پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,151,679 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,910,269 |
بررسی چگونگی تشریع اذان و اقامه از دیدگاه اهل سنّت و نقد آن | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 11، دوره 50، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 465-493 اصل مقاله (304.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2018.141491.668137 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا هدائی1؛ علی مظهر قراملکی2؛ جواد سلطانی فرد* 3 | ||
| 1استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 3دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| کیفیت تشریع اذان و اقامه از مهم‌ترین مسائل اختلافی میان فریقین به شمار می‌آید. با توجه به اعتقاد مشهور اهل تسنن مبنی بر تشریع اذان و اقامه به‌صورت غیر وحیانی و توسط رؤیای فردی به نام عبدالله بن زید، این پرسش به وجود می‌آید که آیا می‌توان تشریع احکام الهی را با دخالت فرد یا افرادی صحیح دانست؟ پذیرش این اعتقاد چه نتایجی می‌تواند داشته باشد؟ در نوشتار حاضر به‌طور خاص به بررسی جایگاه اذان و اقامه در تشریع اسلامی از دیدگاه اهل تسنن و ادلة آنان پرداخته شده است. اعتقاد به اینکه مبدأ اذان و اقامه با وحی نبوده است، با مبانی عقلی و نقلی به‌هیچ‌وجه همخوانی ندارد. مستندات غیر وحیانی بودن تشریع، افزون بر ابتلا به ضعف سندی، با یکدیگر تعارضات اساسی دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اذان؛ اقامه؛ تشریع؛ رؤیا؛ عبدالله بن زید | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Studying the Way Adhān and Iqāma were Legitimized from the Sunnis Perspective and its Critique | ||
| نویسندگان [English] | ||
| alireza hodaee1؛ Ali Mazhar Gharamaleki2؛ javad soltanifard3 | ||
| 1- Assistant Professor of Jurisprudence and the Essentials of Islamic Law, University of Tehran | ||
| 2- Professor of Jurisprudence and the Essentials of Islamic Law, University of Tehran | ||
| 3- M.A. in Jurisprudence and the Essentials of Islamic Law, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The way adhan and iqama were legitimized is among major matters of disputes between Shi’ites and Sunnis. Considering the well-known Sunni perspective that adhan and iqama were legitimized through dream of a certain ‘Abd Allah b. Zayd in an unrevealed way, a question raises whether legitimization of divine precepts through intermediation of ordinary people is acceptable. Discussing how adhan and iqama were legitimized from the Sunnis perspective and evaluating the proofs argued in this connection, the present essay comes to the conclusion that believing in an unrevealed cause for their legitimization is in opposition to both intellectual and narrative proofs. In addition to suffering inauthentic chains of transmission, the proofs argued for that claim are in explicit contradiction to one another. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| legitimization, adhan, iqama, dream, ‘Abd Allah b. Zayd | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم [2]. ابن اشعث، محمد بن محمد(؟)، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران، مکتبة النینوی الحدیثة. [3]. ابن بابویه، محمد بن علی(1378 ق)، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تحقیق و تصحیح: مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان. [4]. ـــــــــــ (1385ش ـ 1966م)، علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری. [5]. ـــــــــــ (1403ق)، معانی الأخبار، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [6]. ــــــــــــ (1413ق)، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [7]. ــــــــــــ (1362 ش)، الخصال، تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین. [8]. ــــــــــــ (1395 ق)،کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفاری، تهران، اسلامیه. [9]. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی(1385 ق)، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، تحقیق و تصحیح: آصف فیضی، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام. [10]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، تحقیق و تصحیح: جمال الدین میردامادی، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع ـ دار صادر. [11]. ابن نجیم، زین الدین بن إبراهیم(؟)، البحر الرائق: شرح کنز الدقائق، بی جا، دار الکتاب الإسلامی. [12]. ابوزهره، محمد(1425ق)، خاتم النبیین صلی الله علیه و آله و سلم، قاهره، دار الفکر العربی. [13]. الأصبحی، مالک بن أنس بن مالک (1406 ه ـ 1985م) ، موطأ الإمام مالک، تصحیح و تعلیق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [14]. الأصبهانی، أحمد بن عبد الله(؟)، حلیة الأولیاء وطبقات الأصفیاء، قاهره، دار أم القری. [15]. الأندلسی، عبد الحق بن غالب(1422ق)، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز (تفسیر ابن عطیة)، تحقیق: عبد السلام عبد الشافی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیة. [16]. الأندلسی، محمد بن یوسف (1420ه.)، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق: صدقی محمد جمیل، بیروت، دار الفکر. [17]. البخاری، محمد بن إسماعیل (1422ق)، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله صلی الله علیه و سلم و سننه و أیامه (صحیح البخاری)، تحقیق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، بی جا، دار طوق النجاة. [18]. البغدادی، محمد بن سعد (1968 م)، الطبقات الکبری، تحقیق: إحسان عباس، بیروت، دار صادر. [19]. البوصیری، شهاب الدین (1420ق‌ـ1999م)، إتحاف الخیرة المهرة بزوائد المسانید العشرة، تحقیق: دار المشکاة للبحث العلمی بإشراف أبوتمیم یاسر بن إبراهیم، الریاض، دار الوطن للنشر. [20]. البیهقی، أحمد بن الحسین (1424 ه ـ 2003م)، السنن الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة. [21]. الترمذی، محمد بن عیسی (1395 ه ـ 1975م)، سنن الترمذی، تحقیق و تعلیق: أحمد محمد شاکر(جـ 1، 2) و محمد فؤاد عبد الباقی(جـ 3) و إبراهیم عطوة عوض المدرس فی الأزهر الشریف(جـ 4، 5)، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفی البابی الحلبی. [22]. التمیمی، عبد الله بن عبد الرحمن بن صالح(1423 ه ـ 2003 م)، توضیح الأحکام مِن بُلوغ المَرام، مکّة المکرّمة، مکتَبة الأسدی. [23]. الثعالبی، عبد الرحمن بن محمد (1418 ه.)، الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن (تفسیر الثعالبی)، تحقیق: الشیخ محمد علی معوض و الشیخ عادل أحمد عبد الموجود، بیروت، دارإحیاء التراث العربی. [24]. الثعلبی، أحمد بن محمد (1422 ه ـ 2002 م)، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن (تفسیر الثعلبی)، تحقیق: الإمام أبی محمد بن عاشور، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [25]. الجرجانی، امیر ( 1404 ق)، تفسیر شاهی، تحقیق و تصحیح: میرزا ولی الله اشراقی سرابی، تهران، نوید. [26]. الجزیری، عبد الرحمن بن محمد (1424 ه ـ 2003 م)، الفقه علی المذاهب الأربعة، بیروت، دار الکتب العلمیة. [27]. الحسینی الزبیدی، محمد مرتضی (1414 ق)، تاجالعروسمنجواهرالقاموس، محقق: علی سیری، بیروت، دار الفکر. [28]. الحلبی، علی بن إبراهیم بن أحمد (1427ه.)، السیرة الحلبیة، بیروت، دار الکتب العلمیة. [29]. الحلی، حسن بن یوسف(1414 ق)، التذکرة الفقهاء (ط ـ الحدیثة)، تحقیق و تصحیح: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت(ع)، قم، مؤسسه آل البیت(ع). [30]. الحمیری، نشوان بن سعید (1420 ق)، شمسالعلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، تحقیق: مطهر بن علی اریانی، یوسف محمد عبدالله و حسین بن عبدالله عمری، دمشق، دارالفکر. [31]. الدارقطنی، علی بن عمر (1424 ه ـ 2004 م)، سنن الدارقطنی، تحقیق و تعلیق: شعیب الارنؤوط، حسن عبد المنعم شلبی، عبد اللطیف حرز الله و أحمد برهوم، بیروت، مؤسسة الرسالة. [32]. الدَیلمی، شیرویه بن شهردار(1406ق)، الفردوس بمأثور الخطاب، تحقیق: سعید بن بَسیُونی زغلول، بیروت، دار الکتب العلمیة. [33]. الذهبی، محمد بن أحمد (1382 ه ـ 1963 م)، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت، دار المعرفة للطباعة والنشر. [34]. ـــــــــ (1405ه ـ 1985م)، سیر أعلام النبلاء، تحقیق: جمعی از محققین تحت اشراف الشیخ شعیب الأرناؤوط، بی جا، مؤسسة الرسالة. [35]. الرازی، محمد بن عمر (1420 ه.)، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [36]. الزرقانی، محمد بن عبد الباقی (1424ه ـ 2003م)، شرح الزرقانی علی موطأ الإمام مالک، تحقیق: طه عبد الرءوف سعد، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیة. [37]. الزمخشری، محمود بن عمرو (1407 ه.)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (تفسیر الزمخشری)، بیروت، دار الکتاب العربی. [38]. السبحانی التبریزی (؟)، دلیل المرشدین إلی الحق الیقین، تهران، دارالمشعر. [39]. ـــــــ (1380 ش)، سلسلة المسائل الفقهیة، قم، مؤسسه الإمام الصادق علیه السلام. [40]. ـــــــــ (1423 ق ـ 1381ش)، الإنصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، قم، مؤسسه الإمام الصادق علیه السلام. [41]. ـــــــــ ، جعفر (؟)، الاعتصام بالکتاب و السنة، قم، المجمع العالمی لأهل البیت علیهم السلام. [42]. السِّجِسْتانی، سلیمان بن الأشعث (1430 ه ـ 2009 م)، سنن أبی داود، تحقیق: شعَیب الأرنؤوط و محَمَّد کامِل قره بللی، بی‌جا، دار الرسالة العالمیة. [43]. السلامی، عبد الرحمن بن أحمد بن رجب (1417 ه ـ 1996 م)، فتح الباری: شرح صحیح البخاری، تحقیق: محمود بن شعبان بن عبد المقصود، مجدی بن عبد الخالق الشافعی، إبراهیم بن إسماعیل القاضی، السید عزت المرسی، محمد بن عوض المنقوش، صلاح بن سالم المصراتی، علاء بن مصطفی بن همام و صبری بن عبد الخالق الشافعی، المدینة النبویة، مکتبة الغرباء الأثریة. [44]. السیاغی، حسین بن أحمد(؟)، الروض النضیر، بی جا، مکتبة المؤید. [45]. السیوطی، جلال الدین (1389 ق ـ 1969م)، تنویر الحوالک: شرح موطأ مالک، مصر، المکتبة التجاریة الکبری. [46]. ــــــــــــ (؟)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت، دارالفکر. [47]. شرف‌الدین، عبدالحسین(1383ش)، اجتهاد در مقابل نص، ترجمه علی دوانی، قم، اسلامی. [48]. الشهرستانی، علی (1424 ه/ 2004 م)، الأذان بین الإصالة و التحریف، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. [49]. الشیبانی، أحمد بن محمد بن حنبل (1421 ه ـ 2001 م)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، تحقیق: شعیب الأرنؤوط، عادل مرشد و دیگران، بی‌جا، مؤسسة الرسالة. [50]. الشیحی، علی بن محمد(1415ق)، لباب التأویل فی معانی التنزیل، تصحیح: محمد علی شاهین، بیروت، دار الکتب العلمیة. [51]. الصنعانی، عبد الرزاق بن همام(1403ق)، المصنف، تحقیق: حبیب الرحمن الأعظمی، هند، المجلس العلمی. [52]. الطبرانی، سلیمان بن أحمد (؟)، المعجم الکبیر، تحقیق: حمدی بن عبد المجید السلفی، قاهره، مکتبة ابن تیمیة. [53]. ـــــــــــــ (؟)، المعجم الأوسط، تحقیق: طارق بن عوض الله بن محمد و عبد المحسن بن إبراهیم الحسینی، قاهره، دار الحرمین. [54]. الطبرِسی، فضل بن حسن(1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو. [55]. ـــــــــــــ (1377ش)، تفسیر جوامع الجامع، تهران، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم. [56]. العاملی، جعفر مرتضی(1426 ق)، الصحیح من سیرة النبی الأعظم(ص) (ط ـ جدید)، قم، دار الحدیث للطباعة و النشر. [57]. العاملی، محمد بن مکی(1419 ق)، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، تحقیق و تصحیح: جمعی از پژوهشگران در مؤسسه آل البیت(ع)، قم، مؤسسه آل البیت(ع). [58]. العسقلانی، أحمد بن علی بن حجر (1379ق)، فتح الباری: شرح صحیح البخاری، بیروت، دار المعرفة. [59]. ـــــــــــــــ (1326ه)، تهذیب التهذیب، هند، مطبعة دائرة المعارف النظامیة. [60]. العظیم آبادی، محمد أشرف بن أمیر(1415 ق)، عون المعبود شرح سنن أبی داود، حاشیة: ابن القیم، بیروت، دار الکتب العلمیة. [61]. القحطانی، سعید بن علی(؟)، الأذان والإقامة ـ المفهوم و الفضائل و الآداب و الشروط فی ضوء الکتاب و السنة، ریاض، مطبعة سفیر. [62]. القرشی، إسماعیل بن عمر بن کثیر (1419 ه.)، تفسیر القرآن العظیم (تفسیر ابن کثیر)، تحقیق: محمدحسین شمس الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة. [63]. القرطبی، محمد بن أحمد بن أبی بکر(1384ه ـ 1964 م)، الجامع لأحکام القرآن (تفسیر القرطبی)، تحقیق: أحمد البردونی وإبراهیم أطفیش، قاهره، دار الکتب المصریة. [64]. القرطبی، یوسف بن عبد الله(1387 ق)، التمهید لما فی الموطأ من المعانی والأسانید، تحقیق: مصطفی بن أحمد العلوی و محمد عبد الکبیر البکری، المغرب، وزارة عموم الأوقاف والشؤون الإسلامیة. [65]. القزوینی، ابن ماجة(؟)، سنن ابن ماجه، با تحقیق محمد فؤاد عبد الباقی، بی جا، دار إحیاء الکتب العربیة. [66]. القسطلانی، أحمد بن محمد (1323 ه.)، إرشاد الساری لشرح صحیح البخاری، مصر، المطبعة الکبری الأمیریة. [67]. الکلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407 ق)، الکافی (ط ـ الإسلامیة)، تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة. [68]. المجلسی، محمد باقر(1403 ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، تحقیق و تصحیح: جمعی از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [69]. المجلسی، محمدتقی(1406 ق)، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط - القدیمة)، تحقیق و تصحیح: حسین موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور. [70]. محمدی ری شهری، محمد(1386ش)، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث. [71]. مدرسی یزدی، محمدرضا (1381 ش ـ 2002 م)، تشیع در تسنن، قم، انصاریان. [72]. المزی، یوسف بن عبد الرحمن بن یوسف (1400 ه ـ 1980م)، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، تحقیق: بشار عواد معروف، بیروت، مؤسسة الرسالة. [73]. المفید، محمد بن محمد(1413 ق)، الاختصاص، تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید. [74]. المُناوی، عبدالرئوف(1356ه)، فیض القدیر: شرح الجامع الصغیر، مصر، المکتبة التجاریة الکبری. [75]. المیبدی، احمد بن ابی سعد(1371ش)، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تهران، انتشارات امیرکبیر. [76]. النسائی، أحمد بن شعیب(1406 ق ـ 1986م)، المجتبی من السنن (السنن الصغری للنسائی)، تحقیق: عبد الفتاح أبو غدة، حلب، مکتب المطبوعات الإسلامیة. [77]. نووی الجاوی، محمد بن عمر (1417 ه.)، مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید، تحقیق: محمد أمین الصناوی، بیروت، دار الکتب العلمیة. [78]. النووی، یحیی بن شرف(؟)، المجموع شرح المهذب؛ تکملة: السبکی والمطیعی، بی جا، دار الفکر. [79]. النیسابوری، مسلم بن الحجاج(؟)، صحیح مسلم، تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [80]. النیسابوری، محمد بن إسحاق بن خزیمة (1424 ه ـ 2003م)، صحیحُ ابن خُزَیمة، تحقیق و تعلیق: الدکتور محمد مصطفی الأعظمی، بی جا، المکتب الإسلامی. [81]. النیسابوری، محمد بن عبد الله(1411ق ـ 1990م)، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة. [82]. النیسابوری، یعقوب بن إسحاق بن إبراهیم(1419ه ـ1998م)، مستخرج أبی عوانة، تحقیق: أیمن بن عارف الدمشقی، بیروت، دار المعرفة. [83]. الهلالی، سلیم بن قیس(1428ق)، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، تحقیق: محمد باقر انصاری، قم، دلیل ما. [84]. الهندی، علی بن حسام الدین(1401ه/1981م)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق: بکری حیانی و صفوة السقا، بی جا، مؤسسة الرسالة.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 680 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 730 |
||