سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,225
تعداد مقالات67,685
تعداد مشاهده مقاله114,997,575
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,671,389
دیلمی, احمد, فیروزبخت, فهیمه. (1396). ضمان و مسئولیت مدنی در انتقال الکترونیکی معتبر و غیرمجاز وجوه. , 13(2), 243-264. doi: 10.22059/jorr.2017.224980.1007566
احمد دیلمی; فهیمه فیروزبخت. "ضمان و مسئولیت مدنی در انتقال الکترونیکی معتبر و غیرمجاز وجوه". , 13, 2, 1396, 243-264. doi: 10.22059/jorr.2017.224980.1007566
دیلمی, احمد, فیروزبخت, فهیمه. (1396). 'ضمان و مسئولیت مدنی در انتقال الکترونیکی معتبر و غیرمجاز وجوه', , 13(2), pp. 243-264. doi: 10.22059/jorr.2017.224980.1007566
دیلمی, احمد, فیروزبخت, فهیمه. ضمان و مسئولیت مدنی در انتقال الکترونیکی معتبر و غیرمجاز وجوه. , 1396; 13(2): 243-264. doi: 10.22059/jorr.2017.224980.1007566

ضمان و مسئولیت مدنی در انتقال الکترونیکی معتبر و غیرمجاز وجوه

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 4، دوره 13، شماره 2، تیر 1396، صفحه 243-264    اصل مقاله (722.73 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2017.224980.1007566
نویسندگان
احمد دیلمی1؛ فهیمه فیروزبخت* 2
1دانشیار دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
2دانشجوی دکتری، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
انتقال معتبر و غیرمجاز وجوه یکی از مهم‌ترین خطرات در بانکداری الکترونیکی محسوب می‌شود. اگر دستور پرداخت معتبر و غیرمجازی صادر شود و بانک از غیرمجاز بودن دستور پرداخت اطلاعی نداشته باشد و دستور پرداخت به‌وسیلۀ روش‌های امنیتی مورد توافق با مشتری شناسایی و تصدیق شود، بانک دستور پرداخت را معتبر تشخیص می‌دهد و نسبت به انتقال وجه اقدام خواهد کرد. در چنین شرایطی آیا بانک یا شخص دیگری ضمان و مسئولیت مدنی دارند؟ با توجه به اینکه دستور پرداخت به‌وسیلۀ چه ابزار پرداختی صادر شده و اینکه صدور چنین دستور پرداختی ناشی از قصور مشتری یا بانک بوده است یا اینکه هیچ‌یک از بانک و مشتری تقصیری مرتکب نشده باشد، موجب می‌شود ضمان و مسئولیت جبران خسارت بر عهدۀ بانک یا مشتری یا هر دوی آنها قرار گیرد. در این مقاله، مفهوم انتقال غیرمجاز و انتقال معتبر وجوه، انواع دستور پرداخت از حیث جواز و اعتبار و مبانی مسئولیت مدنی و آثار ناشی از نقض تعهد بر اساس حقوق ایران و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا بررسی می‌شود. به نظر نگارندگان در پرداخت معتبر و غیرمجاز اصل بر ضمان و مسئولیت مدنی بانک است؛ مگر آنکه بانک تقصیر و انتساب این امر به مشتری را ثابت کند. البته مشتری باید غیرمجاز بودن را ثابت کند.
کلیدواژه‌ها
انتقال الکترونیکی غیرمجاز؛ انتقال الکترونیکی معتبر؛ جبران خسارت؛ ضمان؛ مسئولیت مدنی
عنوان مقاله [English]
Zaman and Civil Liability for Authenticated and Unauthorized Electronic Funds Transfer
نویسندگان [English]
Ahmad Deilami1؛ Fahimeh Firozbakht2
چکیده [English]
An authenticated and unauthorized funds transfer is one of the most important risks in electronic banking.
When an authenticated and unauthorized payment instruction is issued and the bank has no knowledge of the instruction being unauthorized, if that payment instruction has been recognized and confirmed in accordance with security procedures agreed upon with customer, the bank considers the instruction to be authentic and transfer the funds. Under such circumstances, does the bank or another person bear the civil liability and Zaman?
Depending on the payment method used for issuance of the payment instruction and whether the issuance of such instruction was due to the customer's fault or the bank's or neither, Zaman and liability for damages lies with the bank or the customer or both.
This article reviews the concepts of authenticated and unauthorized payments, various categories of payment instructions based on authorization and authenticity, the legal basis of civil liability and consequences of breach of duty under the Iranian law and the U.C.C. The authors believe in the case of authenticated and unauthorized payments, in principle when the customer has proven the unauthorized characteristic of the transfer, the bank shall bear the risk, unless it proves the customer’s fault.
کلیدواژه‌ها [English]
unauthorized electronic transfer, authenticated electronic transfer, Zaman, civil liability, compensation of damages
مراجع
  1. احمری، حسین؛ ذکائیان، پرویز (1392). مطالعۀ تطبیقی خسارت عدم‌النفع در فقه امامیه و قوانین ایران و کنوانسیون 1980 وین. فصلنامۀ پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، سال نهم، شمارۀ سی و دوم: 11 – 26.
  2. اسکینی، ربیعا (1371). مباحثی از حقوق تجارت بین‌الملل. چاپ اول، تهران: نشر دانش امروز.
  3. اسکینی، ربیعا؛ پورارشد، نادر (1389). نظریۀ نمایندگی ظاهری در حقوق ایران با رویکرد تطبیقی به حقوق خارجی، مجلۀ نامۀ مفید، شمارۀ 82: 3 – 24.
  4. السان، مصطفی (1392). حقوق بانکداری اینترنتی، چاپ اول، تهران: پژوهشکدۀ پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  5. اصفهانی، شیخ محمد حسین (1418ق). حاشیۀ کتاب مکاسب، جلد دوم، تحقیق: عباس محمد آل سباع، الطبعه الاولی: محقق.
  6. امامی، سید حسن (1379). حقوق مدنی. ج اول، ، چاپ بیست و یکم، تهران: انتشارات اسلامیه.
  7. امینی، منصور و عبدی، مونا (1393). بررسی تطبیقی نظریۀ نمایندگی ظاهری، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 88: 63 – 90.
  8. انتظاری، علیرضا؛ محقق داماد، سید مصطفی (1391). نقش قواعد اتلاف و تسبیب در مسئولیت مدنی زیست محیطی، نشریۀ مطالعات اسلامی: فقه و اصول، سال چهل و چهارم؛ شمارۀ پیاپی 89: 41 – 61.
  9. انصاری، شیخ مرتضی (1424ق). المکاسب، الطبعه الخامسه، قم: مجمع الفکر الاسلامی.

10.بادینی، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ رادپور سجاد (1391). مسئولیت محض: مبانی و مصادیق"، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، شمارۀ 1: 19 – 36.

11.جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1370). ترمینولوژی حقوق، چاپ پنجم، تهران: گنج دانش.

12.حاجیانی، هادی (1387). حقوق نمایندگی، چاپ اول، تهران: دانش نگار.

13.حاجی‌عزیزی، بیژن (1380). روش‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی، دوماهنامۀ دانشور، شمارۀ 36: 63 - 72.

14.دیلمی، احمد (1389). حسن نیت در مسئولیت مدنی، چاپ اول، تهران: میزان.

15.زراعت، عباس (1388). ترجمه و شرح العناوین، ج دوم، چاپ دوم، تهران: جنگل، جاودانه.

16. سکوتی، رضا؛ شمالی، نگار (1390). جایگاه عدم‌النفع در نظام حقوقی ایران، نشریۀ علمی ـ پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، سال اول، شمارۀ اول و دوم: 79 – 98.

17.سیمایی صراف، حسین (1377). شرط ضمنی در حقوق ایران با مطالعۀ تطبیقی، نشریۀ میراث جاویدان، سال ششم، شمارۀ دوم: 80 – 89.

18.شهید ثانی (1413ق). مسالک الافهام، الطبعه الاولی، قم: مؤسسه المعارف الاسلامی.

19.صفایی، سید حسین (1382). دورۀ مقدماتی حقوق، ج اول، چاپ دوم، تهران: میزان.

20.صفایی، سید حسین؛ رحیمی، حبیب‌الله (1389). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چاپ اول، تهران: سمت.

21.عبدالهی، محبوبه؛ سید احمدی سجادی، سید علی (1393). بررسی تطبیقی تعهدات بانک در تراکنش‌های الکترونیکی وجوه، مجلۀ پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ هجدهم، شمارۀ یک: 99 – 121.

22.غریبه، علی (1387). بررسی فقهی حقوقی قابلیت مطالبۀ میزان کاهش ارزش پول و خسارت تأخیر تأدیه، فصلنامۀ تخصصی فقه و تاریخ تمدن، دورۀ چهارم، شمارۀ شانزدهم: 49 – 64.

23.فاضل لنکرانی، شیخ محمد (1425ق). القواعد الفقهیه، الطبعه الثانیه، قم: مرکز فقه الائمه الاطهار.

24.قربان‌پور، امیر مهدی (1394). مسئولیت قراردادی (ماهیت و مبانی)، چاپ دوم، تهران: مجد.

25.قنبری، حمید (1391). معکوس نمودن بار اثبات دعوی مبنای مسئولیت در رابطۀ بین بانک و مشتری در بانکداری الکترونیکی، پژوهش‌های پولی و بانکی، شمارۀ 12: 127 – 144.

26. کاتوزیان، ناصر (1377). عصر تجربه و حقوق تجربی: اصول جبران خسارت در نظام حقوقی آمریکا، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شمارۀ 41: 87 – 100.

27.------------ (1388). قواعد عمومی قراردادها، ج اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.

28.------------ (1389). الزام‌های خارج از قرارداد: مسئولیت مدنی، ج اول، چاپ نهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

29.کاشف‌الغطا، شیخ محمد حسین (1422ق). تحریرالمجله، ج دوم، چاپ اول،قم: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.

30.مافی، همایون؛ کدیور، حسام (1392). بررسی اختیار ظاهری نماینده در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، مجلۀ حقوق خصوصی، دورۀ 11، شمارۀ 1: 23 – 50.

31.محقق داماد، سید مصطفی (1389). قواعد فقه: بخش مدنی، چاپ 28، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

32.مصطفوی، سید محمد کاظم (1471ق). القواعد، چاپ سوم، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.

33.مکارم شیرازی، شیخ ناصر (1425ق). القواعد الفقهیه، ج دوم، الطبعه الاولی، قم: مدرسۀ امام علی‌بن ابی‌طالب (ع).

34.موسوی بجنوردی، سید محمد (1379). قواعد فقهیه (1 - 2)، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیۀ اصفهان.

35.نظری، ایراندخت (1389). مسئولیت مدنی مالک، چاپ اول، تهران: جنگل.

36. -------------- (1395). حقوق مدنی 4: الزام‌های بدون قرارداد، چاپ دوم، تهران: مجد.

  1. Abdullah, S., (2014), Legal Risk Associated with Electronic Funds Transfer, PhD Dissertation, Plymouth Law School.
  2. Brindle, M., Cox, R., (2010), Law of Bank Payments, Fourth Edition, Sweet & Maxwell.
  3. Geva B., (2001), Banking Collections and Payment Transactions, Oxford: Oxford University Press.  
  4. Geva, B., (1986), The Concept of Payment Mechanism, Osgoode Hall Journal,24.1, 1-34.
  5. Geva, B., (2003), Consumer Liability in Unauthorized Electronic Funds Transfer, Canadian Business Law Journal, 38.2, 207-281.
  6. Geva, B., (2014), The Law of Electronic Funds Transfers, Matthew Bender, www.LexisNexis.com.
  7. Restatement of the Law (second) Ageny, 1958.
  8. Restatement of the Law (third) Ageny, 2006.
  9. Rusch, J., (2008), Reimagining Payment Systems: Allocation of Risk for Unauthorized Payment Inception, Chicago-Kent Law Review, 83(2), 561-603.
  10. Turner, S., (1994), The UCC Drafting Process and Six Questions About Article AA: Is There a Need for Revisions to the Uniform Funds Transfers Law? , Loyola of Los Angeles Law Review, 28, 350-370.
  11. U.C.C. Article 4A with Commentary.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 854
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 821


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب