سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,225
تعداد مقالات67,685
تعداد مشاهده مقاله114,963,700
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,637,498
قربانی, مهدی, عوض پور, لیلا, راسخی, ساره. (1395). تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی). , 5(2), 273-294. doi: 10.22059/jisr.2016.59243
مهدی قربانی; لیلا عوض پور; ساره راسخی. "تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)". , 5, 2, 1395, 273-294. doi: 10.22059/jisr.2016.59243
قربانی, مهدی, عوض پور, لیلا, راسخی, ساره. (1395). 'تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)', , 5(2), pp. 273-294. doi: 10.22059/jisr.2016.59243
قربانی, مهدی, عوض پور, لیلا, راسخی, ساره. تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی). , 1395; 5(2): 273-294. doi: 10.22059/jisr.2016.59243

تحلیل سرمایة اجتماعی شبکة زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقة مورد مطالعه: روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی)

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 5، دوره 5، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 273-294    اصل مقاله (1.09 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2016.59243
نویسندگان
مهدی قربانی* 1؛ لیلا عوض پور2؛ ساره راسخی3
1استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2دانشجوی دکترای مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3دکترای مرتعداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده
توانمندسازی، یکی از مفاهیم اساسی توسعۀ اجتماعی محسوب می‌شود. درواقع، ظرفیت‌سازی و توانمندسازی روستاییان و تشکل‌ها، از پیش‌شرط‌های توسعة پایدار است. در این پژوهش، سرمایۀ اجتماعی شبکة زنان روستایی، از طریق تکمیل پرسشنامة تحلیل شبکه‌ای و مصاحبة مستقیم با اعضای گروه‌های توسعة روستایی زنان بررسی می‌‌‌شود. این پژوهش، در روستای بزیجان از توابع شهرستان محلات استان مرکزی صورت گرفته است. روستای بزیجان، تحت پوشش پروژة الگوی ایرانی مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی است. پژوهش با رویکرد شبکه‌های اجتماعی انجام گرفت. در این راستا، کارگاه‌های مشارکتی بسیج منابع اجتماعی در روستا برگزار شد که خود زمینه‌ساز تشکیل گروه‌های توسعة زنان روستایی بود. به‌‌‌منظور تحقق توانمندسازی اجتماعی باید مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی مانند مشارکت و اعتماد در میان افراد تقویت شود. در این راستا، پیوندهای اعتماد و مشارکت میان 78 زن عضو در گروه‌های توسعة روستایی (تمامی اعضا) در منطقة مورد بررسی با استفاده از شاخص‌های کمی سطح کلان شبکه بررسی شد و سرمایۀ اجتماعی زنان در مراحل مختلف پیش از اجرای پروژه، مرحلة گروه‌بندی و مرحلة تشکیل صندوق اعتباری خرد سنجش شد. نتایج نشان می‌‌‌دهد میزان سرمایۀ اجتماعی و به‌تبع آن، سرعت گردش پیوندهای اعتماد و مشارکت پیش از اجرای پروژه در حد متوسط بوده و طی مراحل تشکیل صندوق اعتباری خرد افزایش یافته است. از این‌رو، می‌توان گفت که اجرای این پروژه- که بر تقویت سرمایۀ اجتماعی تأکید دارد- میزان سرمایۀ اجتماعی را در شبکة روابط زنان روستای بزیجان افزایش داده است.
کلیدواژه‌ها
سرمایه اجتماعی؛ بسیج منابع اجتماعی؛ توانمند سازی جوامع محلی؛ تحلیل شبکه اجتماعی؛ روستای بزیجان
عنوان مقاله [English]
Social Capital Analysis of Rural Women Network in Line with Empowerment of Local
نویسندگان [English]
Mehdi Ghorban1؛ Leila Avazpour2؛ Sare Rasekhi3
چکیده [English]
Empowerment is a key concept in social development and it is considered as an important strategy for regional and rural development. As a matter of fact, capacity building and empowerment of villagers and associations is prerequisite of sustainable development. Present study is an attempt to investigate the social capital of rural women network through network analysis approach, distribution of network analysis questionnaire, and direct interview with members of rural women’s development groups. This study was conducted in Bazijan village, Mahallat County in Markazi province, which is covered by the project of Iranian pattern of participation and empowerment of local communities, by social network approach. Accordingly, participatory workshops of social resource mobilization were hold in the village which laid the foundation of rural women development groups. Empowerment doesn’t occur unless components of social capital such as participation and trust are strengthened between actors. Therefore, participation and trust ties were scrutinized by macro network quantitative indexes and women’s social capital was measured in three stages; prior to project implementation, during grouping, and once micro credit fund was formed. It was revealed that the level of social capital and consequently the pace of participation and trust ties turn was average prior to project but it boosted once micro credit fund was formed. Thus, definitely this project aimed at social capital reinforcement could enhance the level of social capital among members of Bazijan village women’s network.
کلیدواژه‌ها [English]
Social capital, Social Resources Mobilization, Local Communities Empowerment, Social network analysis, Bazijan Village
مراجع
 

ابراهیمی، فریبا و همکاران (1393)، «تحلیل شبکۀ اجتماعی ذی‌‌‌نفعان محلی در برنامة عمل مدیریت مشارکتی منابع آب (مطالعة موردی: رودخانة جاجرود در حوزة آبخیز لتیان- روستای دربندسر»، مجلة علوم و مهندسی آبخیزداری، شمارة 25: 47- 56.
اسماعیلی، آسیه و فوادی، فاطمه (1393)، بررسی میزان مشارکت زنان در توسعۀ روستایی (نمونۀ موردی: روستای خورزان شهرستان دامغان)، اولین همایش ملی زن و توسعۀ پایدار روستایی، مشهد.
اشرف حامدی، علی (1385)، «چگونگی مشارکت زنان در تشکل‌های اقتصادی- اجتماعی روستاییان استان گلستان»، شمارة 275: 101- 125.
بدری، علی و همکاران (1392)، «نقش مدیریت محلی در ارتقای تاب‌آوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب (مطالعة موردی: دو حوضة چشمه کیلة شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت»، مجلة مدیریت بحران، شمارة 1: 39- 50.
تاجبخش، کیان (1384)، سرمایۀ اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، تهران: انتشارات نشر و پژوهش شیرازه.
دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست (1383)، کارگاه هم‌اندیشی مشارکت جوامع محلی نواحی تحت حفاظت سازمان محیط زیست، تهران.
راستین، محمد و همکاران (1393)، نقش توانمندسازی زنان در مدیریت پایدار منابع طبیعی (مطالعۀ موردی: روستای فروان در طرح بین‌المللی مدیریت پایدار منابع آب و خاک حبله‌‌‌رود، استان سمنان)، اولین همایش ملی زن و توسعة پایدار روستایی، مشهد.
راسخی، ساره (1393)، تحلیل شبکۀ اجتماعی در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مدیریت مشارکتی مرتع (مطالعۀ موردی: استان فارس)، رسالۀ دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
راسخی، ساره؛ قربانی، مهدی؛ مهرابی، علی‌اکبر و جوادی، سیداکبر (1395)، تحلیل شبکة تلفیقی نهاد- بهره‌بردار در برنامة عمل مدیریت مشارکتی مرتع، فصلنامة مرتع و آبخیزداری، شمارة 2: دورة 69، زیر چاپ، 217- 232.
رحیمی بالکانلو، خدیجه (1393)، امکان‌سنجی ارزیابی پایداری سرزمین با استفاده از تلفیق تحلیل شبکۀ اجتماعی و تحلیل عملکرد چشم‌انداز (LFA) (منطقۀ مورد مطالعه: استان سمنان)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
رستمی، فرحناز و همکاران (1392)، «وضعیت سرمایۀ اجتماعی در بین زنان روستایی سرپرست خانوار»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، شمارۀ 51: 7- 23.
رسول‌زاده، محمد (1387)، «ارائۀ الگوی مفهومی از شاخص‌های پایداری در توسعۀ روستایی»، مجموعه‌‌‌مقالات اولین همایش ملی مدیریت و توسعۀ کشاورزی پایدار در ایران، اهواز: 17- 22.
رضایی، محمدرضا (1392)، «ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری دربرابر سوانح طبیعی (مطالعۀ موردی: زلزله‌های محله‌های شهر تهران)»، فصلنامۀ علمی و پژوهشی مدیریت بحران، شمارۀ 3: 27- 38.
روزی‌طلب، غلامرضا (1377)، «تازه‌ترین آمار از میزان مشارکت زنان در اقتصاد روستایی»، روزنامۀ ایران، سال سوم، شمارۀ 795: 16.
گزارش طرح توانمندسازی جوامع محلی (1393)، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، دفتر ترویج و مشارکت مردمی، تهران.
سالاری، فاطمه (1393)، مدل‌سازی و تحلیل شبکۀ تصدی‌گری آب در حوضۀ آبخیز رزین کرمانشاه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
شادی‌طلب، ژاله (۱۳۸۱)، توسعه و چالش‌های زنان ایران، تهران: نشر قطره.
شریفیان ثانی، مریم (1380)، «مشارکت شهروندی، حکمروایی شهری و مدیریت شهری»، فصلنامة مدیریت شهری، شمارۀ 8: 42- 55.
شفیعی، مهدی و همکاران (1392)، مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و برنامه‌ریزی توسعۀ روستایی، مشهد: انتشارات شعرا.
شمسی، زهرا؛ محبعلی‌پور، منیره و الوداری، حسن (1394)، «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی»، مدیریت سرمایۀ اجتماعی، شمارۀ 1: 113- 117.
شیروانیان، عبدالرسول و نجفی، بهاءالدین (1390)، «بررسی نقش سرمایة اجتماعی بر رفاه و کاهش فقر روستایی، مطالعة موردی: محدودة شبکة آبیاری و زهکشی درودزن»، مجلة اقتصاد کشاورزی، شمارة 25: 3- 35.
طراوتی، حسین (1381)، دستور کار 21، ترجمة سازمان محیط زیست، تهران.
عبداللهی، محمد (1383)، «زنان و نهادهای مدنی، مسائل و موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان در ایران»، مجلة جامعه‌شناسی ایران، شمارة 2: 63- 99.
علوی‌تبار، علیرضا (1379)، مشارکت در ادارة امور شهرها، بررسی الگوی مشارکت شهروندان در ادارة امور شهرها، جلد اول، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.
قربانی، مهدی (1391)، نقش شبکه‌های اجتماعی در سازوکارهای بهره‌برداری از مرتع (مطالعة موردی: منطقة طالقان)، رسالۀ دکتری مرتعداری، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران.
·قربانی، مهدی و همکاران (1392)، «تحلیل سیستم شبکة اجتماعی در مدیریت مشارکتی مرتع (مطالعة موردی: منطقة طالقان- روستای ناریان)»، مجلة مرتع، شمارۀ 47: 1- 85.
قربانی، مهدی (1393)، گزارش طرح ملی تحلیل شبکه‌های اجتماعی: مدل‌سازی، سیاست‌گذاری و اجرای مدیریت مشارکتی منابع طبیعی (فاز اول)، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران.
 قربانی، مهدی (1394)، گزارش طرح الگوی ایرانی مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی با رویکرد شبکۀ اجتماعی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
 قربانی، مهدی (1394)، تحلیل و ارزیابی شبکه‌های اجتماعی- سیاستی تشکل‌های مردمی، نهادها و صندوق‌های توسعۀ پایدار جوامع محلی (استان خراسان جنوبی، شهرستان سرایان)، پروژۀ بین‌المللی RFLDL.
کاظمیان، غلامرضا و شفیعا، سعید (1393)، «بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی ساکنان با پایداری توسعه در محلۀ غیررسمی شمیران‌‌‌نو»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 2: 1- 24.
کریم، محمدحسین و هاشمی، ابوالحسن (1388)، «نظرسنجی از روستاییان درمورد چالش‌های توسعة پایدار روستایی (مطالعة موردی: دهستان ساروق، شهرستان اراک)» فصلنامة روستا و توسعه، شمارة 2: 155- 178.
گل‌‌‌شیری اصفهانی، زهرا گل‌شیری اصفهانی و همکاران (1388)، «تأثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستاییان (مطالعة موردی: بخش گندمان، شهرستان بروجن)»، فصلنامة روستا و توسعه، شمارة ۱: 147- 167.
مبشری، محمد (1387)، «سرمایۀ اجتماعی چیست»، روزنامة همشهری، شمارة 4679: 16.
میرمحمدصادقی، میلاد (1391)، تحلیل شبکه‌های اجتماعی با Node XL، تهران: انتشارات دانشگاهی کیان.

Alston, M. (2001), Social Capital in Rural Australia, Director, Center for Rural Social Research Charles Sturt University.
Bhalla, A. and Frederic L. (2004), Poverty and Exclusion in a Global World, Macmillan, 264 p.
Barber, B. (1983), The Logic and Limits of Trust, New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Bisung, E. and Elliott, S. (2014), “Toward a Social Capital Based Framework for Understanding the Water-Health Nexus”, Journal of Social Science & Medicine, 108: 194–200.
 Bodin, O., Crona, B. and Ernstson, H. (2006), “Social Networks in Natural Resource Management What’s There to Learn from a Structural Perspective”, Ecology & Society, No 11(2): r2. [online] URL: http://www.ecologyandsociety.org/vol11/iss2/resp2/.
Bodin, O. and Prell, C. (2011), Social network in Natural Resources Management, Cambridge University Press.
Bullen, P. and Onyx, J. (1999), “Social Capital: Family Support Services and Neighbourhood and Community Center in New South Wales”, Family Support Services Association and Sydney, Available at: http://www.mapl.com.au/A12.htm.
Coleman, J. (1990), Foundations of Social Theory, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Davenport, M. A., Leahy, J. E., Anderson, D. H. and Jakes, P. J. (2007), “Building trust In Natural Resource Management within Local Communities”: A Case Study of the Midewin National Tallgrass Prairie, Environmental Management, No3: 353-368.
De Haan, A. (2001), Social Exclusion Enriching the Understanding of Deprivation, University of Sussex.
Earle, T. and Cvetkovich, G. T. (1995), Social Trust: Toward a Cosmopolitan Society, New York: Prager.
Jatel, N. (2013), Using Social Network Analysis to Make Invisible Human Actor Water Governance Networks Visible – the Case of the Okanagan Valley, A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of MA in the college of graduate studies (Interdisciplinary Studies) the University of British Columbia.
Leahy, E. and Anderson, H. (2008), “Trust Factors in Community–water Resources Management Agency Relationships”, Journal of Landscape and Urban Planning, No 87: 100–107.
Lucas, J. (1988), Social Capital and Social Capital Indicators, Adelaide: University of Adelaide.
Mariola, J. (2012), “Farmers, Trust, and the Market Solution to Water Pollution: The Role of Social Embeddedness in Water Quality Trading”, Journal of Rural Studies, No 28: 577-589.
Moser, P. and Hulme, D. (1996), “Micro Interprice Finance: Is There a conflict between Growth and Poverty Alleviation”, World Development, No 5: 783-790.
Nath, T. k., Inoue M. and Pretty J. (2010), “Formation and Function of Social Capital for Forest Resource Management and the Improved Livelihoods of Indigenous People in Bangladesh”, Journal of Rural and Community Development, No 3: 104–122.
Petrou, A. and Daskalopoulou, I. (2013), “Social Capital and Innovation in the Services Sector”, European Journal of Innovation Management, No 1: 50-69.
Pretty, J. (2003), “Social Capital and the Collective Management of Resources”,Journal of Science, No 302: 1912- 1914.
Pretty, J. and Ward, H. (2001), “Social Capital and the Environment”, Journal of World Development, No 2: 209–227.
Putnam, R. D. (1995), “Tuning in, Tuning out: The Strange Disappearance of Social Capital in America”, Political Science and Politics, No 4:1-20.
Stern, M. J. and Baird, T. D. (2013), “Trust Ecology and the Resilience of Natural Resource Management Institutions”, Ecology and Society, No 2:14-23.
Suzuki, E., Takao, S., Subramanian, S. V., Komatsu, H., Doi, H. and Kawachi, I. (2010), “Does Low Work Place Social Capital Have Detrimental Effect on Worker’s Health”, Social Science and Medicine, No 70: 1367-1372.
Taylor, j. (2002), “Sustainable Development a Dubious Solution in Search of a Problem”, Journal of Policy Analysis, No 449: 1-49.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,895
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,131


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب