پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,121,709 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,041 |
تاریخ‌گرایی و ساختارگرایی در اندیشۀ محمد عابد‌جابری: بررسی و نقد | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 14، دوره 47، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 239-256 اصل مقاله (264.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2017.60783 | ||
| نویسنده | ||
| فرامرز میرزازاده* | ||
| استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام | ||
| چکیده | ||
| گذشتۀ درخشان و تمدن‌ساز جهان اسلام و عقب‌افتادگی کنونی آن مسئله‌ای است که ذهن خیلی از اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول داشته است. هر یک از اندیشمندان مسلمان نیز به‌طور معمول متناسب با یافته‌ها و بافته‌های فکری و فلسفی خود بدان پرداخته‌اند. محمد عابد‌جابری در راستای جستن راهکاری برای برون‌رفت از فضای فکری مسدود عربی-اسلامی به تحلیل «سنت» و «گذشتۀ» آن روی آورده و با نگرشی تاریخی و ساختارمند و در چارچوب عقلانیت انتقادی، سه نظام فکری بیانی، عرفانی و برهانی را در ساختار آن تشخیص داده است. روش‌شناسی تاریخ‌گرایانه و ساختارگرایانه به فکر وی سمت‌و‌سویی داده است که ضمن ساختارشکنی در تحلیل فضای فکری عربی- اسلامی، ساختارهایی را نیز بر آن تحمیل می‌کند. این مقاله، پس از بررسی روش و تفکر جابری، نشان می‌دهد که تاریخ‌گرایی و ساختارگرایی موجود در تفکر او، موجب شده است که نگرش وی برای رسیدن به مطلوب خود، ایدئولوژیک باشد؛ ایدئولوژی‌ای که از علم‌گرایی مدرن، تاریخ‌گرایی و ساختارگرایی نگرش جابری نشأت می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایدئولوژی و اپیستمولوژی؛ تاریخ‌گرایی؛ ساختارگرایی؛ عقل برهانی؛ عقل بیانی؛ عقل عرفانی؛ فرهنگ عربی- اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| HISTORICITY AND STRUCTURALISM IN JABERI'S THOUGHTS: REVIEW AND CRITIQUE | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faramarz Mirzazade | ||
| Assistant Professor; Department of Political Sciences, Islamic Azad University, Ilam Branch, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The glorious and civilizing past of Islam and its current retardation is a problem that has preoccupied minds of many Islamic thinkers. Every one of these thinkers usually has addressesd this problem in accordance with his/her intellectual and philosophical thoughts. Muhammad Abid Jaberi in course of finding solution to get rid of Arab-Islamic limited mindset, has analyzed Arab-Islamic "tradition" and its "past", and with a historical and structural view, within critical rationalism framework, has recognized three systems of thought: explication, illumination and demonstrative episteme. Historicity and structural methodology has led him to deconstruct Arab-Islamic thinking area, while giving it structure. This article, after reviewing Jaberi thought, concludes that the existing historicity and structuralism in his thought has given his thought an ideal form, making it ideological; an ideology that results from modern scientific, historicity and structuralism of Jaberi’s view. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arab-Islamic culture, demonstrative reason, explication, historicity, illumination, ideology and epistemology, Structuralism | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی و عربی 1. ابن‌رشد، ابوالولید (1358). فصل المقال فی ما بین الحکمه و الشریعه من الاتصال، ترجمۀ سید جعفر سبحانی، تهران: انجمن فلسفۀ ایران. 2. الفاخوری، حنا و خلیل الجر (1377). تاریخ فلسفه در جهان اسلام، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 3. بن‌عدی، یوسف (1389). «قرآن در گفتمان جابری و ابوزید»، ترجمۀ علی علی‌محمدی، کتاب ماه دین، ش 155، شهریور. 4. جابری، محمدعابد (1376-77). «بازگشت به اخلاق»، نقد و نظر، ترجمۀ حسین محبوب، سال چهارم، ش مسلسل 13-14، بهار. 5. ــــــــــــــــ(1379). «تبیین ساختار عقل عربی در گفتگو با محمد عابدالجابری»، نقد و نظر، ش 23و 24. 6. ــــــــــــــــ(1392). خوانشی نوین از زندگی و فلسفۀ ابن رشد، ترجمۀ سید محمد آل‌مهدی، تهران: نسل آفتاب. 7. ــــــــــــــــ(1391). خوانشی نوین از فلسفۀ مغرب و اندلس، ترجمۀ سید محمد آل‌مهدی، تهران: نشر ثالث. 8. ــــــــــــــــ(1376). «دانش فقه؛ بنیاد روش‌شناختی عقل عربی- اسلامی»، ترجمۀ مهدی خلجی، نقد و نظر، سال سوم، ش 12، پاییز. ــــــــــــــــ(1387). ما و میراث فلسفی ما، ترجمۀ سید محمد آل‌مهدی، تهران: نشر ثالث. ـــــــــــــــــ(1389). نقد عقل عربی؛ تکوین عقل عربی، ترجمۀ سید محمد آل‌مهدی، تهران: نشر نسل آفتاب. 9. ----------- (2002). العقل السیاسی العربی، بیروت: مرکزالدراسات الوحده العربیه. 10. ــــــــــــــ(1996). بنیه العقل العربی، بیروت: مرکزالدراسات الوحده العربیه. 11. ــــــــــــــ (2006). مدخل الی القرآن الکریم، بیروت: مرکزادراسات الوحده العربیه. 12. ــــــــــــــ (1986). نحن و تراث، بیروت: الدارالبیضاء، المرکز الثقالی العربی. 13. عبدی، حسن (1390). «تبیین و بررسی روش‌شناسی عابد الجابری در علوم اجتماعی»، پژوهش، سال سوم، ش دوم، پاییز و زمستان. 14. علی‌محمدی، علی (1387). «فهم القرآن الحکیم، التفسیر الواضح حسب ترتیب النزول»، کتاب ماه دین، ش 132، مهرماه. 15. فیرحی، داود (1383). «روش‌شناسی اندیشۀ سیاسی ابن رشد»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 63، بهار. 16. ـــــــــــ(1386). «درآمدی بر روش‌شناسی اندیشۀ سیاسی در دورۀ میانۀ تمدن اسلامی»، فصلنامۀ سیاست، سال سی‌وهفتم، ش 1، بهار. 17. قادری، حاتم (1385). اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت. 18. کرمی، محمدتقی (1379). بررسی آرا و اندیشه‌های محمد عابد جابری، تهران: مرکز مطالعات فرهنگی بین‌المللی. 19. محسن، نجاح (1385). اندیشۀ سیاسی معتزله، ترجمۀ باقر صدری‌نیا، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 20. مسعودی، جهانگیر و هوشنگ استادی (1389). «نقد عقل عربی– اسلامی در دیدگاه‌های جابری و ارکون»، پژوهش‌های فلسفی-کلامی، سال یازدهم، ش 2. 21. مهدوی‌راد، محمدعلی و دیگران (1391). «قصه‌های قرآن در نگاه عابدالجابری»، آموزه‌های قرآنی، ش 15، بهار و تابستان. 22. وصفی، محمدرضا (1387). نومعتزلیان، تهران: نگاه معاصر. 23. هولاب، رابرت (1378). یورگن هابرماس: نقد در حوزۀ عمومی، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
ب) انگلیسی 24. Daifallah, Yasmeen (2012), Political Subjectivity in Contemporary Arab Thought: The Political Theory of Abdullah Laroui, Hassan Hanafi and Mohammad Abed Al Jabiri. Available at: http://www.escholarship.org/help-copyright.html#reuse. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,099 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 780 |
||