در تاریخ فقه شیعه، همواره این انگاره وجود داشته است که کودکان در هر حال دارای تکلیف نیستند و کیفر اخروی ندارند. این اندیشۀ غالب، مشتمل بر رهاورد آزادانگاری برای کودکان مراهق است که پیامدهای تربیتی و اجتماعی ناگواری دارد. رویکرد یادشده در سدۀ اخیر توسط محقق نایینی به چالش کشیده شده است. ایشان بر این باور بودند که کودکان ممیز، در احکام عقل مستقل دارای کیفر اخروی هستند. این نظریه به‌دلیل معارضه با حدیث «رفع‌القلم» با اشکال همۀ متأخران همراه شده است، جز برخی از معاصران که تنها حکم به کیفر داشتن چنین کودکی کرده‌اند؛ بدون اینکه مشکل معارضه با حدیث یادشده را حل کنند.
تحقیق حاضر با روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای و با تحلیل بینامتنی برای کشف اندیشه‌های پیشین و پسین از نظریۀ محقق نایینی، این نظریه را با یک تصحیح یعنی اختصاص به کیفر داشتن کودک در تخلف از مستقلات عقلیه‌ای که با امتنان بر غیر او منافی باشد، بازسازی و بازآفرینی کرده و اشکال افراد یادشده را با اثبات تضییق ذاتی حدیث مذکور به غیرمستقلات عقلیه پاسخ داده است.
Punishment in Hereafter for Immature Children Violating Right of Others
نویسندگان [English]
Mostafa Hamadani
Student of Qom Seminary
چکیده [English]
In history of Shia jurisprudence, it is supposed that children have no duty and obligation, so there is no punishment in hereafter for them. This dominant idea is considered a kind of freedom for immature children and has unpleasant educational and social consequences. In recent century above- mentioned approach is challenged by one researcher called Naeini; but his theory about children punishment in independent sentences of intellect is not accepted by late-comers due to its conflict with hadith of Raf' al-Qalam while some contemporary scholars decree a punishment for such children without solving the problem of its conflict with the mentioned hadith.
This study is done by documentary- library method and intertextual analysis to discover the ideas before and after Naeini about this theory. This theory is rebuilt and recreated by allocating punishment for children that violate intellectual sentences (or orders), because God forgives sin and violation related to him and God's forgiveness and kindness does not cover violation in other human rights, accordingly problem of mentioned people is answered by proving inherent restriction of mentioned hadith toward independent intellectual sentences.
کلیدواژه‌ها [English]
Naeini the researcher, intellectual sentences (or orders), immature children, punishment of immature children
مراجع
قرآن کریم.
آرون، ریموند (1387ش). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمۀ باقر پرهام، چاپ نهم، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
ابن أبی‌الحدید، عبدالحمید (1404ق). شرح نهج البلاغة، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
