Analysis of Multi Polarization Process of Spatial Structure and Urban Functions (Case Study; Sanandaj City) | ||
| پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
| Article 14, Volume 50, Issue 2, July 2018, Pages 467-489 PDF (978.45 K) | ||
| Document Type: Research Paper | ||
| DOI: 10.22059/jhgr.2018.237810.1007501 | ||
| Authors | ||
| Bakhtyar Ezatpanah* 1; Mohammad Bagher Ghalibaf2; Ezzatollah Ezzati3 | ||
| 1PhD in geography and urban planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| 2Associate professor of geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 3Professor of political geography, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran | ||
| Abstract | ||
| Introduction In the urban system of developing countries, due to differences in the political, social and economic structure of these countries, there are unbalanced and unequal spatial distribution of population and urban activities and services. In Iran, the phenomenon of inequality in the distribution of urban resources and facilities has been shaped by the escalation of false urbanization along with the socio-political and economic developments. Today, in urban planning system, it was attempted to avoid interferences in land uses and also availability of these services in each region to mitigate centralization and aggregation pattern in certain regions. In Sanandaj, relatively high aggregation of administrative, political, and economic, and service organizations resulted in high population and consequently incidence of spatial effects such as inappropriate physical growth of the city and increased illegal settlement in some parts of the city. This also made spatial distribution of urban land uses in the city unbalanced. In these cases, urban development plans are organized for the land use system to determine the activities and segregate land uses and functional zoning based on traditional, physical, and deterministic approach. Main purpose of this paper is to evaluate and study the polarization process of urban land uses in order to specialize functions and systematic spatial development of urban activities in accordance with different socio-spatial structures between different regions and urban areas based on the suggestions of urban development plans. Methodology This research has a descriptive-analytic methodology. The method is used to carry out an applied research in order to explore relations between variables and phenomena and also to solve existing problems in spatial and physical development of Sanandaj. We assessed land uses aggregation in Sanandaj by using formal data and statistics and also apply statistical methods and LQ. At this stage, we use statistical methods and spatial coefficient model to analyze data as well as we used ArcView and ArcGIS software to draw up the required maps. Results and discussion We have used Shannon entropy model to analyze the spatial distribution pattern of land use in Sanandaj city. Based on the calculations, Shannon's entropy coefficient has been changed from -1.511 to -1.569, for commercial uses. This indicates a relative increase in Shannon and shows spiral and diffused development of this activity. Significant changes have occurred in academic services and an increase in coefficient Shannon from -0.843 to -1.208 indicates that it does not tend to be aggregate and centralized. The Shannon entropy for medical uses decreased from -1.420 to -1.165, that indicates an intense and centralization in this function at some regions of Sanandaj. Regarding workshop industries, results show that the Shannon entropy coefficient for these activities has increased from -1.180 to zero, indicating a high centralization and aggregation of these functions. The LQ index or spatial portion is one of the models that illustrate the spatial distribution of urban utilities and their degree of specialization and polarization. According to the results, the workshops and medical uses have the highest aggregation in region 1 of Sanandaj, and in the region 2, military and tourism uses are high aggregated, as well as facilities and equipment and academic and profession services; have the highest level of aggregation and centralization in region 3. According to the results of LQ range, industrial and workshops uses academic services, urban facilities, equipment and healthcare in 2004, with LQ values were 0.09-2.80, 0.10-2.61, 1.77-2.61 and 0-2.45 as the highest amount of specialization or centralization among other activities. The general education, governmental, police and residential uses have the lowest values, respectively, with 0.83-1.06, 0.50-1.23 and 0.61-1.37. According to the Sanandaj General Master Plan, which prepared by Tadbir Shahr consulting Co. in 2005, industrial and workshop uses, transportation and depots, healthcare, exhibition and shopping centers have LQ values of 0-7.55, 0-6.15, 1.46-4.35, and 0-3.10, respectively, as the highest centralization in 2015. In case of realization uses, the public education, residential, governmental, and police uses will have the lowest centralization values, respectively, by 0.88-1.23, 0.58- 1.32 and 0.44-1.34. Conclusion In general, comparing the proposed land use pattern in the development plan (comprehensive) of Sanandaj with the current pattern of urban land use shows the tendency to polarization of urban functions. Transfer of military, industrial, transportation and depots uses from different parts of the city to the suburbs and even outside the city can be observed with ecological separation of lower classes of society on the northern and eastern suburbs versus the residence of middle and high class people in modern buildings mainly in the southern parts of the city. The tendency to move governmental, police center, municipal facilities, shopping centers, and exhibitions from downtown to the streets around the city can provide similarities between urban ecological and morphological structures. Formation of new cores such as university centers, Kurdistan universities, medical sciences and Teacher Training, service centers such as terminals, and military centers into the urban area, all indicate the similarity of Sanandaj spatial structure with the multi-core model of Haris and Ulman. | ||
| Keywords | ||
| Spatial development; polarization; Shannon Entropy; LQ coefficient; Sanandaj City | ||
| References | ||
|
آقاییزاده، اسماعیل، اوجی، روحالله و رباب محمدزاده، 1395، واکاوی اثرات تمرکز مکانگزینی ادارات در محدودههای متداخل مناطق سازمانهای خدماترسان شهری (مطالعة موردی: شهر رشت) جغرافیا و پایداری محیطی، دورة 6، شمارة 19، صص 17-33. Aghaye Zadeh, E. Oji, R. and Mohammadzadeh, R., 2016, Examining the Effects of Focusing Offices Institutions in Intervening Areas of Urban Services Organizations, Case Study: Rasht City, Geography and Environmental Sustainability, Vol. 6, No. 19, PP. 17-33. باقری، علیرضا، 1380، تحلیلی بر کاربری اراضی شهری (مطالعة موردی شهر خوراسگان اصفهان)، پایاننامة کارشناسی ارشد جغرافیا دانشگاه اصفهان. Bagheri, A., 2001, An Analysis of Urban Land Use, Case Study of Khorasgan City of Isfahan, Master's thesis of Geography, University of Isfahan. باستیه، ژان، 1377، شهر، ترجمة علی اشرفی، دانشگاه هنر، تهران. Bastie, J., 1998, City, Translation Ali Ashrafi, University of Art, Tehran
بحرینی، سید حسین، 1374، پروژة شهرهای سالم سازمان بهداشت جهانی و لزوم اجرای جدی آن در ایران، مجلة محیطشناسی، شمارة 17، صص4-15. Bahrain, S. H., 1995, Project of Healthy Cities of the World Health Organization and The Necessity of Its Serious Implementation in Iran, Journal of Ecology, No.17, PP.4-15. برزگر، محمدرضا، 1382، شهرسازی و ساخت اصلی شهر، انتشارات کوشا مهر، شیراز. Barzegar, M. R., 2003, Urban Planning and Construction of The Shiraz City, Kousha Mehr Press.
6-تقوایی، مسعود و محمدحسین سرایی، 1383، گسترش افقی شهرها و ظرفیتهای موجود زمین مورد: شهر یزد، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 2، صص 187- 210. Taqwaei, M. and M.H. Sarai., 2004, Horizontally Spreading Cities and Capacities of The Earth Case of Yazd City, Geographic Quarterly Journal, No. 2, PP. 187- 210. سرمست، بهرام و نادر زالی، 1389، انتظام فضایی شبکة شهری و برنامهریزی جمعیتی در افق 1400 (مطالعة موردی آذربایجان)، فصلنامة مطالعات راهبردی، شمارة 48، صص 59-87. Sarmast, B. and N. Zali., 2010, Polznam Space City Urban Planning and Demographic Planning in the 1400 Horizon; Case Study of Azerbaijan, Strategic Studies Quarterly, No. 48, PP. 59-87.
سعیدنیا، احمد، 1378، کاربری زمین شهری، انتشارات مرکز مطالعات و برنامهریزی شهری، تهران. Seyyednia, A., 1999, Urban Land Use, Tehran, Center for Urban Studies and Planning Press.
سلطانزاده، حسین، 1365، مقدمهای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، انتشارات نشر آبی، تهران. Sultan Nazadeh, H., 1986, Introduction to the History of City and Urbanization in Iran, Abye Nashre Press, Tehran سلیمانزاده، محبوبه، 1389، ارزیابی تخصصگرایی فضایی کاربریهای تجاری خدماتی خارج از هدایت رسمی، پایاننامة کارشناسی ارشد رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی. Soleimanzadeh, M., 2010, Evaluation of Spatial Specialization for Commercial Use Services Offered from Official Guidance, Master's Degree in Geography and Urban Planning, Mohammad Reza Pourmohammadi, Tabriz University, Faculty of Humanities and Social Sciences.
سویج، مایکل، 1380، جامعهشناسی شهر، ترجمه ابوالقاسم پوررضا، انتشارات سمت، تهران. Suejg, M., 2001, City Sociology, Translation by Abolghasem Pourreza, Samt Perss, Tehran.
سیفالدینی، فرانک، 1378، فرهنگ واژگان برنامهریزی شهری و منطقهای، انتشارات دانشگاه شیراز. Saifodini, F., 1999, Vocabulary Dictionary of Urban and Regional Planning, Shiraz University Press.
شریفی، عبدالنبی، 1385، عدالت اجتماعی و شهر: تحلیل بر نابرابریهای منطقهای در شهر اهواز، پایاننامة دورة دکتری جغرافیا گرایش برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران. Sharifi, A., 2006, Social Justice and The City: an Analysis of Regional Inequalities in Ahwaz, PhD thesis. Geography, Urban Planning, Tehran University.
شکوئی، حسین، 1377، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، تهران. Shokouee, H., 1998, New Views in Urban Geography, Samt Press, Tehran
شماعی، علی و احمد پوراحمد، 1384، بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران. Shammai, A. and pourahmad, A., 2005, Urban Improvement and Modernization from the Perspective of Geography, University of Tehran Press.
شیرانی، حسین، 1362، ساماندهی مکان، انتشارات دانشآفرین، تهران. Shirani, H., 1983, Organization of The Place, Danesh Afarin Press, Tehran
حسینزاده دلیر، کریم، قربانی، رسول و پری شکریفیروزجاه، 1388، تحلیل و ارزیابی کیفی سنجههای پایداری شهری در شهر تبریز، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال اول، شمارة 2، صص 1-18. Hosseinzadeh Dalier, K., Ghorbani R, and Shokrifirooz Jah., P, 2009, Quality Analysis and Evaluation of Urban Sustainability Measures in Tabriz City, Urban and Regional Studies and Research, First Year, No. II, pp. 1-18.
رزاقی، حبیباله، زیاری، کرامتاله و نوید سعیدی رضوانی،1390، مدل چندهستهای و چندمرکزی شهر و کلانشهری، از نظریه تا عمل (مورد شهر کرج)، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، سال 26، شمارة سوم، صص 100-73. Razaghi, H. Ziari, K. and Saeedi Rezvani., N., 2011, Multicomponent and Multicenter Multi-City and Metropolitan Model, from Theory to Practice (Case Of Karaj City), Geographical Survey Quarterly, No. 3.PP.73-100 روستایی، شهریور، ۱۳۷۷، سازمان فضایی نظام سکونتگاهی و نقش آن در تعامل ناحیهای، پایاننامة دکتری رشتة جغرافیای شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. Roustai, Sh., 1998, Spatial Organization of The Settlement System and Its Role in Regional Interaction, Ph.D. thesis of Urban Folklore, Tarbiat Modarres University, Tehran.
زیاری، کرامت الله، 1378، اصول و روشهای برنامهریزی منطقی، انتشارات دانشگاه یزد. Ziari, K., 1999, Principles and Methods of Logic Planning, University of Yazd Press.
ـــــــــــــــــــــ، 1389، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه تهران. ---------, 2010, Urban land use planning, University of Tehran Press.
زیاری، کرامت الله و دیگران، 1392، ارزیابی ساختار فضایی و تدوین راهبردهای توسعة شهری شهر جدید پردیس، نشریة پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورة 45، شمارة 4، صص 1- 28. Ziari, K. S, Asadi. T, Rabbani. and M,.Molai Qalichi., 2013, Evaluation of Spatial Structure and Development of Urban Development Strategies of the New Town of Pardis, Journal of Human Geography Research, Vol. 45, No. 4, pp. 1-28.
چهارراهی، ذبیحالله، 1388، تحلیلی بر تقسیمات کالبدی شهر شیراز براساس مدیریت یکپارچة شهری، پایاننامة کارشناسی ارشد رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران. Chahar Rahi., Z, 2009, An Analysis on Shari'az's Physical Divisions Based on Urban Integrated Management, MSc Thesis, Faculty of Geography and Urban Planning, University of Tehran.
حکمتنیا، حسن و میرنجف موسوی، 1385، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات علم نوین، یزد. Hekmat Nia, H and, Mousavi., M.N, 2006, Application of Model in Geography With Emphasis on Urban and Regional Planning, New Science Press, Yazd.
خاکپور، براتعلی، 1388، بررسی و تحلیل نابرابری در سطوح توسعهیافتگی مناطق شهر مشهد، مجلة دانش و توسعه، شمارة 27، صص 202-182. Khapoor, R., 2009, Investigation and Analysis of Inequality in The Developmental Levels of The Urban Areas of Mashhad, Science and Development Magazine, No. 27, PP.182-202
عباسزادگان، مصطفی، مختارزاده، صفورا و رسول بیدارم، 1391، تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و توسعهیافتگی محلههای شهری به روش چیدمان فضا؛ مطالعة موردی: شهر مشهد، فصلنامة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال چهارم، شمارة 14، صص 43-62. Abbaszadegan, M., Mokhtarzadeh, S and Bidaram, R., 2012, Analysis of The Relationship Between Spatial Structure and Urban Urban Development by Space Layout Method, Case Study: Mashhad City, Quarterly Journal of Urban and Regional Studies and Research, Vol. 4, No. 14, PP. 43- 62.
عبدیدانشپور، زهره، 1378، تحلیل عدم تعادل فضایی در شهرها، مورد تهران، مجلة صفه، سال نهم، شمارة 29، دانشگاه شهید بهشتی تهران. Abidinehspour, Z., 1999, Analysis of Spatial Imbalance in Cities, Case, Tehran, Safe Magazine, Ninth Year, No. 29, University of Shahid Beheshti, Tehran
عزتپناه، بختیار، 1388، نقش قدرت در ساختار فضایی شهرها؛ نمونة موردی: شهر سنندج، رسالة دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. Ezzat Panah, B., 2009, Role of Power in the Spatial Structure of The City, Case Study:Sanandaj City, Ph.D. in Geography and Urban Planning, Department of Geography, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran.
علیاکبری، اسماعیل، 1391، طرحهای منطقهای و تمرکزگرایی در ساختار فضایی نظامهای شهری؛ مطالعة موردی: استان کرمانشاه، نشریة برنامهریزی کالبدی فضایی، سال اول، شمارة 2، صص 37- 54. Ali Akbari, E., 2012, Regional and Focused Projects in the Urban Structure of The Urban Systems, Case Study: Kermanshah Province. Spatial Spatial Planning, First Year, No. 2, PP. 37- 54.
فرهودی، رحمتالله، زنگنه شهرکی، سعید و رامین ساعد موچشی، 1388، چگونگی توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 68، صص 55- 68. Farhoudi, R., Zanganeh Shahraki, S and Sa'ed Mouschezi., R, 2009, How to Spatial Distribution of Population in the Urban System of Iran During 1335 To 1385, Human Geography Research, No. 68, PP. 55-56.
قالیباف، محمدباقر، عزتپناه بختیار و سید موسی پورموسوی، 1389، تمرکزگرایی فضایی و اثرات آن بر گسترش فیزیکی و ساختار فضایی شهر، مجلة علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی، سال دهم، شمارة 32، صص 151-180. Ghalibaf, M.B, Ezatpanah, B, and M, Pourmosavi., 2010, Spatial Concentration and Its Effects on The Physical Development And Spatial Structure of The City, Geographical Space Science and Research Journal, Vol. 32, PP. 151-180.
قدمی، مصطفی و دیگران، 1392، ارزیابی راهبردی ساختار فضایی شهر در چارچوب پایداری؛ مطالعة موردی: شهر ساری، فصلنامة اقتصاد و مدیریت شهری، شمارة 3، صص 1-16. Ghadami, M., et al., 2013, Strategic Assessment of Spatial Structure of the City in Sustainability Framework, Case Study: Sari City, Journal of Urban Economics and Management, No. 3, PP. 1-16
محمدپور، علی و فرجی راد،خدر 1392، منطقهبندی شهری با رویکرد مدیریت بحران؛ مطالعة موردی: کلانشهر تهران، پژوهشنامة اطلاعات جغرافیایی سپهر، دورة 22، شمارة 85، صص 5- 26. Mohammad Pour, A. and Faraji Rad, K, 2013, Urban Zoning with Crisis Management Approach, Case Study: Tehran Metropolis, Sepehr Geographic Information Research Journal, Vol. 22, No. 85, PP. 25- 26.
محمدپور، علی، رحمتی، علیرضا و حسین تیموری، 1395، سازماندهی فضایی تقسیمات شهری مبتنی بر الگوریتم REDCAP؛ نمونة موردی: منطقهبندی اداری کلانشهر تهران، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی سال 31، شمارة 3، صص 147- 159. Mohammadpour, A., Rahmati, A., and Teimouri H,. 2016, Urban Spatial Organization Based on REDCAP Algorithm, Case Study: Metropolitan Administrative District of Tehran, Geographic Survey Quarterly, No. 31, No. 3, PP. 147 -159
مشکینی، ابوالفضل، مهدنژاد، حافظ و فریاد پرهیز، 1392، الگوهای فرانوگرایی در برنامهریزی شهری، تهران، انتشارات امید انقلاب. Meshkini, A., Mahdanezhad, H., and Pahriz. F., 2013, Patterns of Entropism in Urban Planning, Tehran, Omid Revolution Publication, First Edition
موسوی، میرنجف و امیر فتحی فرزانه، 1395، ماهیت فضایی سرزمینهای شهرمحور در برنامهریزی منطقهای چهار پدیدة فضایی با نگاهی بر کلانشهر تهران، فصلنامة برنامهریزی منطقهای، سال ششم، شمارة 22، تابستان 95، صص 75- 88. Mousavi, M. and Fathi Farzaneh., A, 2016, The Spatial Nature of City-Centered Territories in the Regional Planning of four Spatial Phenomena, Looking at Tehran Metropolis, Regional Planning Quarterly, No. 22, pp. 75 -88.
مهدیزاده، جواد و دیگران، 1385، برنامهریزی راهبردی توسعة شهری، چاپ دوم، انتشارات کیانقش. Mahdizadeh, J., et al, 2006, Strategic Planning for Urban Development, Second Edition, Kian Agash Press.
نسترن، مهین، ابوالحسنی، فرحناز و ملیحه ایزدی، 1389، کاربرد تکنیک تاپسیس در تحلیل و اولویتبندی توسعة پایدار مناطق شهری؛ مطالعة موردی: مناطق شهری اصفهان، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 21، شمارة 2، صص100-83. Nastaran, M., Abolhasani F., and Izadi., M., 2010, Application of Topsis Technique in Analysis and Prioritization of Sustainable Development of Urban Areas (Case Study: Urban Areas of Isfahan), Journal of Geography and Environmental Planning, No. 2, PP.83-100.
ولیقلیزاده، علی و توران خیری، 1395، تبیین نقش تمرکزگرایی در ایجاد چالشهای مدیرت شهری در ایران، کجل جغرافیای سیاسی، سال اول، شمارة 1، صص 27- 53. Valiqulizadeh, A., and Khayeri, T., 2016, Explaining The Role of Centralization in Creating the Challenges of Urban Governance in Iran, Unique Political Geography, No. 1, PP. 27- 53.
هاشمی، فضلالله، 1376، حقوق و قوانین شهری، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، تهران. Hashemi, F., 1997, Laws and Laws of the City, Center for Urban and Architectural Studies, Tehran.
یاسوری، مجید، حاتمینژاد، حسین و هانیه اسدزاده، 1394، بررسی علل و چگونگی تمرکزگرایی تهران در سه دهة گذشته، نشریة پژوهشهای جغرافیای انسانی، دورة 47، شمارة 3، صص 315- 336. Yasori, M. HatamiNejad, H., and Asadzadeh., H., 2014, Study of the Causes and Ways of Concentration of Tehran in the Past Three Decades, Journal of Human Geography Research, Vol. 47, No. 3, PP. 3- 53.
Chapin. F., Stuart and Kaiser Edward. J., 1979, Urban land use planning, third edition, Illinois press.
چاپین اف، استوارت و کایسر ادوارد جی، 1979، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، چاپ سوم، انتشارات ایلینوی. Cheng, J., et al., Urban Land Administration and Planning in China: Opportunities and Constraints of Spatial Data Models, Land Use Policy, No. 23, PP. 604- 616.
چنگ، جیانکوان و دیگران 2006، مدیریت و برنامهریزی شهری در چین: فرصتها و محدودیتهای مدلهای دادههای فضایی، سیاستهای استفاده از زمین، شمارة 23، 604-616. Cozen, P. M, Hillier, D. and Prescott, G., 2002 , Crime and the Design of New-Build Housing, Town and Counter Planning, Vol. 68 , No. 7, p. 4.
کوزن، پی، ام، هایلر، دی و پریسکات، جی، 2002، جرم و طراحی مسکن جدید، شهر و برنامهریزی مقابله، سال 68، شمارة 7، ص 4. Shirudi, M., 2008, Centralization and Political Development in Contemporary Iranian History, Quarterly Scientific- Research lranian Revolution, No. 13, pp. 49-83.
شیرودی، مرتضی، 2008، مرکزیت و توسعة سیاسی در تاریخ معاصر ایران، فصلنامة علمی- پژوهشی انقلاب اسلامی، شمارة 13، صص 49- 83. | ||
|
Statistics Article View: 1,087 PDF Download: 1,150 |
||