تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,484 |
تعداد مقالات | 70,042 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,037,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,272,809 |
ماهیت وفای به عهد در فقه و حقوق | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 1-15 اصل مقاله (213.01 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2016.60139 | ||
نویسنده | ||
زهرا اکرمی* | ||
دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | ||
چکیده | ||
موضوع تعهد هر چه باشد، اعم از تسلیم عین (معین، کلی در معین یا کلی در ذمّه) یا منفعت، فعل یا ترک فعل، با انجام آن از سوی متعهد، وفای به عهد انجام میشود. در این که تسلیم موضوع تعهد از نظر حقوقی چه ماهیتی دارد و عمل اجرای تعهد نیازمند توافق متعهد و متعهدٌله است یا تنها با اراده یک طرفه مدیون تحقق مییابد یا این که اراده انشایی در تحقق آن هیچ مدخلیتی ندارد، بین حقوقدانان اختلافنظر وجود دارد. در این میان، تسلیم عین کلی با توجه به اختلاف نظرهایی که در ماهیت عقد بیع عین کلی وجود دارد، اهمیت بیشتری داشته و بررسی ماهیت حقوقی آن، نگاهی مبنایی با دیدی گسترده و فلسفی میطلبد. از این نوشتار چنین به دست میآید که اراده انشایی در ماهیت تسلیم نقشی نداشته، اراده غیر انشایی تنها در تعیین مصداق مال کلی مؤثر است و لزوم تعیین مصداق و اذن متعهد به مشتری نباید این توهم را ایجاد کند که در این گونه موارد، "تسلیم" یک عمل حقوقی است. حقوق غرب از اعتبار دو مفهوم "مال کلی" و "ذمه" ناتوان مانده است و در نظریه مادی تعهدات، هنگام بحث از مالیت تعهد، چیزی جز اعیان خارجی و اموال به ذهن متبادر نمیشود و به همین دلیل نتوانسته اند بر بیع عین کلی اثر آنیِ مالکیت و نقل مالکیت از زمان انشای عقد را مترتب سازند و در نتیجه بیع عین کلی را عملاً تملیک ندانسته، بلکه از مقوله تعهدات به شمار آورده اند. اما در حقوق اسلام با پذیرش مفهوم عام مالکیت و عین کلی و مفهوم ذمه میتوان مدعی شد که تسلیم در تمام مصادیق خود، یک واقعه حقوقی است. تسلیم مال کلی، ماهیت انشائی نداشته و تنها تطبیق عین کلی بر مصداق است. مقبولیت این نظر را در آثار فقها نیز میتوان دید تا جایی که مرحوم کاشفالغطاء به صراحت ماهیت تسلیم را از جهت واقعه حقوقی توجیه می کند. | ||
کلیدواژهها | ||
تعهد؛ دین؛ حق شخصی؛ ذمّه؛ عهده؛ مالکیت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Nature of Fulfillment of Obligation in Jurisprudence and Law | ||
نویسندگان [English] | ||
zahra akrami | ||
چکیده [English] | ||
Delivery in the Iranian law has two specific and general meanings. The strict meaning of delivery is to hand over the substance to another person. But delivery in its broad meaning includes handing over of substance, interests, and action. This broad meaning of delivery is almost synonymous with performing contracts or doing the obligations of contracts. The Civil Code of Iran has mentioned the delivery rules governing or performing the contracts sporadically. Volition has no role in Essence but is only effective in the case of a general substance. The customer shall be obliged to apply the necessary permission to create the illusion that in such cases delivery is a legal action. Foreign law is unable to identify a general and credit obligation because the general substance’s sale isn’t given possession but has been considered as an obligation. In Islamic law and religious jurisprudence, ownership in its general sense has been accepted, general substance’s sale is given possession and general substance’s delivery is a legal incident. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
debt, personal right, obligation, undertaking, Ownership | ||
مراجع | ||
[1]. آل کاشفالغطاء، محمد حسین (1359) تحریرالمجله، جلد اول، نجف، مکتبه المرتضویه. [2]. آل کاشفالغطاء، محمد حسین (1359) تحریرالمجله، جلد دوم، نجف، مکتبه المرتضویه. [3]. امامی، سیدحسن (1381) حقوق مدنی، جلد 1، چاپ 22، تهران، اسلامیه. [4]. باقری، احمد (1384) فقه مدنی- عقود تملیکی"بیع و اجاره"، چاپ 1، تهران، سمت. [5]. باقری، احمد (1382) بررسی تحلیلی مبانی فقهی قانون مدنی (سقوط تعهدات)، چ 1، تهران، انتشارات آن. [6]. جوانمردی، ناهید (1385) ماهیت وفای به عهد و بررسی مصادیق آن، پژوهش حقوق و سیاست، شماره 4، سال 3، صص 68-45. [7]. جعفری فشارکی، محمد (1381) ماهیت حقوقی وفای به عهد، نشریه خبرنامه کانون وکلای دادگستری ـ منطقه اصفهان، شماره پیاپی 2، سال 1، صص 22ـ9. [8]. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1346) ترمینولوژی حقوق، تهران، انتشارات ابن سینا. [9]. ستوده تهرانی، حسن (1349). حقوق تجارت، جلد 1، تهران، نشر مؤلف. [10]. شهیدی، مهدی (1383) سقوط تعهدات، چاپ 6، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد. [11]. صدر، سید محمدباقر (؟)، جزوه درسی حواله، تقریر سید علی حائری، دانشگاه قم. [12]. صفایی، حسین (1351) حقوق مدنی ـ تعهدات و قراردادها، جلد 2، تهران، مؤسسه عالی حسابداری. [13]. صغیری، اسماعیل (1391). جزوه درسی فلسفه حق، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. [14]. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (1376) عروه الوثقی، جلد 2، چاپ 4، قم، دار التفسیر (اسماعیلیان). [15]. عرفانی، محمود (1381). حقوق تجارت، جلد 1، چاپ 1، تهران، نشر میزان. [16]. علی احمدی جشفقانی، حسین (1375) اجرای تعهد قراردادی، چاپ 1، ورامین، انتشارات برهمن. [17]. قاسمزاده، سید مرتضی (1377) تأثیر متقابل عقد و قبض و تسلیم، دیدگاههای حقوقی، شماره 9، صص 118- 87. [18]. قنبری، محمدرضا (1372) مجموعه مقالات حقوقی، چاپ 1، تهران، گنج دانش. [19]. کاتوزیان، ناصر (1378) حقوق مدنی، جلد 1، چاپ 7، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا. [20]. کاتوزیان، ناصر(1376) قواعد عمومی قراردادها، جلد 1، چاپ 2، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا. [21]. کاتوزیان، ناصر(1376) قواعد عمومی قراردادها، جلد 3، چاپ 2، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا. [22]. کاتوزیان، ناصر(1376) قواعد عمومی قراردادها، جلد 4، چاپ 2، تهران، شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا. [23]. کاتوزیان، ناصر (1362) مقدمه علم حقوق، چاپ 5، تهران، اقبال. [24]. کاتوزیان، ناصر (1382) حقوق مدنی، اموال و مالکیت، جلد 2، چاپ 7، تهران، میزان. [25]. کیائی، عبدالله (1384) قانون مدنی و فتاوای امام خمینی(ره)، جلد 1، چاپ 1، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) و سمت. [26]. موسوی بجنوردی، سید محمد (1387) اندیشههای حقوقی(2) حقوق مدنی و کیفری، به کوشش ابوالفضل احمدزاده، چاپ 1، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد. [27]. موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی (1402) مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، جلد 17، نجف، مطبعه الآداب. [28]. نجفی، شیخ محمدحسن (1365) جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد 8، چاپ 8، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,313 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,134 |