پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,970,688 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,168 |
نقد نشانه ـ معناشناختی داستان شیخ صنعان در منطق‌‌الطیر عطار (با تکیه بر نظامهای گفتمانی) | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 3، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، خرداد 1396، صفحه 33-50 اصل مقاله (394.65 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2017.219440.588 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* 1؛ محمّد شیخ الاسلامی2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامۀ طباطبائی | ||
| 2دانشجوی دوره دکتری دانشگاه علّامۀ طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| در نقد نشانه ـ معناشناختی، وارونۀ نشانه‌‌شناسی ساخت‌گرا، نشانه‌‌ها فرصت نشانه‌‌پذیری می‌‌یابند و از نشانههای معمول، به نشانههای نو تبدیل می‌‌شوند. گرمس با ایجاد نظامهای گفتمانی منسجم، زمینه‌‌ای فراهم ساخت که با کاربست آن، روایات را تحلیل کنیم و دریابیم که در وضعیت اولیۀ حکایت، معنا نقصانی دارد که وجود نظامهای گفتمانی سبب می‌‌شود معنای ناقص، سیر تکاملی داشته باشد و در وضعیت ثانویه، به معنایی استعلایی در پایان داستان تبدیل شود. داستان شیخ صنعان، در آغاز با نقصان وضعیت مواجه است و شیخ به سبب خوابی که می‌‌بیند، کنشی می‌‌آفریند و در ادامه، برخی از نظامهای گفتمانی، قابلیت بروز می‌‌یابند. در این مقاله، با بهرهگیری از تحلیل و نقد محتوا کوشیده شده بیان شود که عطار بر آن است با استفاده از برنامه‌‌ای ازپیش‌تعیین‌شده، وضعیت نامساعد اولیه را به وضعیتی مساعد در پایان حکایت تبدیل سازد. در بررسی نظامهای گفتمانی، نخستین نظام گفتمانی (هوشمند)، گفتمان غالب است؛ بدین معنا که راوی با بهرهگیری از کنش‌‌های نظام‌‌مند، سیر تکاملی معنا را در پیش می‌‌گیرد. پس از گفتمان هوشمند، دو گونۀ تنشی ـ عاطفی و مشیت الهی در خلال داستان ایجاد می‌‌شوند که به ترتیب در رتبه‌‌های دوم و سوم جای می‌‌گیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منطق‌‌الطیر؛ شیخ صنعان؛ نظام گفتمانی؛ نشانه ـ معناشناختی؛ معنای ناقص؛ معنای استعلایی؛ گرمس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Semiology-semantics Criticism of Sheikh of San’an’s Story in Attar of Nishapur’s Manṭiq-uṭ-Ṭayr (The Conference of the Birds) (On the basis of discourse systems) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shirzad Tayefi1؛ Mohammad Sheikholeslami2 | ||
| 1Allameh Tabataba,i University | ||
| 2Allameh Tabataba’i University | ||
| چکیده [English] | ||
| Semiology-semantics criticism is an instrument for the perception of meaning.In semiology-semantics, contrary to structural semiology, signs have the opportunity to take on new signs.By creating coherent discourse systems, Gremies paved the way for interpreting the narrations, realizing that there is a drawback in the meaning in the initial narration, which needs to develop into a transcendental sense in a secondary stage at the end of the story.The story of Sheikh San’an is one of the narratives that suffers from the drawback of a chaotic state related to Sheikh San’an at the beginning of the story in which, in view of his dream, he takes an inevitable action which leads to the representation of some discourse systems.In the present research, using content analysis, we made an attempt to clarify that Attar Neishaburi has the intension to alter the undesirable initial state into a favourable one at the end of the narration by a pre-set plan.In analysing discourse systems, the first intelligent discourse system is prevailing. This means that the narrator, using systematic speech acts, depicts the evolution of meaning following an intelligent discourse.Two types of tension-emotional and providence- are created through the story, which assume the second and third status, respectively. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mantiq ut-Tair Attar, Sheikh San’an, discourse systems, semiology-semantics, incomplete meaning, transcendental meaning, Literary Criticism | ||
| مراجع | ||
|
تاجیک، محمدرضا (1383)، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران، مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی. خراسانی، فهیمه (1389)، «بررسی ساختار روایی داستان سیاوش برپایۀ نظریۀ نشانه ـ معناشناسی روایی گرمس»، پایان‌‌نامۀ کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت‌مدرس. داودی‌مقدم، فریده (1392)، «تحلیل نشانه ـ معناشناختی شعر آرش کمانگیر و عقاب؛ تحول کارکرد تقابلی زبان به فرایند تنشی»، فصلنامۀ جستارهای زبانی، دورۀ 4، شمارۀ 1 (پیاپی 13)، بهار، صص 105ـ124. ــــــــــ (1393)، «تحلیل نشانه ـ معناشناختی گفتمان در قصۀ یوسف(علیه‌‌السلام)»، دوفصلنامۀ آموزه‌‌های قرآنی، دانشگاه علوم‌اسلامی رضوی، شمارۀ 20، پاییز و زمستان، صص 175ـ192. درودی، فریبرز (1393)، «درآمدی بر انواع نقد و کارکردهای آن»، فصلنامۀ نقد کتاب؛ اطلاع‌رسانی و ارتباطات، شمارۀ 3 و 4، پاییز و زمستان، صص 221ـ234. شعیری، حمیدرضا (1388)، «از نشانه‌‌شناسی ساخت‌گرا تا نشانه ـ معناشناسی گفتمانی»، فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی، سال 2، شمارۀ 8، زمستان، صص 33ـ51. ــــــ (1386)، «بررسی انواع نظامهای گفتمانی از دیدگاه نشانه ـ معناشناسی»، هفتمین همایش زبان‌‌شناسی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی، آذر، صص 106ـ119. شعیری، حمیدرضا و ترانه وفایی (1388)، راهی به نشانه ـ معناشناسی سیال؛ با بررسی موردی «ققنوس» نیما، تهران، علمی و فرهنگی. شمیسا، سیروس (1380)، نقد ادبی، چاپ دوم، تهران، فردوس. ضیمران، محمد (1382)، نشانه‌‌شناسی هنر، تهران، قصه. عطار نیشابوری، فریدالدین (1389)، منطق‌‌الطیر، به کوشش محمدرضا شفیعی‌‌کدکنی، چاپ نهم، تهران، سخن. فکوهی، ناصر (1383)، انسان‌‌شناسی شهری، تهران، نی. گرمس، آلژیرداس ژولین (1389)، نقصان معنا، ترجمۀ حمیدرضا شعیری، تهران، علم. نصیحت، ناهید و دیگران (1391)، «نشانه ـ معناشناسی ساختار روایی داستان ما تشاؤون براساس نظریۀ گریماس»، دوفصلنامۀ علمی ـ پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال 2، شمارۀ 3، صص 40ـ63. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,303 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 932 |
||