پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,000,724 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,677,803 |
ایرانیّات کتاب الاوائل ابوهلال عسکری | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 6، دوره 7، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 89-105 اصل مقاله (494.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2017.65711 | ||
| نویسندگان | ||
| سمیه السادات طباطبایی؛ علیرضا حسینی | ||
| استادیار دانشگاه کوثر بجنورد | ||
| چکیده | ||
| ابوهلال عسکری از ادیبان ایرانیالاصل ولی عربینویسی است که در سدۀ چهارم هجری در خوزستان زاده شد. او نیز، همانند دیگر ایرانیان همعصرش، زبان عربی را برای نگارش آثار خود برگزید و تألیفاتی مانند کتاب الاوائل را به آن زبان نوشت. الاوائل کتابی است تاریخی و ادبی که ابوهلال آن را در بیان نخستین رویدادهای منسوب به اقوام و افراد مختلف نگاشته است. وی در باب نهم، که به «عجم» اختصاص دارد، گزارشهایی را دربارۀ ایرانیان و آیینهای آنان در دوران پیش از اسلام، به‌ویژه عصر ساسانی، بازگو میکند که بسیار درخور توجه است. ایرانی بودن او و پیشینۀ آشناییش با زبان فارسی سبب گشته که ملاحظاتی شایان بررسی دربارۀ معنا و ریشۀ کلماتی چون مهمان و مهرگان بیان کند. همین امر، در کنار پارهای از گزارشهای کتاب که شاید در دیگر آثار تاریخی و ادبیِ عربی و فارسی بیمانند باشد، بدان اهمیتی دوچندان بخشیده است. اما بر اساس بررسیهای نویسندگان، تاکنون از این اثر و اطلاعات آن در پژوهشهای ایرانشناسی بهره گرفته نشده، چراکه ناآشناییِ پژوهشگران با کتاب مذکور به گمنام ماندنش انجامیده است. از این رو، در این مقاله کوشش شده که بعد از معرفی اجمالی ابوهلال عسکری، آن دسته از گزارشهای وی در کتاب الأوائل که با ایران و ایرانی پیوند دارد، افزون بر ترجمه، بررسی و شرح شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابوهلال عسکری؛ کتاب الاوائل؛ فرهنگ ایرانی؛ ایران پیش از اسلام؛ استمرار فرهنگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Iran in Al-avāʼel of Abū-Helāl ʻAskari | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Somayeh-sadat Tabtabei؛ Alireza Hosseini | ||
| Assistant Professor, Kosar University of Bojnourd | ||
| چکیده [English] | ||
| Abū-Helāl ʻAskari, is a scholar with Iranian root, who was born in the fourth century A.H. in Xūzestān. He, like many other Iranian authors of his age, chose to write his works in Arabic. Al-avāʼel is the title of his historic - literary book on ethnic groups, and its ninth chapter is dedicated to the "ʻajam", with outstanding reports on pre-Islamic -specifically the Sassanid- era. His Iranian origin and acquaintance with the Persian language, led to valuable considerations on the meaning and origin of some words such as Mehmān and Mehregān. Al-avāʼel, including valuable unique accounts on Iran, outranks other literary and historical works in Persian or Arabic. According to the studies, researchers' unfamiliarity with Al-avāʼel has resulted in its oblivion; therefore, in this paper firstly Abu-helāl is introduced, then those accounts of the book which are related to Iran are translated, studied, and explained. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Abu-Helāl ʻAskari, Al-avāʼel, Iranian Culture, pre-Islamic Iran | ||
| مراجع | ||
|
ابن داود دینوری (1960)، الأخبار الطوال، تصحیح عبد المنعم عامر، قاهره، دار احیاء الکتب العربی. ابن طاهر مقدسی (بی تا)، البدء و التأریخ، ج 3 و 4، بورسعید، مکتبه الثقافه الدینیه. ابن قتیبه دینوری (1992)، المعارف، تصحیح ثروت عکاشه، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب. ابن الوردی، سراج الدین عمر (2008)، خریده العجائب و فریده الغرائب، تصحیح أنور محمود زناتی، قاهره، مکتبه الثقافه الإسلامیه. ابو حیان توحیدی (1988). البصائر و الذخائر، ج 2، تصحیح وداد القاضی، بیروت، دارصادر. ابوهلال عسکری (1408ق)، الأوائل، طنطا: دارالبشیر. _________ (بی تا)، دیوان المعانی، ج 2، بیروت، دارالجیل. اوستا (1371)، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، تهران، مروارید. تفضلی، احمد (1345)، «آبسالان، یک واژۀ ناشناخته در مینوی خرد»، نشریة انجمن فرهنگ ایران باستان، سال 4، شماره 1، صص 42-45. ثعالبی، ابومنصور (1368)، غرر أخبار ملوک الفرس و سیرهم، ترجمة محمد فضائلی، تهران، نقره. جاحظ، عمرو بن بحر (1423ق)، المحاسن و الأضداد، بیروت، دار و مکتبه الهلال. حاجی خلیفه (1941)، کشف الظنون عن أسامی الکتب والفنون، ج 1، بغداد، مکتبه المثنی. حمزۀ اصفهانی (بیتا)، تاریخ سنی ملوک الأرض و الأنبیاء، بیروت، دار مکتبه الحیاه. راشد محصل، محمد تقی (1389)، دینکرد هفتم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. طبری، محمد بن جریر (1387ق)، تاریخ الرسل و الملوک، ج 1 و 2. بیروت، دارالتراث. طبری، محمد بن جریر (2000)، جامع البیان فی تأویل القرآن، ج 5، تصحیح احمد محمد شاکر، مؤسسه الرساله. فردوسی، ابوالقاسم (1394)، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران، سخن. قلقشندی، احمد بن علی (بی تا). صبح الأعشی فی صناعه الانشاء، ج 1، بیروت، دار الکتب العلمیه. مجلسی، محمد باقر (بی تا). بحار الأنوار، ج 48 و 56، بیروت، مؤسسة الوفاء. محمد حسین بن خلف تبریزی (1342)، برهان قاطع، ج 3، تصحیح محمد معین، تهران، ابن‌سینا. مسعودی، ابوالحسن بن علی (2005). مروج الذهب و معادن الجوهر، ج 1، تصحیح کمال حسن مرعی، بیروت، المکتبه العصریه. نفیسی، علی اکبر (1355)، فرهنگ نفیسی، تهران، کتابفروشی خیام. نهایة الارب فی أخبار الفرس و العرب (1375)، تصحیح محمد تقی دانشپژوه، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. یاقوت حموی (1993)، معجم الأدباء، ج 2، تصحیح احسان عباس، بیروت، دار الغرب الاسلامی. یاقوت حموی (1995)، معجم البلدان، ج 4، بیروت، دار صادر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 355 |
||