پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,180,215 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,927,976 |
مطالعۀ تطبیقی مُد لباس بانوانِ دربار فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه قاجار | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 5، دوره 9، شماره 3، مهر 1396، صفحه 385-407 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2017.235507.897 | ||
| نویسندگان | ||
| مهناز جهانی1؛ سحر چنگیز* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری فلسفۀ هنر، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) | ||
| چکیده | ||
| تغییر سبک پوشش بانوان در مقاطع زمانی مختلف دورة قاجار، صاحبنظران را بر آن داشته تا در یادداشتهای خود‌ـ هرچند گذرا‌ـ بر آن نظر افکنند. با توجه به اینکه تحقیقات انجام‌شده در زمینة چرایی و چگونگی پوشش در این دوران و ارتباط آن با جریان مُد معدود و سطحی بوده، به نظر میرسد پرداخت دقیقتر به این موضوع، امری مهم باشد. این مقاله به صورت تطبیقی به اشتراک‌ها و افتراق‌های پوشاک بانوان دو دربار فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه قاجار میپردازد و تأکید آن بر مُد لباس و مقایسة اجزای پوشاک اندرونی و بیرونی است. اجزای پوشاک اندرونی شامل شلیته (تُنْبان)، پیراهن، آرْخالق و پوشش سر و اجزای پوشش بیرونی شامل چادر، چاقْچور و روبنده است. با توجه به اینکه عواملی چون مذهب، اقتصاد، فرهنگ، سیاست و ابعاد روانشناختی پادشاهان تأثیر مستقیمی بر شکلگیری جریان مُد و روند تغییر و تحولات مربوط به آن را داشته است، این نوشتار با رویکرد کیفی و به شیوة توصیفی‌ـ تحلیلی، با تأکید بر دو دورة حکومتی قاجاریه، به بررسی مجموعه تصاویر بهجامانده از این دوران و مطالعة اسناد و سفرنامههاـ برای دستهبندی پوشاک و سبک مُد غالب دربار‌ـ میپردازد تا مؤلفههای اثرگذار بر تغییر یا ثبات سبک لباس این دوران را بازشناسی و تعریف کند. این پژوهش نشان میدهد، پایبندی به مذهب بین زنان قاجار، عامل بازدارندة مهمی در برابر تغییر کامل سبک پوشش بانوان بوده است؛ به عبارت دیگر، زنان در گزینش البسة خود نقش منفعلی نداشتهاند و همچنین نفوذ سلیقه و ارادة شخص شاه، عامل بسیار مؤثری در تغییر مدل لباس زنان دربار بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زنان؛ فتحعلی‌شاه قاجار؛ مُد لباس؛ مذهب؛ ناصرالدین‌شاه قاجار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A comparative study in women's fashion during Fath-ali-Shah and Naser-al-Din Shah’s court | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahnaz Jahani1؛ Sahar Changiz2 | ||
| 1MA, Department of Fine Arts, University of Tehran | ||
| 2PhD Student, Department of Islamic Art and Humanities, Imam Reza International University | ||
| چکیده [English] | ||
| Change of women’s clothing during the Qajar era, has given a reason to many experts and researchers to consider the issue in their writings, even so short. Given that not much research has been performed on how and why the clothing style changed during Qajar era as well as its relationship with fashion’s evolution, a deeper and more detailed research seems to be necessary in order to identify the reason for change of women’s costume. The current comparative study aims to evaluate the similarities and differences of women’s costume in Fath-ali-Shah and Naser-al-Din Shah’s court, focusing on fashion and comparing indoor/outer garment components. Indoor garment components included Shaliteh (Breeches), shirts, Arkhalig and headwear, and outer garments included Chador, Chaghchoor and Burqa. Considering that some factors, such as religious views, politics, economy as well as psychological aspects of the kings have direct impact on fashion and its changes, this study using a qualitative approach and descriptive-analytical methodology and emphasizing on two Qajar dynasties, aims to evaluate available pictures collected from this era and study the documents and logbooks which are about costume classifications and frequently used fashion in Qajar’s court, in order to identify and introduce those elements which have influence on evolution or stability of clothing style in this era. Finally, this study has shown that women’s religious view was an important forbidding factor against drastic changes in clothing style and fashion. In other words, women had not a passive role in choosing their clothes. It was also found that kings’ will and views were two significant factors impacting women’s fashion and clothing styles in the kings’ court. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Fashion, Women, Fath-ali-Shah Qajar, Naser-al-Din Shah Qajar, Religion | ||
| مراجع | ||
|
[1] آگبرن، ویلیامفیلدینگ؛ نیمکوف، مایرفرانسیس (1381). زمینة جامعهشناسی، ترجمة امیرحسین آریانپور، تهران: گستره. [2] آدمیت، فریدون (1351). اندیشة ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار، تهران: خوارزمی. [3] اتحادیه، منصوره (1377). اینجا تهران است؛ مجموعه مقالاتی دربارة تهران...، تهران: تاریخ ایران. [4] استاین، دانا (1368). سرآغاز عکاسی در ایران، ترجمة ابراهیم هاشمی، تهران: اسپرک. [5] اسکاتوارینگ، ادوارد (1369). ده سفرنامه، ترجمة مهراب امیری، تهران: وحید. [6] آصفی، آصفه (1354). آشنایی با فلسفة جهان از زمانهای قدیم تا امروز، تهران: چاپخانة مروی. [7] الگار، حامد (1359). نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت ایران...، ترجمة ابوالقاسم سری، تهران: توس. [8] بایندر، هانری (1370). سفرنامة هانری بایندر: کردستان بینالنهرین و ایران، ترجمة کرامتالله افسر، تهران: فرهنگسرا. [9] بل، گرترود (1363). تصویرهایی از ایران، ترجمة بزرگمهر ریاحی، تهران: خوارزمی. [10] بنتان، آگوست (1374). سفرنامة بنتان؛ نامههای یک افسر فرانسوی...، ترجمة منصوره اتحادیه (نظام مافی). تهران: سپهر. [11] بهفر، مهری (1377). «گزاری بر برابریخواهی و آزادیجویی زن قاجاری، همراه با تاجالسلطنه»، حقوق زنان، ش 4، ص49ـ53. [12] پنجهباشی، الهه (1395). «مطالعة تطبیقی دو نقاشی از زنان در دورة قاجار با رویکرد بینامتنیت»، زن در فرهنگ و هنر، ش 4، ص453ـ472. [13] پولاک، یاکوبادوارد (1361). سفرنامة پولاک؛ ایران و ایرانیان، ترجمة کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی. [14] دالمانی، هانریرنه (1378). سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمة غلامرضا سمیعی، تهران: طاووس. [15] دروویل، گاسپار (1367). سفر در ایران، ترجمة منوچهر اعتمادمقدم، تهران: شباویز. [16] ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران؛ از سدة 13 تا امروز، تهران: ادارة موزهها و فرهنگهای عامه. [17] ــــــــــ (1376). تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام در ایران، تهران: علمی و فرهنگی. [18] ــــــــــ (1382). زندگانی و آثار استاد صنیعالملک، ویرایش سیروس پرهام، تهران: دانشگاهی. [19] ساروخانی، باقر؛ رفعتجاه، مریم (1383) «عوامل جامعهشناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، زن در توسعه سیاست، ش 8، ص71ـ92. [20] سرنا، کارلا (1363). آدمها و آیینها در ایران، ترجمة غلامرضا سمیعی، تهران: نو. [21] شریعتپناهی، حسامالدین (1372). اروپاییها و لباس ایرانیان، تهران: قومس. [22] شیرودی، مرتضی (1384). «زن در توسعه و سیاست»، علوم اجتماعی، ش 12، ص75ـ94. [23] شیل، ماریلئونوراولف (1362). خاطرات لیدی شیل...، ترجمة دکتر حسین ابوترابیان، تهران: نو. [24] طهماسبی، محمدرضا (1392). ناصرالدین‌شاه عکاس (پیرامون تاریخ عکاسی ایران)، تهران: تاریخ ایران. [25] عظیمپور، پوپک (1389). فرهنگ عروسکها و نمایشهای عروسکی، آیینی و سنتی ایران، تهران: نمایش. [26] عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران عصر قاجار...، ترجمة یعقوب آژند، تهران: گستره. [27] غیبی، مهرآسا (1388). هشت هزار سال پوشاک ایران، تهران: هیرمند. [28] فرمانفرماییان، مهرماه (1377). زندگینامة عبدالحسین میرزا فرمانفرما، تهران: توس. [29] فلاندن، اوژن (1324). سفرنامة اوژن فلاندن به ایران در سال‌های 1840ـ1841،ترجمة حسین نورصادقی، تهران: روزنامة نقشجهان، چ 2. [30] فووریه، ژوآنس (1385). سه سال در دربار ایران، ترجمة عباس اقبال، تهران: علم. [31] کرزن، جرجناتانیل (1362). ایران و قضیة ایران، ترجمة وحید مازندرانی، ج اول، تهران: علمی و فرهنگی. [32] گرانویل براون، ادوارد (1381). یک سال در ایران، ترجمة مانی صالحیعلامه، تهران: ماه‌ریز. [33] گرمارودی، میرزافتاح (1370). روزنامۀ موسوم به چهارفصل سفرنامه...، تهران: کتابخانة مستوفی، چ 2. [34] لمبتون، آنکاترینسواینفورد (1375). ایران عصر قاجار؛ ...در باب ایرانشناسی، ترجمة سیمین فصیحی، مشهد: جاودان خرد. [35] ماساهارو، یوشیدا (1373). سفرنامة یوشیدا ماساهارو...، ترجمة هاشم رجبزاده با همکاری ی. نیئییا، مشهد: آستان قدس رضوی. [36] مستوفی، عبدالله (1377). تاریخ اجتماعی و اداری دورة قاجاریه یا شرح زندگانی من، تهران: زوار. [37] معیرالممالک، دوستعلیخان (1361). رجال عصر ناصری، تهران: نشر تاریخ ایران. [38] مکگرگر، سیام (1336). شرح سفری به ایالت خراسان، ترجمة مجید مهدیزاده، مشهد: آستان قدس رضوی. [39] مکنزی، چارلزفرانسیس (1359). سفرنامة شمال...، ترجمة منصوره اتحادیه (نظام مافی). تهران: گستره. [40] موریه، جیمزجاستینین (1385). سفر یکم از راه ایران، ارمنستان و آسیای کوچک به قسطنطنیه در سال‌های 1808 و 1809 م، ترجمة دکتر ابوالقاسم سری، تهران: توس. [41] ناصرالدین‌شاه (1377). روزنامة خاطرات ناصرالدین‌شاه ...، به کوشش فاطمه قاضیها، تهران: سازمان اسناد ملی ایران. [42] نجمی، ناصر (1370). تهران عهد ناصری، تهران: عطار. [43] یارشاطر، احسان (1383). پوشاک در ایرانزمین،ترجمة پیمان متین با مقدمة علی بلوکباشی، تهران: امیرکبیر. [44] Aspers, P. & Godart, F., (2013). “Sociology of Fashion: Order and Change”, Annual Review of Sociology, Vol. 39, PP 171-192. [45] Barber, B. & L. S. Lobel, (1952). “Fashion in women’s clothes and the American social system”. Soc. Forces, Vol. 31, PP 124–31. [46] Barthes, Roland, (2013). The language of fashion, Transl. Andy Stafford, Australia: Bloomsbury Academic, [47] Belleau, Bonnie D., (1987). “Cyclical fashion movement: women’s day dresses: 1860–1980”, Cloth. Text. Res. J. 5: PP 15–20. [48] Curzon, George Nathaniel Cu, (2015). Persia and the Persian question, Cambridge university press. [49] Diba, Layla, (1998). Royal Persian paintings the qajar epoch 1785-1925, New York: L.B Tauris. [50] Falk, S. J, (1973). La Peinture Qajarـ on catalogue depeintutes Qajar excutees au 18e et au 19e siecles, Tehran. [51] Kawamura, Y., (2011). Doing Research in Fashion and Dress: An Introduction to Qualitative Methods, Oxford, UK: Berg. [52] Kiapour, M.H. & Yamaguchi K. & Berg, A.C. & Berg, T.L, (2014). “Hipster Wars: Discovering Elements of Fashion Styles”, Computer Vision – ECCV, Lecture Notes in Computer Science, vol 8689, PP 472-488. [53] Nietzsche, F., (1996). Human, All Too Human: A Book for Free Spirits, Transl. RJ Hollingdale, UK: Cambridge Univ. Press. [54] Rugh, A., (1987). Reveal & Conceal: Dress in Contemporary Egypt, N. Y.: Syracuse University Press. [55] Sproles, GB & Burns, LD., (1994). Changing Appearances: Understanding Dress in Contemporary Society, New York: Fairchild. [56] Vogelsangـ Eastwood, Gillian, (2001). Qajar drees from Iran, in the National Museum of Ethnology, Leiden. [57] Wearden, J. & Baker, P., (2010), Iranian textile, United Kingdom: V&A Publishing. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,238 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,158 |
||