پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,971,849 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,643,198 |
ارزیابی شاخص‌های کمّی و کیفی مسکن با رویکرد توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شهر سامان) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
| مقاله 4، دوره 4، شماره 2، تیر 1395، صفحه 197-221 اصل مقاله (956.44 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.59160 | ||
| نویسندگان | ||
| کرامت الله زیاری1؛ عزت الله قاسمی قاسموند2 | ||
| 1استاد دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| چکیده | ||
| نظریة توسعة پایدار با توجه به آثاری که در محیط فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی گذاشته، اخیراً مورد توجه شهرسازان و برنامه‌ریزان شهری واقع شده است. با توجه به اهمیت مسکن در ساختار شهرهای امروزی و زندگی شهروندان توجه به اصول توسعة پایدار در جهت عدالت فضایی و اجتماعی و ساختار کالبدی شهرها، مطلوبیت کمّی و کیفی کاربری‌ها به‌ویژه کاربری مسکونی و مقولة مسکن امری مهم است. لذا، هدف پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمّی و کیفی مسکن در شهر سامان است. روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش برای ارزیابی وضعیت شاخص‌های مسکن در نواحی چهارگانة شهر سامان، از سه مدل تصمیم‌گیری تاپسیس، ویکور و کوپراس استفاده شده است. در این پژوهش همچنین برای مقایسة زوجی معیارهای هر شاخص و وزن‌دهی به معیارها از مدل تحلیل شبکة ANP استفاده شده است. شاخص‌های به‌کار رفته در پژوهش حاضر شامل شش شاخص اجتماعی، اقتصادی، ریزدانگی، تراکمی، محیط‌زیستی و تسهیلات مسکن با رویکرد توسعة پایدار است. برای گردآوری داده‌های پژوهش از اطلاعات حاصل از داده‌های مرکز آمار ایران (1390)، طرح تفصیلی شهر سامان (1391) و مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه با حجم نمونة 320 خانوار استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مسکن شهر سامان متناسب رویکرد توسعة پایدار نیست و در بیشتر شاخص‌های مسکن در نواحی چهارگانة شهر سامان عدم برابری و ثبات وجود دارد، به‌طوری که در شاخص اجتماعی، نواحی 1 و 4 نسبتاً مطلوب، ناحیة 2 نامطلوب و ناحیة 3 نسبتاً نامطلوب، در شاخص اقتصادی ناحیة 1 نامطلوب، ناحیة 2 نسبتاً مطلوب و نواحی 3 و 4 مطلوب است. در شاخص ریزدانگی، نواحی 1 و 2 نامطلوب و نواحی 3 و 4 مطلوب است. در شاخص تراکمی، ناحیة 1 مطلوب، ناحیة 3 نسبتاً مطلوب و نواحی 2 و 4 وضعیت متوسطی دارد. در شاخص تسهیلات مسکن ناحیة 1 نامطلوب، ناحیة 2 مطلوب و نواحی 3 و 4، به‌ترتیب نسبتاً مطلوب و متوسط است؛ اما در شاخص محیط‌زیستی مسکن نواحی چهارگانة شهر سامان وضعیت نامطلوبی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توسعة پایدار؛ شاخص‌های مسکن؛ شهر سامان؛ مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره؛ مسکن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of qualitative and quantitative indices of housing by sustainable development approach (Case study: Saman City) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Keramatollah Ziari1؛ Ezatollah Ghasemi Ghasemvand2 | ||
| 1Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran | ||
| 2M.Sc. in Geography and Urban Planning, Sistan and Blouchestan University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction The Saman City has experienced remarkable urban population growth due to its location in the vicinity of Zayandehrud River and also its tourism-agricultural function. The population growth was resulted from rural migration into the city and also natural population growth rate. The population growth caused many problems including shortage in quantity of urban houses, young population, difficulties in urban development plans, rurban structure, poor standardized urban structures and urban planning, economic weaknesses, and also many problems in quality of housing. The purpose of this research is to assess qualitative and quantitative indices of housing by sustainable development approach. Therefore, the sustainable development is independent variable and economic, social, and physical, environmental, housing facilities are considered as dependent variables. Methodology This is an applied research by descriptive-analytical method. The required data have been gathered by literature review, library investigation and going to offices. Some of data have also been collected by comprehensive plans and from Iran statistical organization. The data have been gathered by field works and questionnaire instrument. The sampling has been conducted in two stages. A sample of 320 households has been selected by Cochran formula using simple random sampling from a population of 4558 households in the Saman City. Subsequently, the questionnaires have been distributed among the households by cluster sampling method. The data have been weighted by Super Decisions through ANP method. Then, the data have been analyzed by three models of TOPSIS, Vicor, and copros to investigate situation of housing indices in the districts of Saman City. Results and Discussion Social index To evaluate social index of housing, we have used four indices of social problems of housing, house safety against housebreaking, placidity in vicinity of the house, and existence of urban facilities near the houses. According to the results of the research, the areas older in urban residence have more suitable living situation. This is due to higher urban facilities. Economic index For this index, we have used two indices, the ratio of rending cost to family income and the ratio of rending cost to total costs of the family. The results indicated that the districts 3 and 4 have more suitable situation compared with the districts 1 and 2. Housing size index To evaluate the housing size index, the study area have been divided into 6 levels including houses of 0-50 m2, houses of 50-100 m2, houses of 100-150 m2, houses of 150-200 m2, houses of 200-300 m2, and houses of more than 300 m2. The results have indicated that the district 3 with score 0.077 is at the first rank and the district 2 with score of 0.993 is at the lowest rank. Density index To evaluate this index, we have used three indices of family intensity in house, number of rooms in family, and density of houses in building. The results have indicated that the district 1 is most suitable and district 3 is the least suitable. Housing facilities index To evaluate the index of housing facilities, we have employed eight indices of electricity, phone, water, gas, cooling and heating system, bathroom, and toilet. The results have indicated that the district 2 with the score of 0.816 of TOPSIS Model has the first rank and the districts of 3, 4, and 1 are ranged from 2 to 4 in the ranking. Environmental index of housing To evaluate this index, we also have used 7 factors. The results have revealed that the districts of the Saman City are not in suitable condition in terms of environmental situation. Conclusion The results of the research in Saman City indicated that many of the indices revealed unsuitability in urban houses and there is no stability and equality as the main components of sustainable development. Therefore, it can be concluded that the housing in Saman City is not according to the standards of sustainable development. The results of this study are consistent with the results of Bazi et al. about the lack of stability in housing in Hajiabad City. The reason for this consistency is acceptable feedback. Therefore, this study like other investigations suggests instability in urban housing based on qualitative and quantitative indices. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Housing, housing indicators, Saman City, Sustainable Development | ||
| مراجع | ||
|
آقاصفری، عارف؛ امیری، حکمت (1389). ویژگی‌های کمّی و کیفی مسکن در بافت تاریخی شهر یزد (1385-1355)، فصل‌نامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 1(2): 67-82. احدنژاد، محسن؛ پاتو، ولی؛ نادری، افشین؛ یزدانی، محمدحامد (1391). ارتقای کیفی مساکن شهری برای رسیدن به توسعة پایدار، اولین کنفرانس ملی بنای ماندگار، اسفند، مشهد. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ قاسمی، عزت‌الله (1394). ارزیابی شاخص‌های کالبدی مسکن شهری با رویکرد توسعة پایدار (نمونة موردی شهر سامان)، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 7(26): 83-104. بزی، خدارحم؛ کیانی، اکبر؛ راضی، امیر (1389). بررسی و تحلیل برنامهریزی توسعة مسکن پایدار در شهر حاجی‌آباد، فصلنامة جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، بروجرد، 3: 25-46. بهرامی، رحمت‌الله (1390). تحلیلی بر وضعیت مسکن روستایی در استان کرمانشاه، مسکن و محیط روستا، 134: 95-104. پرهیز، فریاد؛ صمصام شریعت، جمال دین؛ کریمیان، مسعود؛ زیاری، کرامت‌الله؛ جمینی، داوود (1391). تحلیلی بر وضعیت مسکن در استان لرستان با استفاده از مدل‌های تحلیل عاملی (تاکسونومی عددی و ویلیامسون)، فصلنامة برنامهریزی منطقه‌ای، 8: 29-42. پورمحمدی، محمدرضا (1391). برنامهریزی مسکن، چاپ چهارم، انتشارات سمت، تهران. حبیبی، سید محسن؛ مسائلی، خدیجه (1370). مسکن حداقل، چاپ دوم، انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی، تهران. حبیب، فرح (1383).دوباره بر مسکن، فصلنامة مسکن و انقلاب بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 106: 14-29. حکمت‌نیا، حسن؛ انصاری، ژینوس (1391). برنامهریزی شهر با توسعة پایدار، نشریة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(79): 191-207. حکمت‌نیا، حسن؛ موسوی، میرنجف (1385). کاربردمدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیه‌ای، انتشارات علم نوین، یزد. حکیمی، هادی؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ پرهیزکار، اکبر؛ مشکینی، ابوالفضل؛ پورطاهری، مهدی (1390). ارزیابی شاخص‌های کمّی و کیفی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی ایران (مطالعة موردی: جمشیدآباد خوی)، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، 22(44): 197-210. دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن (1370). تهران. ذاکریان، ملیحه؛ موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی (1392). مسائل زیست‌محیطی و توسعة پایدار شهرستان‌های استان یزد، فصلنامة جغرافیا، 11(39):292-315. ربیعی‌فر، ولی‌اله؛ زیاری، کرامت‌اله؛ حقیقت نائینی، غلامرضا (1392)، ارزیابی توسعة پایدار شهر زنجان از دیدگاه زیست‌محیطی بر پایة تکنیک sowat، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 4(19): 105-130. رضایی‌راد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی؛ بمانیان، محمدرضا (1390). سنجش میزان تأثیر پارامترهای کمّی و کیفی بر قیمت مسکن با مدل هدانیک، نمونة موردی: محلة نارمک، فصلنامة مطالعات مدیریت شهری، 3(8): 59-68. زیاری، کرامت‌الله؛ زرافشان، عطاالله (1385). بررسیتغییرات کمّی و کیفی مسکن در شهر مراغه و پیش‌بینی مسکن موردنیاز تا سال 1402، مجلة جغرافیا و توسعه، 4(8): 85-105. سپهوند، رضا؛ عارف نژاد، محسن(1392). اولویت‌بندی شاخص‌های توسعۀ پایدار شهری با رویکرد تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی گروهی (مطالعۀ موردی در شهر اصفهان) فصلنامۀ مطالعات برنامهریزی شهری، 1(1):43-59 سرتیپی پور، محسن (1383). آسیب‌شناسی ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺴﮑﻦ در اﯾﺮان، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣة ﺻﻔﻪ، 39: 23-44. سعیدنیا، احمد (1387). کتاب سبز شهرداری‌ها نظام مراکز شهری و فضاهای مسکونی، جلد چهارم، معاونت پژوهش و امور پژوهش‌های کاربردی دانشگاه مازندران. شفقی، سیروس؛ خوب آیند، سعید (1380). شیوه‌های تأمین مسکن برای افراد کم درآمد شهری، مجلۀ مسکن و محیط روستا، 96 و95 : 63-77 . شهریاری، کمال‌الدین (1378). مشکل مسکن در ایران ریشه‌ها و راه‌حل‌ها، نشریة سیاست روز، 14. عبدی قهرودی، علی‌محمد (1385). ارزیابی سیاست‌های بخش مسکن کشور با تأکید بر دورة پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد شهرسازی، به راهنمایی فرخ مشیری، دانشکدة معماری و شهرسازی گروه برنامهریزی شهری و منطقه‌ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. عزیزی، محمدمهدی (1383). جایگاه شاخص‌های مسکن در فرایند برنامهریزی مسکن، نشریة علمی پژوهشی هنرهای زیبا، فصلنامة علمی- پژوهشی هنرهای زیبا تهران، (پاییز)، تهران، 17: 31-42. قادرمرزی، جمیل (1393). بررسی وضعیت شاخص‌های کمّی و کیفی مسکن با رویکرد توسعة پایدار، نمونة موردی: شهر دهگلان، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، به راهنمایی عیسی ابراهیم‌زاده، دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، زاهدان. قاسمی قاسموند، عزت‌الله (1394). تحلیل و ارزیابی وضعیت مسکن شهری با رویکرد توسعة پایدار، نمونة موردی: شهر سامان، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، به راهنمایی عیسی ابراهیم‌زاده، دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشکدۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، زاهدان. لطفی، حیدر؛ احمدی، علی؛ حسن‌زاده فرجود، داود (1388). شاخص‌ها و مؤلفه‌های ضروری در برنامهریزی و سیاست‌گذاری مسکن روستایی در ایران، فصلنامة آمایش سرزمین، 7: 105-128. مخبر، عباس، (1363). ابعاد اجتماعی مسکن، ترجمة مرکز مدارک اقتصادی-اجتماعی، انتشارات سازمان برنامه. تهران. مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن، چهارمحال و بختیاری. ملکی، سعید؛ شیخی، حجت (1388). بررسی نقش شاخص‌های اجتماعی مسکن در سطح استان‌های کشور با استفاده از روش شاخص ترکیبی توسعۀ انسانی، فصلنامة مسکن و محیط روستا، 127: 84-107. ملکی، سعید (1382). بررسی نقش شاخص‌های اجتماعی مسکن در برنامهریزی توسعة مسکن در شهر ایلام، فصلنامة مسکن و انقلاب، 104: 60-76. ملکی، سعید (1390). بررسی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان اهواز، مسکن و محیط روستایی، 129(29): 32-49. مهندسین مشاور معمار و شهر ساز آرمان‌شهر (1391). طرح تفصیلی شهر سامان. نصیری، معصومه (1385). توزیع جغرافیایی مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری و رابطه آن با اعتیاد با تأکید بر شهر بابل، مجلة مطالعات اجتماعی ایران، 1(3). هادی‌زاده زرگر، صادق؛ وحید هاشمی امری؛ محمدمسعود، (1391). سنجش توسعه‌یافتگی مناطق شهری اصفهان در بخش مسکن، فصلنامة مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، 17: 85-110. Arnott, R. (2008). Housing Policy in Developing. Countries: The Importance of the Informal Economy, World Bank, Commission on Growth and Development, p.11.
Bull, g (1998) the economic of hossing in balchin, p and rodhen, hossing the essetenal faundishions rrutledage,london and new york
Buckly, R. & Kalarickal, J. (2005). Housing Policy in Developing Countries Conjectures and Refutations, World bank res obs, 233-257.
Choguill, Charles L. (2007). The search for policies to support sustainable housing, Habitat International, 31: 149.
Filali, R. (2012). Housing conditions in Tunisia: the quantity-quality mismatch, J. Hous and the Built Environ 27: 317–347.
Gallent, N. & Robinson, S.(2011). Local perspectives on rural housing affordability and implications for the localism agenda in England, Journal of Rural Studies, July, 27: 297-307.
Graham,H; Colin, H. (2005). Sustainable Cities, published in the Taylor & Francis e-Library, 1-326.
Holden, E.; Linnerud, K.; Banister, D. (2013). Sustainable passenger transport: Back to Brundtland, Transportation Research Part A, 54: 67–77.
King, P., Alder shot, Ash gate (2005). A social philosophy of hosing, Habitat International, 29: 611-388.
Kumar Dey, P., Nath Ghosh, D., Chand Mondal, A. (2011). A MCDM Approach for Evaluating Bowlers Performance in IPL; Journal of Emerging Trends in Computing and Information Sciences, November, 2: 11.
Sullivan, e., Peter M. Ward (2013). Sustainable housing applications andpolicies for low-income self-build and housing rehab, Habitat International, 36(2). April: 312–323.
World Bank (2008). Dhaka: improving the living conditions for the urban poor, Bangladesh Development Series Paper No. 17. The World Bank Office, Dhaka. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,682 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,508 |
||