تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,484 |
تعداد مقالات | 70,042 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,037,470 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,272,753 |
حضانت کودکان از منظر فقه امامیه و قانون مدنی | ||
فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
مقاله 9، دوره 49، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 129-145 اصل مقاله (228.18 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2016.60146 | ||
نویسندگان | ||
طاهر علیمحمدی* 1؛ الهه خاکساری2 | ||
1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام | ||
2کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه ایلام. | ||
چکیده | ||
از سرپرستی کودکان و نظارت بر تربیت آنان تا رسیدن به زمان بلوغ با عنوان حضانت در فقه امامیه یاد میشود. در پژوهش حاضر که به صورت توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، با نقد و بررسی دیدگاههای مختلف فقها چنین به دست آمده که حضانت کودک، به ترتیب اولویت بر والدین واجب کفایی است و ذکر سن و زمان خاص در برخی از روایات، ناظر به انحصار سرپرستی کودک به یکی از والدین و الزام او نیست، به گونهای که امکان جابجایی حضانت در صورت توافق والدین و شایستگی آنها یا در شرایط عسر و حرج نباشد؛ بلکه تنها بیانگر اولویت در پذیرش این واجب است. افزون بر این، اولویت مادر برای سرپرستی کودک، پسر باشد یا دختر، تا سن هفت سالگی است. | ||
کلیدواژهها | ||
پدر؛ مادر؛ کودک؛ حضانت؛ سرپرستی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Custody from the Point of View of Imāmī Jurisprudence and Civil Law | ||
نویسندگان [English] | ||
Taher Alimohammadi1؛ Elahe Khaksari2 | ||
چکیده [English] | ||
Guardianship of children and observation over their education and various issues until they reach the age of puberty and development has been studied in Shi’ite jurisprudence under the title of custody (ḥiḍānat). Due to the importance of the above matter, different debates have been done with regard to the time of granting the custody of a child to one of the parents. Having been done with descriptive-analytic method, the present study covered various ideas and opinions of the jurists and came to the following conclusions: Firstly, the custody of children is a collective obligation (wājib-i kifā’ī) of the parents in order of priority and the mention of a specific age and time in narrations does not concern the exclusiveness of the child’s custody to one of the parents and his/her obligation. Therefore, the transfer of custody with the consent of the parents and their eligibility or in suitable and appropriate condition would be possible and it mainly indicates the priority in assuming the said obligations. Secondly, the priority of the mother for the custody of her child, whether a boy or a girl, is until the age of seven. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
custody (ḥiḍānat), Guardianship, Priority, father, mother, Child | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن، ترجمه ناصر مکارم شیرازی. [2]. قانون مدنی [3]. آلعصفور، حسین بن محمد (؟). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع. مصحح: محسن آلعصفور، 6 جلد، قم، مجمع البحوث العلمیة. ]4[. ابنادریس حلی، محمدبن منصور (1410ق). السرائرالحاویلتحریرالفتاوى. چاپ دوم، 2جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ]5[. ابن بابویه قمّی، محمّدبن علی (1413ق). منلایحضرهالفقیه. چاپ دوم، 3 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]6[. ابنزهره، حمزهبن علی (1417ق). غنیةالنزوعإلیعلمیالأصولوالفروع. قم، موسسه امام صادق ع. ]7[. ابنفهد، احمدبن محمد (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع. مصحح: مجتبی عراقی، 5 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]8[. امامی، حسن (1387). حقوقمدنى. 6 جلد، قم، انتشارات اسلامیة. ]9[. جبعی عاملی، زینالدین (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشی ـ کلانتر). 10 جلد، قم، کتابفروشی داوری. ]10[. حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق). تفصیلوسائلالشیعهالیتحصیلمسائلالشریعه. 30 جلد، قم، موسسه آل البیت(ع). ]11[. حلی(علامه)، حسن بن یوسف (1413). قواعدالاحکامفیمعرفةالحلالوالحرام. 3 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]12[. ــــــــــــ (1413). مختلفالشیعهفیاحکامالشرعیه. مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 9 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]13[. حلی (فخرالمحققین)، محمدبن حسن (1387ق). ایضاح الفوائدفیشرحمشکلاتالقواعد. مصحح: حسین موسوی ـ علیپناه اشتهاردی ـ عبدالرحیم بروجردی، 4 جلد، قم، موسسه اسماعیلیان. ]14[. حلّی(محقق)، جعفربن حسن (1408ق). شرائعالإسلامفیمسائلالحلالوالحرام. مصحح: عبدالحسین محمد علی بقال، چاپ دوم، 4 جلد، قم، مؤسسه اسماعیلیان. ]15[. خوانساری، احمدبن یوسف (1405ق). جامعالمدارکفیشرحمختصرالنافع. مصحح: علیاکبر غفاری، چاپ دوم، 7 جلد، قم، مؤسسه اسماعیلیان. ]16[. خویی، ابوالقاسم (1410ق). منهاجالصالحین. چاپ بیست و هشتم، 2 جلد، قم، نشر مدینه العلم. ]17[. دیلمی، سلار (1404ق). المراسم العلویهو الاحکام النبویهفیالفقهالامامی.مصحح:محمود بستانی، قم، منشوراتالحرمین. ]18[. سبزواری، عبدالاعلی(1413ق). مهذبالاحکامفیبیانالحلالوالحرام. مصحح: موسسه المنار، چاپ چهارم، 30 جلد، قم، موسسه المنار ـ دفتر آیهالله. ]19[. سبزواری، محمدباقر (1423ق). کفایهالاحکام. 2 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ]20[. سیوری، مقدادبن عبدالله (1404ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع. مصحح: عبداللطیف حسینی کوهکمری، 4 جلد، قم، مکتبه آیهالله المرعشی. ]21[. شیرازی، قدرتالله انصارى (1429ق). موسوعةأحکامالأطفالوأدلتها. مصحح: جمعی از محققان، 4 جلد، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهمالسلام. ]22[. طباطبایی، علیبن محمد (1418ق). ریاضالمسائلفیتحقیقالأحکامبالدلائل. مصحح: محمد بهرهمند ـ محسن قدیری ـ کریم انصاری ـ علی مروارید، 16 جلد، قم، مؤسسه آلالبیت (ع). ]23[. طوسی، محمدبنحسن (1407ق). تهذیبالأحکام. چاپ چهارم، 10 جلد، تهران، دارالکتبالإسلامیة. ]24[. ــــــــــــ (1407ق). الخلاف. مصحح: علی خراسانی ـ جواد شهرستانی ـ مهدی طه نجف ـ مجتبی عراقی، 10 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]25[.ــــــــــــ (1387ق). المبسوطفیفقهالامامیه. مصحح: محمدتقی کشفی، چاپ سوم، 8 جلد، تهران، المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثر الجعفریه. ]26[. عاملی، محمدبن مکی (؟). القواعدوالفوائد. مصحح: عبدالهادی حکیم، 2 جلد، قم، کتابفروشی مفید. ]27[. عاملی ترحینی، محمدحسین (1427). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة. چاپ چهارم، 9 جلد، قم، دار الفقه للطباعة و النشر. ]28[ کلینی، محمدبن یعقوب (1407ق). الکافی. مصحح: علیاکبر غفاری، چاپ چهارم، 8 جلد، تهران، دارالکتب الإسلامیه. ]29[. لنکرانی، محمدفاضل (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ النکاح. مصحح: حسین واثقی ـ عبادالله سرشار ـ سید عبدالحمید رضوی ـ رضاعلی مهدوی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهمالسلام. [30]. مفید، محمدبن نعمان (1413ق). المقنعة. قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید. ]31[. موسوی عاملی، محمدبن علی (1411ق). نهایةالمرامفیشرحمختصرشرائعالإسلام. 2 جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین. ]32[. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهرالکلامفیشرحشرائعالاسلام. مصحح: عباس قوچانی ـ علی آخوندی، چاپ هفتم، 43 جلد، بیروت، دار احیاءالتراث العربی. ]33[. نوری، حسین (1408ق). مستدرکالوسائلومستنبطالمسائل. مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آلالبیت علیهم السلام، 18 جلد، بیروت، مؤسسه آلالبیت علیهم السلام. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,684 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,278 |