پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,090,954 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,194,844 |
تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان شهر اهواز از خدمات شهری با تأکید بر عدالت اجتماعی | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 11، دوره 4، شماره 3، مهر 1395، صفحه 495-517 اصل مقاله (881.22 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2016.60645 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید امانپور1؛ نبی الله حسیتی شه پریان* 2؛ سعید ملکی1 | ||
| 1دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعۀ فیزیکی شهرهای کشور در دهه‌های اخیر ازهم‌پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری است که زمینه‌ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان‌شهر اهواز از خدمات شهری است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از روش‌های توصیفی – تحلیلی است و در گردآوری داده‌ها از شیوۀ کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. برای سنجش شکاف بین مناطق هفت‌گانۀ شهر اهواز از شاخص 15 کلی و 67 مؤلفۀ تعیین‌کنندۀ خدمات عمومی بهره‌گیری شده است؛ سپس با استفاده از نظرهای کارشناسان، میزان اهمیت شاخص‌ها در محیط فازی بررسی شد. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک الکتر استفاده شده است. نتایج مدل الکتر نشان می‌دهد که منطقۀ 3 و 4 در ردۀ خدماتی کاملاً برخوردار، منطقه2 در ردۀ برخوردار، مناطق 1، 6 و 7 در ردۀ برخورداری کم و منطقۀ 8 در ردۀ فقدان برخورداری قرارگرفته‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که توزیع خدمات عمومی در سطح مناطق مادرشهر اهواز با عدالت فضایی انطباق ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تکنیک الکتر؛ خدمات شهری؛ کلان‌شهر اهواز؛ نابرابری اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Spatial analysis of enjoyment level of urban services in Ahvaz metropolitan areas with an emphasis on social justice | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeid Amanpour1؛ Nabiollah Hosseini Shahpariyan2؛ Saeed Maleki1 | ||
| 1Associate Professor in Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran | ||
| 2M.A. in Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction One of the main consequences of rapid urbanization growth and physical development in Iran in the recent decades has been disintegrating distribution system underlying inequality in citizen service centers. With the lack of financial, technical and social infrastructures for public use, the city has also fueled the homogeneity and spatial inequalities. Polarization of urban spatial structure due to management policies and rate environment to attract or repel undesirable qualities has increased facilities and services. Today, the issue of social justice is at the heart of urban studies in all related disciplines. Social justice in cities and eventually in satisfaction of your lifestyle will contribute to political stability and national sovereignty. The social justice is a fair distribution of resources between urban areas and equal access of residents to their facilities. Because they lead to social unrest, lack of equitable distribution of space can lead to complex problems. That is why in the past two decades, we saw a lot of development studies related to social justice. Today, in relation to solving urban problems and difficulties arising from this relationship, the authorities have emphasized on the distribution of public services, social justice and the welfare of citizens. Spatial balance and preparations for Sustainable Urban Development provides distribution services in the city centers. Regional and local causes of irregularity are among the distribution of distant areas of social justice. Therefore, eliminating poverty and reducing inequalities are economic, social and cultural development goals and social justice. Therefore, the problems of metropolises and big cities, especially in the third world, are a reflection of poverty, misery, injustice and unemployment in the cities. It is necessary to analyze problems and structural problems of the cities with the theory of social justice to solve problems at the national level. As a highly populated city, Ahvaz in Khuzestan province has experienced unbridled growth in the last years due to natural growth , immigration, expansion of services, and changes in social, economic and demographic trends. The population of this city has increased from 120,089 people in 1956 to 1,064,177 people in 2010. The population of Ahvaz has increased more than 8 times. This change occurred just in 55 years and has come covered as areas from 2,500 hectares to 22,000 hectares. During this period, the urban lands covered about 78 percent of the previous urban area. Therefore, the city has faced with the problem of injustice in the distribution of utilities in recent decades due to population variability. Paying attention to the situation in Ahvaz metropolitan urban areas can change municipal services from the perspective of spatial equity index and identify the weaknesses and strengths of urban planning and policy in the future development. Methodology This study is an applied research with a combination of analytical methods. In this study, we have used two methods to collect data by library and field survey. The civil service has been used to determine the parameters of the Delphi survey. Hence, a questionnaire has been prepared and distributed among 15 experts in urban issues. The weighted data have been used to model hierarchical fuzzy and data from electronic techniques. To measure social justice we have used enjoyment of civil service per capita. The measures are including business - services, education and research training, cultural - artistic, religious, health - health, sports, office, parks and green spaces, urban facilities, municipal facilities, housing, roads, transportation and industrial. Results and Discussion The main objective of this study is spatial analysis metropolitan areas of Ahvaz. The data is also derived from electronic engineering (ELECTRE). The final results obtained from electric model show that the region is quite high in categories 3 and 4, in the category of Region 2, Region 1, 6, 7 and 8. The results of this study indicated spatial justice in the metropolitan areas of Ahvaz. We have also argued about the identification of the factors affecting the spatial inequality in Ahvaz. Influence Power viewpoint focuses on national and regional sovereignty. The influence of the less developed areas of the national and regional scale will continue in less developed areas. Given the results of these authorities and relevant institutions, Ahvaz metropolis can offer strategies such as more attention to underserved areas of Ahvaz and prioritizing the areas of social development, cost allocation to regions, and allocation of additional costs in deprived areas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| electrical engineering, Metropolis Ahvaz, Social Inequality, urban utilities | ||
| مراجع | ||
|
- آمارنامۀ کلان‌شهر اهواز (1392). - بشیریه، حسین؛ (1375). تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، بخش 25 فلسفۀ سیاسی جان رالز، مجلۀ اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال یازدهم، شماره‌های 109 - 110. - بهروزی، مستجاب؛ (1393). بررسی و سنجش عدالت فضایی در بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری، مطالعۀ موردی: مناطق ده‌گانۀ شهر تبریز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی. - پوراحمد، احمد؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ زیاری، کرامت‌الله؛ فرجی سبکبار، حسنعلی؛ وفایی، ابوذر؛ (1393). بررسی و ارزیابی کاربری اراضی شهری از منظر عدالت اجتماعی، موردی: شهر کاشان، دورۀ ششم، شمارۀ 2، صص 179 - 208. - توکلی‌نیا، جمیله؛ مسلمی، آرمان؛ فیروزی، ابراهیم؛ بندانی، سارا؛ (1394). تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات شهری بر پایۀ عدالت فضایی، مطالعۀ موردی: شهر اردبیل، پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، دورۀ 3، شمارۀ 3، صص 285 - 308. - جوکار، سجاد؛ (1390). بررسی الگوهای مراکز خرید و مجتمع‌های تجاری در شهر اهواز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. - چلبی، مسعود؛ (1388). جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران، نشر نی. - حاتمی‌نژاد، حسین؛ (1380). شهر و عدالت اجتماعی: ناهمگونی‌های فضایی در محلات شهر مشهد، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه شهید بهشتی. - حاتمی‌نژاد، حسین؛ فرهودی، رحمت‌الله؛ محمدپورجابری، مرتضی؛ (1387). تحلیل نابرابری‌های اجتماعی در برخورداری از کاربری‌های خدمات شهری، مورد مطالعه: شهر اسفراین، فصلنامۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 41، شمارۀ 65. - حسینی‌شه‌پریان، نبی‌الله؛ (1394). تحلیلی بر عدالت فضایی با تأکید بر خدمات عمومی شهری کلان‌شهر اهواز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. - حسینی‌شه‌پریان، نبی‌الله؛ حسینی، رضا؛ نعمتی، مرتضی؛ (1394). تحلیلی بر شاخص‌های توسعه با تأکید بر نابرابری منطقه‌ای: نمونۀ موردی: استان خوزستان، فصلنامۀ نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال هفتم، شمارۀ سوم. - رضوانی، محمدرضا؛ (1383). سنجش و تحلیل روند تغییرات سطوح توسعه‌یافتگی نواحی روستایی شهرستان سنندج، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، شمارۀ سوم، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. - روستایی، شهریور؛ بابایی، الی‌ناز؛ کاملی‌فر، زهرا؛ (1392). ارزیابی عدالت فضایی در پراکنش خدمات شهری، موردی: کلان‌شهر تبریز، فصلنامۀ آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم، شمارۀ دهم، صص 82 - 100. - زیاری، کرامت‌الله؛ مهدیان بهنمیری، معصومه؛ مهدی، علی؛ (1391). بررسی و سنجش عدالت فضایی بهره‌مندی از خدمات شهری بر اساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شمارۀ 28، صص 217 - 241. - سلیمانی راد، اسماعیل؛ (1393). طبقه‌بندی/ پوشش زمین شهری مبتنی بر هوش مصنوعی با استفاده از تصاویر سنجش از دور (مطالعۀ موردی: محلۀ کیانپارس اهواز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. - شریف‌زادگان، محمدحسین؛ (1385). راهبردهای توسعۀ اقتصادی و عدالت اجتماعی، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارۀ 24، صص 29 - 9. - شریفی، عبدالنبی؛ (1385). عدالت اجتماعی و شهر: تحلیلی بر نابرابری‌های منطقه‌ای در شهر اهواز، پایان‌نامۀ دورۀ دکتری جغرافیا گرایش برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران. - شکویی، حسین؛ (1378). اندیشه‌های نو در فلسفۀ جغرافیا، انتشارات گیتاشناسی، چاپ سوم. - طرح راهبردی توسعه و عمران (جامع) شهر اهواز (1390). تحلیل نیازها و پیش‌بینی جمعیت و اشتغال در سطح شهر و مناطق، مهندسان مشاور عرصه. - عظیمی، حسین؛ (1384). مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران، نشر نی، چاپ پنجم. - لطفی، صدیقه؛ شعبانی، مرتضی؛(1391). ارائۀ مدلی تلفیقی جهت رتبه‌بندی توسعۀ منطقه‌ای، مطالعۀ موردی: بخش بهداشت و درمان استان مازندران، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شمارۀ 28. - مایوگنج، آ. آل؛ مسیرا، آر.پی؛ (1368). توسعۀ منطقه‌ای، روش‌های نو، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، سازمان برنامه و بودجه. - محمدزاده تیتکانلو، حمید؛ (1381). تبیین نقش شهرهای متوسط در توسعۀ فضایی منطقه‌ای (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد)، پایان‌نامۀ دکتری شهرسازی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه تهران. - مشکینی، ابوالفضل؛ لطفی، صدیقه؛ احمدی‌کرد، فرزانه؛ (1393). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در عدالت فضایی میان نواحی شهری، مطالعۀ موردی: شهر قائمشهر، فصلنامۀ برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورۀ 18، شمارۀ 2. - ملکی، سعید؛ دامن‌باغ، صفیه؛ (1392). ارزیابی شاخص‌های توسعۀ پایدار با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری، مطالعۀ موردی: مناطق هشت‌گانۀ شهر اهواز، فصلنامۀ مطالعات برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شمارۀ سوم، صص 54 - 29. - نظم‌فر، حسین؛ عشقی چهاربرج، علی؛ قاسمی، مهدی؛ (1393). بررسی وضعیت عدالت اجتماعی در ساختار فضایی درون‌شهری (مطالعۀ موردی: شهر مراغه)، فصلنامۀ جغرافیا و مطالعات محیطی، سال سوم، شمارۀ 11. - هاشمی، سیدمناف؛ یحیی‌پور، مهدی؛ (1390). اصول و مبانی خدمات شهری در شهرداری، انتشارت سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، چاپ اول. - هاروی، دیوید؛ (1376). عدالت اجتماعی و شهر، ترجمۀ فرح حسامیان، محمدرضا حائری و بهروز منادی‌زاده، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری، وابسته به شهرداری تهران. - وارثی، حمیدرضا؛ زنگی‌آبادی، علی؛ یعقوبی، حسین؛ (1387). بررسی تطبیقی توزیع خدمات عمومی از منظر عدالت اجتماعی، موردی: زاهدان، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، شمارۀ 11، صص 139 - 156. - وارثی، حمیدرضا؛ قائد‌رحمتی، صفر؛ باستانی‌فر، ایمان؛ (1386). بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت، مطالعۀ موردی: مناطق شهر اصفهان، مجلۀ جغرافیا و توسعه، شمارۀ 9، صص 91 - 106. - یاسوری، مجید؛ خوش‌رو، صادقی؛ (1388). نابرابری، علل، چگونگی و پیامدهای آن، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شمارۀ 265 – 266. - یوسفی، سرچین؛ (1393). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در تحقق عدالت فضایی در مناطق شهری (نمونۀ موردی: شهر یزد)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ علوم اجتماعی و جغرافیا، دانشگاه یزد. - Barry,B(1989),Theories of justice London,harvester-wheat sheaf.
- Bass, R. (1998). Evaluating environmental justice under the National Environmental Policy Act. Environmental Impact Assessment Review, 18, 83–92.
- Buckley, J.J. (1985). Ranking alternatives using fuzzy numbers. Fuzzy Sets and
Systems, 10, 21–31.
- Cho, & Chun Man, (2003). Study on effects of resident-perceived neighborhood boundaries on public services: Accessibility & its relation to utilization: Using Geographic Information System focusing on the case of public parks in Austin, Texas A&M University, Texas.
- Gray, R.,(2002), Social Accounting Project and Accounting Organization and Society Privileging Engagement,Imaging New Accounting Organizations and Society.
- Greer,John Robert(2002), Equity in the spatial distribution of municipal services: how to operationalize the concepts and institutionalize a program
The University of Texas at Dallas.
- Hewko, & Jared Neil, (2001). Spatial Equity in the Urban Environment: Assessing Neighborhood Accessibility to Public Amenities, University of Alberta, Canada.
- Johnston, R.et al(1994). Dictionary of Human Geography (third edition), Black well,G.B.
- Kaphle, & Isha. (2006). evaluating people’s accessibility to public parks using Geographic Information Systems: A case study in Ames, Iowa, Iowa State University, USA.
- Kim, Sukkoo(2008), Spatial Inequality and Economic Development: Theories, Facts, and Policies, The World Bank.
- Lall, S.V., Chakravorty,S(2005), Industrial Location and Spatial Inequality: Theory and Evidence from India. Review of Development Economics.vol. 9, no.1-47.
- Langford,M, Higgs, G. Radcliffe, J. and While, S.(2008), Urban Population Distntution Models and Service Accessibility Estimation Compuers Environment and Urban System.p:57.
- Martinez, & Javier, (2009). The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities. A case study in Rosario, Argentina, Habitate International, Vol 33, No 4.
- Mitchel G., Norman P.(2012), Longitudinal environmental justice analysis: Co-evolution of environmental quality and deprivation in England, 1960–2007, Geoforum, No. 43 , pp: 44–57.
- Roy, B., (1991), "The Outranking Approach and the Foundation of ELECTRE Methods, Theory and Decision, 31, 1991, pp49-73.
- Savas, E. S. (1978). On Equity in Providing Public Services. Management Science, Vol.24, No
- Smith,A.(2004), An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations,I. viii.36:p.96.
- Tsou, K. W. Hung, Y.T. Chang, Y. T. Chang.Y. T(2005), an accessibility based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Cities. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,920 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,644 |
||