تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,738 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,099 |
میزان ترجمهپذیری عناصر فرهنگی و ... در خطبۀ صدوهشتم از نهجالبلاغه | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1396، صفحه 73-94 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2017.244316.1058 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا حاجیان نژاد* 1؛ میرفت سلمان2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه لاذقیه | ||
چکیده | ||
استعارات، کنایات، تشبیهات، مجاز و ضربالمثلها علاوه بر جنبۀ تخییلی، جنبۀ فرهنگی نیز دارند. ازآنجاکه این تعبیرات آیینۀ تمامنمای تاریخ، فرهنگ و اندیشه در هر جامعه هستند، در حوزۀ مباحث معاصر ترجمه، توجه صاحبنظران را به خود جلب کرده است. ترجمۀ عناصر و جنبههای فرهنگی گنجاندهشده در متن، در باور برخی از نظریهپردازان معاصر امکانپذیر نیست، درحالیکه برخی دیگر آن را در ضمن چارچوبهای خاصّی ترجمهپذیر میدانند. این جستار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و براساس مدل ایویر به بررسی، نقد و مقایسۀ شیوۀ ترجمۀ مفاهیم فرهنگی و صورخیال و... موجود در خطبۀ صدوهشتم نهجالبلاغه ترجمههای فیضالاسلام، شهیدی و دشتی میپردازد. در این پژوهش تلاش میشود به این پرسش پاسخ داده شود که ترجمۀ عناصر فرهنگی از زبان مبدأ (عربی) به زبان مقصد (فارسی) چقدر امکانپذیر بوده است؟ نتایج این جستار گویای آن است که در بین روشهای پیشنهادشده برای ترجمۀ عناصر فرهنگی، روش تلفیقی از ترجمة برابر و معادل در فرهنگ مقصد یکی از موفقترین روشهاست، درحالیکه ترجمۀ چنین تعابیر بهصورت آزاد، تنها نقش کارکردی محض آنها را منعکس میکند و ارزش فرهنگی تعبیر را نادیده میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
خطبة 108 نهجالبلاغه؛ عناصر فرهنگی؛ استعاره؛ کنایه؛ ضربالمثل؛ شیوههای ترجمه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Degree of Translatability of Cultural Elements, Etc. in 108th Sermon of Nahj al-Balagha | ||
نویسندگان [English] | ||
Alireza Hajian Nejad1؛ Mirfat Salman2 | ||
1Associate Professor in Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
2Assistant Professor in Persian Language and Literature, Latakia University | ||
چکیده [English] | ||
In addition to their imaginative aspects, metaphors, allusions, allegories and proverbs have also cultural aspect. Since these interpretations reflect a full image of any society's history, culture and thought, they have attracted the attention of experts in the field of contemporary translation. Some theorists believe that the translation of the cultural elements and aspects included in the text is not possible, while others consider it translatable within certain frameworks. Through a descriptive – analytic method and based on the Ivir’ model, it has been tried in present study to review, criticize and compare the method of translating cultural and imaginative concepts of 108th sermon of Nahj al-balagha by Feyz ul-Islam, Shahidi and Dashti. We have also tried to answer the question that to what extent the translation of cultural elements was possible from Arabic as the source language in to Persian as the target language. The results of this research indicate that among the proposed methods for the translation of cultural elements, the combined method of the equivalent translation in the target culture is one of the most successful methods, while the free translation of such interpretations just reflects their functional role and ignores their cultural value. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
108th Sermon of Nahj al-Balagha, Cultural Elements, Metaphor, Allusion, Proverbs, Translation Methods | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. الازهری، محمد بن احمد (1964)، تهذیباللغة، تصحیح هارون عبدالسلام محمد، مصر، الدارالمصریة. ابن ابیالحدید (1960)، شرح نهجالبلاغه، تحقیق محمّد ابوالفضل ابراهیم، مصر، دار احیاء الکتب العربیة. ابنمنظور، (1408)، لسانالعرب، تحقیق علی شیری، لبنان، دار احیاء التراث العربی. ابنحجر، احمد بن علی (1379)، فتحالباری شرح صحیح البخاری، تحقیق محمّدفؤاد عبدالباقی و محمّدالدین الخطیب، بیروت، دارالمعرفة. اقبالی، عباس (بهار و تابستان 1388)، «درآمدی در نقد ترجمههای کنایاتی از نهجالبلاغه»، حدیث پژوهشی، دورة 1، ش 1، 180-205. ایویر، ولادیمیر (1370)، «روشهای ترجمه عناصر متفاوت فرهنگی»، ترجمة سیدمحمدرضا هاشمی، ش 2، 3-14. بحرانی، میثم بن علی بن میثم (2009)، شرح نهجالبلاغه، لبنان، منشورات الفجر. خوئی، میرزاحبیبالله (1377)، منهاج البراعه فی شرح نهجالبلاغه، تهران، مؤسسة المطبوعات الدّینیّة قم و المکتبة الاسلامیة. دخیل کهنویی، اسماعیل (1379)، «نقد و تحلیل ترجمههای فارسی هشتاد خطبة اول نهجالبلاغه»، پژوهش و حوزه، ش 3، 157-165. دهخدا، علیاکبر (1377)، لغتنامه، چاپ دوّم، تهران، دانشگاه تهران. رازی، نجمالدین (1352)، مرصاد العباد، تحقیق محمّد امین ریاحی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ریاحی، محمّدامین (1368)، گلگشت در شعر و اندیشۀ حافظ، تهران، علمی. سیدرضی، ابوالحسنمحمّد (1425هـ- 2004م)، نهجالبلاغه، تحقیق صبحی الصّالح، الطبعة الرابعة، القاهره- بیروت، دارالکتاب المصری و دارالکتاب اللبنانی. (بیتا)، نهجالبلاغه، شرح محمّد عبده، بیروت- لبنان، دارالمعرفة. (2008)، نهجالبلاغه، شرح محمدالحسینی الشیرازی، بیروت-لبنان، دارالعلوم. (1384)، نهجالبلاغه، ترجمة محمّد دشتی، قم، مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع. (1370)، نهجالبلاغه، ترجمة جعفر شهیدی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی،. (1365)، نهجالبلاغه، ترجمة علینقی فیضالاسلام، تهران، آفتاب. شمسیپاشا، خیرالدّین (2011)، معجم الأمثال العربیه، الدّارالعربیّه للموسوعات، المطبعة الرابعة، الرّیاض. علیزاده، علی (پاییز 1389)، «مقولهها و عناصر فرهنگی و چگونگی ترجمۀ آنها در گتسبی بزرگ ترجمۀ کریم امامی»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، ش 59، 53-74. المیدانی، احمد بن محمد (بیتا)، مجمع الامثال، تحقیق محمّد محیالدّین، بیروت، دارالمعرفة. نیازی، شهریار و حافظ نصیری (پاییز و زمستان 1388)، «ارزش فرهنگی ترجمۀ ضربالمثلها و کنایات (عربی- فارسی)»، زبانپژوهی، سال اوّل، ش 1، دانشگاه الزّهرا(س)، 167-184. نیومارک، پیتر (2006)، الجامع فی التّرجمة، ترجمة حسین غزاله، بیروت، الهلال. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 664 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 424 |