تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,127,319 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,078 |
بررسی مقایسهای آستانه های هیدرولیک جریان فرسایش خندقی در کاربریهای مختلف اراضی (مطالعۀ موردی: منطقۀ قصرشیرین، استان کرمانشاه) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقاله 11، دوره 69، شماره 4، اسفند 1395، صفحه 931-947 اصل مقاله (1021.9 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2017.61191 | ||
نویسندگان | ||
خسرو شهبازی* 1؛ علی سلاجقه2؛ محمد جعفری2؛ حسن احمدی2؛ علی اکبر نظری سامانی3؛ محمد خسروشاهی4 | ||
1استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران. | ||
2استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران. | ||
3دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران. | ||
4دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
پیامدهای فرسایش خندقی در اراضی مارنی بهدلیل استفادۀ نامناسب از اراضی از جمله آبیاری و شخم غیراصولی، چرای دام و تخریب پوشش گیاهی قابل توجه است. هدف از این پژوهش مقایسۀ آستانههای هیدرولیک جریان در سه کاربری کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر بود که در اراضی مارنی منطقۀ قصرشیرین در استان کرمانشاه بهعمل آمد. به این منظور، با استقرار نه پلات صحرایی (فلوم) در کاربریها، ویژگیهای هیدرولیک جریان مؤثر بر آستانههای فرسایش خندقی شامل دبی، سرعت جریان، اعداد فرود و رینولدز، ضریب دارسی، تنش برشی، پوشش گیاهی و ابعاد بالاکند مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که آستانه حداقل دبی برای ایجاد بالاکند در کاربریهای کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر به ترتیب 53/1، 0/12 و 49/4 لیتر در ثانیه بود که در کاربری مرتع متوسط به دلیل داشتن پوشش گیاهی متراکمتر بیشتر بود. عدد فرود در کاربریها با هم اختلاف معنیدار نداشتد، اما عدد رینولدز به ترتیب کاربریهای کشاورزی، مرتع متوسط و فقیر 3113، 26092 و 9525 بهدست آمد که در کاربری مرتع متوسط بیشتر بود. متوسط تنش برشی در آستانۀ فرسایش خندقی برای کاربریهای کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر به ترتیب 12/12، 01/14 و28/9 نیوتن بر متر مربع بود که در هر سه کاربری با هم تفاوت معنیداری داشتند. بنا بر نتایج این تحقیق، نوع کاربری اراضی نقش تعیین کنندهای از طریق تغییر پوشش گیاهی در آستانۀ هیدرولیک جریان دارد و به همین دلیل کاربری مرتع متوسط با پوشش گیاهی نسبتاً متراکم نقش کلیدی در افزایش آستانههای فرسایش خندقی داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
آستانه های فرسایش خندقی؛ تنش برشی؛ هیدرولیک جریان؛ کاربری زمین؛ قصر شیرین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Comparative Study of the Hydraulic Thresholds of Gully Erosion Flow in Different Land Uses (Case Study: Ghasreshirin, Kermanshah, Iran) | ||
نویسندگان [English] | ||
Khosro Shahbazi1؛ ali salajagheh2؛ mohammad jafari2؛ hassan ahmadi2؛ ali akbar nazari samani3؛ mohammad khosro shahi4 | ||
1Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Institute of Iran, ARREO | ||
2Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran | ||
3Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran | ||
4Associate Professor, Forests and Rangelands Research Institute of Iran, AREEO. | ||
چکیده [English] | ||
Negative impacts of gully erosion in marl areas are severe due to improper landuse practices such as irrigation, tillage, overgrazing and degradation of vegetation cover. The objective of this research was to evaluate hydraulic flow thresholds of gully erosion in the agriculture (AG), fair rangeland (FR) and poor rangeland (PR) areas in the Qasre-shirin, Kermanshah, Iran. Nine flumes were performed in the field to determine the critical values of hydraulic parameters including flow discharge, velocity, Froude and Reynolds numbers, Darsi resistance coefficient, shear tension, head-cut dimensions as well as vegetation cover. Results showed that respective critical value of discharge as the gulling thresholds for AG,FR and PR was 1.53, 12.0 and 4.49 li/s indicating significantly higher (p<0.05%) in the FR due to higher vegetation cover. In addition, there were no significant differences for flow disturbance based on Froude number, while the respective value of Rinuldze number in the AG, FR and WR were obtained 3113, 26092 and 9525 significantly higher in the FR. Furthermore, the critical level of shear tension for gully formation in the AG, FR and WR were found 12.12, 14.01 and 9.28 Nm-2, respectively showing significant differences among them. Finally, it is concluded that hydraulic flow parameters as the gully triggering are strongly affected by vegetation cover through landue practices so that higher plant cover in the FR was the key factor resulting in significant enhancement of gully. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Gully thresholds, Gasreshirin Region, hydraulic flow, Landuse, shear tension | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 932 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 642 |