تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,105,142 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,210,698 |
تصویر ایزدبانوان در روایتهای داستانی بهرام بیضایی | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 3، مهر 1395، صفحه 317-332 اصل مقاله (257.37 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2016.60582 | ||
نویسندگان | ||
رقیه وهابی دریاکناری* 1؛ مریم حسینی2 | ||
1دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهرا (س) | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهرا (س) | ||
چکیده | ||
بهرام بیضایی به گذشتۀ پرافتخار ایران توجهی ویژه دارد. او یکی از مشخصههای عصر زرین، یعنی «مادرسالاری»، را برمیگزیند و آن را در بعضی از آثار نمایشیاش به تصویر میکشد. هدف پژوهش حاضر، مطرحکردنِ پیوند قهرمانان زن، با ایزدبانوانِ باستانی ایران در آثار بهرام بیضایی است و نیز بررسی و تحلیل این مؤلفه، روی چند اثر نمایشی وی. آثاری که در این جستار بررسی میشوند، عبارتاند از: فیلمنامهها و نمایشنامههای ایستگاه سلجوق، پردهی نئی، پردهخانه، شب هزار و یکم(1)، شب هزار و یکم(3) و فتحنامۀ کلات. در این پژوهش، نخست به روش توصیفیـ تحلیلی، شیوههای روایی بیضایی در پیوند قهرمانان زن با ایزدبانوان مشخص و تبیین میشوند. سپس، آثار نمایشی وی با توجه به این مؤلفه، بررسی و تحلیل میشوند. برآیند مقاله حاکی از آن است که: بیضایی قهرمانان زنِ روایتهایش را با ایزدبانوانی که مظهرِ «مهر»، «زایش»، «عشق»، «شجاعت» و از همه مهمتر «خردمندی» هستند، پیوند میزند. با توجه به آثاری که تحلیل شد، مؤلفۀ «خردمندی» بیشترین حضور را در پرداختِ شخصیتهای زن این نویسنده دارد. برخلاف تصور رایج، ایزدبانوی خردمندی، که یکی از مصادیقش، ایزدبانویِ «چیستا» است، بیشتر مورد توجه بیضایی بوده تا ایزدبانویِ «آناهیتا». | ||
کلیدواژهها | ||
ایزدبانوان؛ بهرام بیضایی؛ فیلمنامه؛ قهرمانان زن؛ نمایشنامه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The image of Goddess in narration of Bahram Beizaei | ||
نویسندگان [English] | ||
Roghaye Vahabi Daryakenari1؛ Maryam Hoseini2 | ||
1PhD, Department of Persian Language & Literature, Al- Zahra University, Iran | ||
2Professor, Department of Persian Language & Literature, Al- Zahra University, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Bahram Beizaie pays special attention to Iran’s honorable old ages. He chooses one feature of the golden age “matriarchy” period depicting it in some of his plays. The purpose of this research is to discuss the dependence of heroines and Iranian goddess, and to analyze this dependence in some of Beyzaeis’ works. Plays and screenplays that are considered in this study include: “Saljuk istgah”, “Parde nei”, “Parde khane”, Shabe 1001(1)”, Shabe 1001(3)” and “Fath name kalat”. The research is descriptive - analytical, so that at first, Beyzaeis models in merging heroines and goddess would be specified and then his works would be analyzed on this basis. Conclusions show that Beyzaei uses the goddesses of “kindness”, “birth”, “love”, “courage” and the most important one the goddess of “wisdom” to create his heroines. Based on analysis of these works, the presence of wise goddess such as goddess “Chista” most in Beizaeis works even more than “Anahita”. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bahram Beizaei, heroines, goddess, Play, Script | ||
مراجع | ||
[1] آموزگار، ژاله (1391). تاریخ اساطیری ایران، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) ، چ 14. [2] الیاده، میرچا (1375). اسطوره، رؤیا، راز، ترجمۀ رویا منجم، تهران: فکر روز، چ 2. [3] الیاده، میرچا (1391). اسطوره و واقعیت، ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: کتاب پارسه. [4[ بهار، مهرداد (1386). ادیان آسیایی، تهران: چشمه، چ 6. [5] ــــــــــ (1391). پژوهشی در اساطیر ایران، پارۀ نخست، ویراستار کتایون مزداپور، تهران: آگه، چ 9. [6] بیضایی، بهرام (1389). ایستگاه سلجوق، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 2. [7] ــــــــــ (1389). فتحنامة کلات، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5. [8] ــــــــــ (1390). پردهخانه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5. [9] ــــــــــ (1392). پرده نئی. تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 6. [10] ــــــــــ (1392). شب هزار و یکم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5. [11] پورداوود، ابراهیم (1377). ادبیات مزدیسنا،یشتها، ج اول، تهران: اساطیر. [12] جعفرینژاد، شهرام (1386). «شب هزار و یکم: ملتی که تا قصه میگوید، زنده است»،سیمیا، ش 2، ص 264ـ285. [13] حسنلی، کاووس؛ حقیقی، شهین (1389). «بازخوانی نقش زن در اپیزودهای سهگانۀ نمایشنامۀ شب هزار و یکم بهرام بیضایی»،مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، ش 22، ص91ـ 114. [14] ستاری، جلال (1383). اسطوره در جهان امروز، تهران: مرکز، چ 2. [15] طاهری، صدرالدّین؛ طاووسی، محمود (1386). «خدای بانوان باروری در جهان باستان»، مدرس هنر، دورۀ 2، ش2، ص41ـ56. [16] گروه مؤلفان (1393). فرهنگنامۀ زنان ایران و جهان(1). دبیر علمی مهناز مقدسی، تهران: ارتباط نوین. [17] گویری، سوزان (1379). آناهیتا در اسطورههای ایرانی. تهران: جمالالحق، چ 3. [18] لاهیجی، شهلا (1376). سیمای زن در آثار بهرام بیضایی: فیلمساز و فیلمنامهنویس، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. [19] یاحقی، محمدجعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی،تهران: فرهنگ معاصر. [20] یثربی، چیستا (1375). «سه چهره از زن (تصویر زن در آثار بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی، محسن مخملباف)»، نقد سینما، ش 10، ص80ـ82. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,557 |