1دانش‌آموختۀ دورۀ دکتری رشتۀ فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، ایران
2استادیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
یکی از مهم‌ترین جرایم علیه شخصیت معنوی افراد، اتهامات جنسی است که در معنای خاص خود «قذف» نامیده می‌شود. با پیدایش و گسترش روزافزون رسانه‌های همگانی، جرایم علیه شخصیت معنوی افراد نیز دامنۀ گسترده‌تری پیدا کرد و مسائل جدیدی را فراروی پژوهشگران فقه و حقوق قرار داد. در این نوشتار تلاش شده است امکان صدق مفهوم «قذف» بر برخی از جرایم رسانه‌ای شایع بررسی شود. لذا نخست به مفهوم‌شناسی جرم قذف پرداخته شده است و ارکان تحقق آن تبیین شده‌اند. با توجه به تعریفی که از جرم قذف ارائه شده است، قذف نوشتاری، و قذف توسط نمایه‌ها، پورنوگرافی‌ها و هرزه‌نگاشته‌ها نیز می‌توانند مصداق جرم قذف باشند. عواملی نظیر کثرت مخاطبان، هتک آبروی افراد، اشاعۀ فحشا، قابلیت ابقا و بازپخش و نقش‌آفرینی رسانه‌ها در جهت‌دهی فرهنگ عمومی، به‌عنوان موجبات تشدید مجازات جرم قذف رسانه‌ای نسبت به قذف عادی قلمداد می‌شوند.
The Study of the Concept of Media Qadhf and Principles of Its Punishment Aggravation
نویسندگان [English]
Mojtaba Sadeqi Kahmini1؛ Behnam Farsi2
1Ph.D in Jurisprudence and Principles of Islamic Law, University of Tehran, Iran
2Assistant Professor at Arabic Language and Literature, University of Yazd, Iran
چکیده [English]
One of the most serious crimes against spiritual character of people is sexual accusation called qadhf. With the advent and prevalence of Mass Media, the scope of crimes against spiritual character of people has broadened and created new challenges for the researchers in the area of jurisprudence and law. This study tries to see whether the concept of qadhf is applicable to some widespread crimes that occur in Mass Media. Thus, first the concept of qadhf is defined and its conditions are explained. Based on the definition, qadhf is applicable to written sexual accusations, sexual accusations found on the internet and also pornography. Factors such as wider audience, slander on people’s honor, promotion of prostitution, retention and playback capabilities and also the role that Media can play in directing pop culture can be considered as aggravating circumstances that justify a more severe punishment of qadhf in Mass Media in comparison with ordinary qadhf.
کلیدواژه‌ها [English]
Qadhf, Media Crimes, Pornography, Punishment Aggravation
مراجع
قرآن کریم
ابن‌فارس، احمد (1414 ق). معجم مقائیس اللغة، جلد 5، قم – ایران: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
ابن‌منظور، ابوالفضل (1414 ق).لسان العرب، جلد 9 و 14، بیروت – لبنان: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر.
اردبیلی، سید عبدالکریم (1427 ق).فقه الحدود و التعزیرات، جلد 2، قم – ایران: مؤسسة النشر لجامعة المفید رحمه‌الله.
بای، حسینعلی؛ پور قهرمانی، بابک (1388). بررسی فقهی و حقوقی هرزه‌نگاری در فضای مجازی، نشریۀ حقوق اسلامی، شمارۀ 23: 97 - 126.
بحرانی، حسین (1410 ق).عیون الحقائق الناظرة فی تتمیم الحدائق، جلد 1، قم – ایران: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
بهجت، محمد تقی (1426 ق). جامع المسائل، جلد 4 و 5، قم – ایران: دفتر معظمٌ‌له.
تبریزی، جواد (1417 ق).أسس الحدود و التعزیرات، قم – ایران: دفتر مؤلف.
الجزیری، عبدالرحمن (1419 ق).الفقه علی المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت علیهم السلام، ج 5، بیروت – لبنان: دارالثقلین.
جمعی از پژوهشگران زیر نظر شاهرودی (1423 ق).موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت علیهم السلام، جلد 7، قم – ایران: مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع).
جهانبین، داریوش (1382). نقش رسانه‌ها در کنترل امنیت اجتماعی، نشریۀ حقوق دادگستری، شمارۀ 43، 97 - 125.
حبیب‌زاده، محمد جعفر؛ رحمانیان، حامد (1390). هرزه‌نگاری در حقوق کیفری ایران، نشریۀ حقوقی دادگستری، سال هفتاد و پنجم، شمارۀ 76، 89 - 121.
حر عاملی، محمد (1409 ق). وسائل الشیعة، جلد 28، قم – ایران: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
حلبی، ابوالصلاح (1403 ق). الکافی فی الفقه، اصفهان – ایران: کتابخانۀ عمومی امام امیرالمؤمنین (ع).
خاموشی، سید مهدی (1390).تأثیر رسانه بر تغییر الگوهای رفتاری و اخلاق رسانه‌ای، پژوهشنامۀ قرآن و حدیث، شمارۀ 8، 169 – 181.
