پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 160 |
| تعداد شماره‌ها | 6,322 |
| تعداد مقالات | 68,642 |
| تعداد مشاهده مقاله | 118,167,035 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 92,803,811 |
ساختارشناسی سفالهای دورهی پایانی مفرغ قدیم؛ محوطهی باستانی کهنهشَهَر آذربایجان غربی | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| مقاله 1، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 15، خرداد 1396، صفحه 1-17 اصل مقاله (1.8 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2017.141742.142256 | ||
| نویسندگان | ||
| حکیمه افشاری نژاد* 1؛ بهرام آجورلو2؛ احمد جهانگیری3؛ مهدی رازانی4؛ کریم علیزاده5 | ||
| 1دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد باستانسنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران | ||
| 2دانشیار گروه باستانسنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران | ||
| 3استاد گروه زمینشناسی دانشگاه تبریز، ایران | ||
| 4دانشجوی دکتری مرمت آثار تاریخی و فرهنگی دانشگاه هنر اصفهان، ایران | ||
| 5استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آیوای شمالی، ایالات متحدۀ امریکا | ||
| چکیده | ||
| محوطهی باسـتانی کهنهشهر در شمال‌غرب اسـتان آذربایجان غربی به‌ـعنوان یکی از محوطههای دورهی مـفرغ قدیم، پس از کاوشهای علمی در 1391 تا 1393، یافتههای تازهای را به همراه داشته است. اطلاعات موجود در رابطه با سفالهای این محوطه تنها محدود به بررسیهای باستانشناسی بوده و در زمینهی باستانسنجی مطالعاتی صورت نگرفته است. نمونههای مورد مطالعه در این تحقیق سفالهای دستساز سیاهِخاکستری، قرمز و نخودی متعلق به اواخر هزارهی سوم ق.م بوده که از یک لایه و یک مرحله (فاز پایانی استقراری) محوطه بهدست آمده است. هدف اصلی این تحقیق، ساختارشناسی و تعیین جنبههای اشتراک و افتراق بین دو گروه سفال سیاهِخاکستری، قرمز و نخودی است. نتایج حاصل از روش پتروگرافی و آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) حاکی از آن است که نمونهها از نظر ساختار مشابه هم بوده و تولید محلی هستند. هر دو گروه سفالها تا درجه حرارتی حدود °C850 پخت شده و تنها از نظر سبک و تکنیک پخت متفاوت‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| باستانسنجی؛ ساختارشناسی سفال؛ محوطهی کهنهشهر؛ پتروگرافی؛ XRD | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Structural Analysis of the Late Early Bronze Age Pottery from Kohna Shahar, West Azerbaijan, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hakimeh Afsharinezhad1؛ Bahram Ajorloo2؛ Ahmad Jahangiri3؛ Mehdi Razani4؛ Karim Alizadeh5 | ||
| 1MA in Archaeometry, Tabriz Islamic Art University | ||
| 2Associate Professor, Department of Archaeometry, Tabriz Islamic Art University | ||
| 3Professor, Department of Geology, University of Tabriz | ||
| 4PhD Candidate, Department of Conservation, Art University of Isfahan | ||
| 5Assistant Professor, Department of Social Sciences, University of Northern Iowa | ||
| چکیده [English] | ||
| Systematic excavations of 2012 and 2014 at the Early Bronze Age site of Kohna Shahar, situated in northwestern quadrant of West Azerbaijan Province, have brought to light new evidence. The available data on the pottery from the site comes merely from surface surveys, and no archaeometric and mineralogical analyses have been undertaken on its pottery assemblage. The sample examined in the present work consisted of handmade black-gray, red and yellow ceramics of the late third millennium B.C., which derived from a single stratum and a single phase (settlement phase 5), and was selected by virtue of the typological variations that existed between some of the red ware instances and those of black-gray forms. Accordingly, mineralogical analysis was conducted and the similarities and dissimilarities between the two groups, i.e. black-gray and red forms, were established. Results of thin-section petrography and x-ray diffraction suggested that the examined sample had a similar composition and mineralogy, with the entire specimen having been locally manufactured. Both groups of the ceramics were fired below 850°C, and merely differed from each other in terms of and firing technique. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| archaeometry, Mineralogy, Pottery from Kohna Shahar, Petrography, X-ray diffraction | ||
| مراجع | ||
|
استوارت، باربارا (1393)، روشهای تجزیه مواد در مرمت و حفاظت آثار تاریخی، ترجمهی مسعود باقرزاده کثیری، چاپ اول، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز. افشارینژاد، حکیمه (1394)، «باستانسنجی کانیشناختی سفالهای دوره مفرغ قدیم (سنت کورا-ارس) محوطهی کهنهشَهَر چالدران»، پایاننامه کارشناسی ارشد باستانسنجی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشکده آموزشی- پژوهشی مرمت آثار تاریخی و باستانسنجی (منتشر نشده). امامی، سیدمحمدامین و سمیه نوغانی (1392)، «بررسی روند کربـناتیزاسـیون مجدد و شـکلگیری کلسیت ثانویه در سفالهای باستانی بر اساس مطالعات پتروگرافیک»، مرمت و معماری ایران، سال سوم، شمارهی پنجم، صص 55-67. امامی، سید محمدامین (1394)، «بررسی تکنولوژی سفالگری در تپه زاغه از 5100 تا 4900 پیش از میلاد (از ماکرو تا میکرو)»، مفاخر میراث فرهنگی ایران جشننامه دکتر صادق ملک شهمیرزادی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، چاپ اول، شماره 1، صص 344-355. آجورلو، بهرام (1383)، «بررسی هنر کورا-ارس»، پیام باستانشناس، سال اول، شمارهی دوم، صص 43-60. آدامز، آ. ای، دبلیو اس. مکنزی و سی. گیلفور (1390)، اطلس رنگهای رسوبی در زیر میکروسکوپ، ترجمهی محمدحسین آدابی و زهرا زرگر امینی، چاپ دوم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. پایدار، حسین (1384)، مواد اولیه مصرفی در صنایع سرامیک، چاپ اول، غزل، اصفهان. رازانی، مهدی؛ بهرام آجورلو؛ امین حائری؛ آرش تیرانداز (1392)، «بررسیهای باستانسنجی سفالهای دوران اسـلامی قرهداغ »، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، شماره طرح پژوهشی: 8195 . علیزاده، کریم و مسعود آذرنوش (1382)، «بررسی روشمند تپهباروج: روابط فرهنگی دو سوی رود ارس»، باستانشناسی و تاریخ، شماره پیاپی 34، س 17، ش 2، صص 3-22. ــــــــــــ (1391)، «بازخوانی نظریه مهاجرت در باستانشناسی و گسترش فرهنگ کورا-ارس در خاور نزدیک باستان» باستانشناسی و تاریخ، سال 25، شماره 2، شماره پیاپی 50، صص 79-96. ــــــــــــ (1392)، «گزارش باستانشناسی فصل اول محوطهی کهنهشَهَر، آرشیو میراث فرهنگی»، پژوهشکده باستانشناسی (منتشر نشده). فاضلی، حسن و بهرام آجورلو (1383)، «درآمدی بر بسط فرهنگ کورا-ارس در اواخر هزارهی چهارم قبل از میلاد در دشت قزوین»، مجموعه مـقالات همایش بینالمـللی باسـتانشناسی ایران: حوزهی شـمالغرب، به کوشش مسـعود آذرنوش، پژوهشـکدهی باستانشناسی تهران، صص 181-191. نقشه زمینشناسی شهرستان ماکو (1975)، نقشه ماکو، تهران، سازمان زمینشناسی کشور. نوغانی، سمیه و سید محمدامین امامی (1391)، «آرکئومتری (باستانسنجی) سفالهای تاریخی: ضرورتها و روشها» مجموعه مقالات نخستین همایش علم مواد و حفاظت آثار فرهنگی، تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با همکاری پژوهشگاه مواد و انرژی، تهران، چاپ اول، صص 505-524. Abedi, Akbar, H. Khatib Shahidi, Ch. Chataigner, K. Niknami, N. Eskandari, M. Kazempour, A. Pirmohammadi, J. Hosseinzadeh and Gh. Ebrahimi. 2014. Excavation at Kul Tepe (Hadishahr), North-Western Iran, 2014: First Preliminary Report, ANES 51: 33-165.
Ajorloo, Bahram. 2012. Beyond Naxçivan: the Kura- Araxes art of pottery & the Great road of Khorasan, Naxçivan Ilk Yaşayiş ve Şehersalma Yeri Kimi] (20th-24th June 2011), in: I. M. Haciyev et al. (eds.), Baku: Azerbaijan National Academy of Sciences, pp. 262-270.
Albright, W. F. 1924 -1925 “The Jordan Valley in the Bronze Age”, The Annual of the American Schools of Oriental Research 6: 13-74.
Alizadeh, Karim, Hamed Eghbal, & Siavash Samei. 2015. Approaches to Social Complexity in Kura-Araxes Culture: A View from Köhne Shahar (Ravaz) in Chaldran, Iranian Azerbaijan. Paléorient 41(1): 37-54.
Batiuk, Stephen Denis, and Mitchell S. Rothman. 2007. “Early Transcaucasian Cultures and their Neighbors: Unraveling Migration”, Trade, and Assimilation, Expedition 49(1): 7-17.
Batiuk, Stephen Denis. 2000. “Petrographic Analysis of ETC Ceramics from the Bayburt Region, North Eastern Anatolia: An Exploratory Study.” ANES. 37:153-163.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ 2005. “Migration Theory and the Distribution of the Early Transcaucasian Culture”, Unpublished PhD Thesis, Department of Near and Middle Eastern Civilization, University of Toronto.
Bayani, Narges & Karim Alizadeh. 2014. Architecture of a Kura-Araxes Town: Kohne Shahar, Northwestern Iran. ASOR Poster.
Belfiore, C. M., Day, P. M., Hein, A., Kilikoglou, V., Larosa, V., Mazzoleni, P. & Pezzino, A . 2007.Petrographic and Chemical Characterization of PotteryProduction of the Late Minoan I kiln at Haghia Triada, Crete, Archaeometry 49 (3), 621-653.
Burney, C., D. M. Lang, 1971. The Peoples of the Hills: Ancient Ararat and Caucasus, Praeger Publishers, New York and Washington.
Burney, Charles A. 1961. Excavations at Yanik Tepe, North-West Iran, Iraq 23(2): 138-153.
Burton-Brown, T. 1951. Excavations in Azarbaijan, 1948, Murray, London.
Carvalho, R.S., Carvalho, A. p. & M. F. Vaz. 2013. Studies of Ceramic Tiles Attributed to Gabriel Del Barco, University of Oxford: Archaeometry 55, 1, 54–67.
Çilingiroglu, A. and A. Sagona, 2004 “Charles Burney in the Near Eastern Highlands”, in: A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honor of Charles Burney, A. Sagona (ed.), pp. 3-11, Ancient Near Eastern Studies, Supplement 12. Peeters Press, Louvain.
Emami, M, Mohammadamin, Johannes Volkmar and Reinhard Trettin. 2011. Characterization of Ancient Ceramic Matrices with High Resolution Microscopy Methods, Laser Scanning, Theory and Applications, Prof. Chau-Chang.
Emami, M., & Trettin, R. 2010. Mineralogical and Chemical Investigations on the Ceramic Technology in Čoġā Zanbil, (Iran, 1250 B.C.), Periodico di Mineralogia 81, 3, 359-377.
Fabbri, B, Gualtieri, S, and S. Shoval. 2014. The Presence of Calcite in Archeological Ceramics, Journal of the European Ceramic Society 34, 1899–1911.
Kibaroglu, Mustafa, Antonio Sagona, and Muharrem Satir. 2011. Petrographic and geochemical Investigations of the Late Prehistoric Ceramics from Sos Höyük, Erzurum (Eastern Anatolia), Journal of Archaeological Science 38: 3072-3084.
Kleiss, W. and Kroll, S. 1979. Ravaz und Yakhvali: zwei befestigte Plätze des 3. Jahrtausends. Archäologische Mitteilungen aus Iran 12: 27–47.
Kohl, Philip L. 2009. Origins, Homelands and Migrations: Situating the Kura-Araxes Early Transcaucasian ‘Culture’ within the History of Bronze Age Eurasia”, Tel Aviv 36: 241–265.
Kuftin, B. A. and H. Field, 1946. “Prehistoric Culture Sequence in Transcaucasia”, Southwestern Journal of Anthropology 2(3): 340-360.
Lamb, W. 1954. “The Culture of North-East Anatolia and Its Neighbours”, Anatolian Studies 4: 21-32.
Maritan, Lara, Parviz Holakooei, and Claudio Mazzoli. 2015. Cluster analysis of XRPD data in Ancient Ceramics: What for? Applied Clay Science 114, 540–549.
Mason, R. B. and L. Cooper. 1999. Grog, Petrology, and Early Transcaucasia’s at Godin Tepe, Iran 37: 25-31.
Maziar, Sepideh. 2010. Excavations at Kohne Pasgah Tepesi, the Araxes Valley, Northwest Iran: First Preliminary Report, ANES, 47: 165-193.
Peterson, Sarah E. 2009. Thin Section Petrography of Ceramic Materials, Philadelphia, Pennsylvania: Instap Academic Press.
Reedy, C. L. 2008. Thin Section Petrography of Stone and Ceramic Cultural Materials. London: Archetype Publication Ltd.
Riederer, J. 2004. Thin Section Microscopy Applied to the Study of Archaeological Ceramics, Hyperfine Interactions154, 143-158.
Sagona, A. 2000 “Sos Höyük and the Erzurum Region in Late Prehistory: A Provisional Chronology for Northeast Anatolia”, In Chronologie des Pays du Caucase ed de l'Euphrate aux IVe-IIIe Millenaires, edited by C. Marro and H. Hauptmann, pp. 329- 374, Institut Francais d'Etudes Anatoliennes Georges Dumezil, Istanbul.
Samei, Siavash, Alizadeh, Karim & Hamed Eghbal. 2013. Zooarchaeological Analyses from the Kura-Araxes Site of Köhneh Shahar (Ravaz) in Northwestern Iran: A Preliminary Assessment of Social Complexity" Poster presented at the American School of Oriental Research annual meeting, Baltimore, MD, 20-23.
Smith, Michael S. 2008. Petrography (Chapter 6). In: Herbert, Joseph M. and McReynolds, Theresa E. (eds.) Woodland Pottery Sourcing in the Carolina Sandhills. Research Laboratories of Archaeology, University of North Carolina at Chapel Hill, Research Report No. 29, 73-107.
Sterba, Johannes H., Hans Mommsen, Georg Steinhauser & Max Bichler. 2009. The Influence of Different Tempers on the Composition of Pottery, Journal of Archaeological Science 36, 1582–1589.
Summers, G. D. 2004. “Yanik Tepe and the Early Trans-Caucasian Culture: Problems and Perspectives”, In: A View from Highlands: Archaeological Studies in Honour of Charles Burney, A. Sagona (ed.), Ancient Near Eastern Studies, supplement 12. Peeters Press, Louvain. pp. 617- 643.
Tite, M. S. 2008. Ceramic Production, Provenance and USE a Rewiev, Research Laboratory for Archaeology and the History of Art, Dyson Perrins Building, South Parks Road, Oxford OX1 3QY, UK, Archaeometry 50 (2), 216–231. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 872 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,261 |
||