 1388، بررسی بی‌هنجاری آب‌وهوایی زمستان 1386 از دیدگاه دینامیک بزرگ‌مقیاس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران. حسین‌پور، ف.، محب‌الحجه، ع. ر. و احمدی گیوی، ف.، 1391، دینامیک مسیرهای توفان در زمستان 2007–2008 از دیدگاه انرژی، م. فیزیک زمین و فضا، 38(4)، 175–187. فهیمی، س.، احمدی گیوی، ف. و مزرعه‌فراهانی، م.، 1392، بررسی اقلیم‌شناختی بندال‌های آسیا و اروپا با دو شاخص در دورۀ 1950–2010، م. ژئوفیزیک ایران، 7(4)، 31–51. عباس‌زاده اقدم، ک.، محب‌الحجه، ع. ر. و احمدی گیوی، ف.، 1393، بررسی اثرهای اقلیم‌شناختی تاوه قطبی پوشن‌سپهر در منطقۀ جنوب‌غرب آسیا، م. فیزیک زمین و فضا، 40(4)، 127–138. علی‌زاده، ز.، 1392، بررسی بی‌هنجاری دما و بارش ایران در پاییز 1390 از دیدگاه دینامیک بزرگ‌مقیاس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران. محمدآبادی‌کمرئی، آ.، 1390، بررسی بی‌هنجاری آب‌وهوایی زمستان 1388 از دیدگاه دینامیک بزرگ‌مقیاس و مقایسه با زمستان 1386، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران. مقصودی فلاح، م.، 1392، اثر الگوی دورپیوند شرق – اطلس غرب آسیا (EA–WR) بر وردایی کم‌بسامد در منطقۀ جنوب‌غرب آسیا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران. میررکنی، م.، محب‌الحجه، ع. ر. و احمدی گیوی، ف.، 1392، نقش گردش‌های پوشن‌سپهر در بی‌هنجاری‌های اقلیمی زمستان‌های 1386 و 1388، م. ژئوفیزیک ایران، 7(1)، 104-89. Barnston, A. G. and Livezey, R. E., 1987, Classification, seasonality and persistence of low-frequency atmospheric circulation patterns. Mon. Wea. Rev., 115, 1083-1126.
Blunden, J. and Arndt, D. S., 2012, State of the climate in 2011, Special Supplement to Bull. Amer. Meteor. Soc., 93, 224 pp.
Chang, E. K. M., 2001, The structure of baroclinic wave packets, J. Atmos. Sci., 58, 1694-1713.
Chang, E. K. M., Lee, S. and Swanson, K. L., 2002, Storm track dynamics, J. climate, 15, 2163-2183.
Croci-Maspoli, M., Schwierz C. and Davies, H. C., 2007, Atmospheric blocking: Space-time links to the NAO and PNA, Climate Dyn., 29, 713-725.
Holton, J. R., 2004, An introduction to dynamic meteorology, Elsevier Academic Press, 535pp.
Jeong, J. H., Ou, T., Linderholm, H. W. and Kim, B. M., 2011, Recent recovery of the Siberian high intensity, J. Geophys. Res., 116, D23102, doi: 10.1029/2011JD015904.
Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M., Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Leetmaa,
A., Reynolds, B., Chelliah, M., Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J., Mo, K. C., Ropelewski, C., Wang, J., Jenne, R. and Joseph, D., 1996, The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project’. Bull. Amer. Meteor. Soc., 77, 437-472.
Kidston, J., Scaife, A. A., Hardiman, S. C., Mitchell, D. M., Butchart, N., Baldwin, M. P. and Gray, L. J., 2015, Stratospheric influence on tropospheric jet streams, storm tracks and surface weather. Nature Geoscience, 8, 433–440.
Latysheva, I. V., Belousova, E. P., Ivanova, A. S. and Potemkin, V. L., 2007, Circulation conditions of the abnormally cold winter of 2005/06 over Siberia. Russian Meteorology and Hydrology, 32, 572-575.
Nasr-Esfahany, M. A., Ahmadi-Givi, F. and Mohebalhojeh, A. R., 2011, An energetic view of the relation between the Mediterranean storm track and the North Atlantic Oscillation. Quart. J. R. Meteorol. Soc., 137, 749-756.
Thompson, D. W. J. and Wallace, J. M., 1998, The Arctic Oscillation signature in the wintertime geopotential height and temperature fields, Geophys. Res. Let., 25, 1297-1300.
Wen, M., Yang, S., Kumar, A. and Zhang, P., 2009, An analysis of the large-scale climate anomalies associated with the snowstorms affecting China in January 2008, Bull. Amer. Meteor. Soc., 137, 1111-1131.
Wiedenmann, J. M., Lupo, A. R., Mokhov, I. I. and Tikhonova, E. A., 2002, The climatology of blocking anticyclones for the Northern and Southern Hemispheres: Block intensity as a diagnostic, J. Climate, 15(23), 3459-3473.
Zhang, X., Lu, Ch. and Guan, Z., 2012, Weakened cyclones, intensified anticyclones and recent extreme cold weather events in Eurasia. Environ. Res. Lett., 7(4), 1-7.
Ziyin, Z., Daoyi, G., Miao, H., Dong, G., Xuezhao, H. and Yangna, L., 2009, Anomalous winter temperature and precipitation events in Southern China, J. Geogr. Sci., 19, 471-488
http://www.cpc.ncep.noaa.gov/data/indices/
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,555 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 699 |
||